Sevilay Saral`ın oyunlarında feminist tiyatro`nun izleri

Abstract

XVIII.yüzyılda Fransa'da ortaya çıkan feminist hareket, kendi içinde farklı zamanlarda üç koldan yürütülmüştür. İlk feminist hareket Birinci Dalga, ikinci feminist hareket İkinci Dalga,üçüncü feminist hareket ise Üçüncü Dalga adını almaktadır. Bu üç hareket de kadınların farklı sorunlarına yönelmiş olsa da hepsi aynı amacı gütmektedir. 1970'li yıllarla birlikte feminizmin farklı türlere ayrıldığı görülmektedir. Bu türler arasında liberal feminizm, radikal feminizm, materyalist feminizm, sosyalist feminizm, lezbiyen feminizmi, radikal lezbiyen feminizmi ve Marksist feminizm bulunmaktadır. Türkiye'de ise feminist hareket 1980'li yıllarda ortaya çıkmış, 1990'lı yıllardan sonra akademikleşmeye başlamıştır. Feminist Tiyatro teorisi, feminist hareketle bağlantılı olarak yürütülmüştür. Feminist Tiyatro teorisi birkaç tiyatro teorisinden beslenmektedir. Feminist Tiyatro, kadınların sorunlarını sahneden insanlara özellikle de kadınlara duyurmayı amaçlamıştır. Feminist Tiyatro'ya İngiltere öncülük etmiştir. İngiltere'de birçok feminist oyun yazarı bu tiyatro kuramının gelişmesine katkı sağlamıştır. Türkiye'de Feminist Tiyatro genç oluşumlu bir tiyatrodur. Türkiye'de kurulan ilk Feminist Tiyatro topluluğu Tiyatro Boyalı Kuş'tur. Bu topluluğun dışında Kadınların Sahnesi, Tiyatro Öteyüz gibi tiyatro toplulukları da bulunmaktadır. Bu topluluklardan biri olan Boğaziçi Üniversitesi Gösteri Sanatları Topluluğu bünyesinde olan Kadınların Tiyatrosu Sevilay Saral'ın yazmış olduğu birçok oyunu sahnelemiştir. Sevilay Saral, Türkiye'de Feminist Tiyatro'nun öncüsü konumundadır. Saral'ın Yedi Kadın, Bir Kadın Uyanıyor, Beş Kadın, Kadın Masalları, Uykudan Önce, Düş Dostları, Kadın Doğum ve Otobüs adlı oyunları bulunmaktadır. Bu tezde Saral'ın bu oyunları Feminist Tiyatro teorisi kapsamında incelenmiştir.

The feminist movement that emerged in France in the 18th century was carried out in three branches at different times. The first feminist movement is called the First Wave, the second feminist movement is called the Second Wave, the third feminist movement is called the Third Wave.Although these three movements address different problems of female, they all pursue the same goal. With the 1970s, it is seen that feminism is divided into different types. In Turkey, the feminist movement emerged in the 1980s, then it began to be academicin the 1990s. The theory of feminist theater was conducted in connection with the feminist movement. Feminist theater theory was fed by several theater theories. The feminist theater aimed at making women's problems known to the people on stage, especially to female. England led the feminist theater. Many feminist playwrights in England have contributed to the development of this theatrical theory. Feminist theatre is relatively new in Turkey. Kadınların Sahnesi, which is a part of Bosphorus University Performing Arts Community, has staged many plays written by Sevilay Saral. Sevilay Saral was the pioneer of the feminist theater in Turkey. Saral wrote the plays Yedi Kadın, Bir Kadın Uyanıyor, Beş Kadın, Kadın Masalları, Uykudan Önce, Düş Dostları, Kadın Doğum and Otobüs. In this thesis, Saral's plays are discussed within the scope of feminist theater theory.