İyonlaştırıcı radyasyon ve çevre güvenliği

Abstract

İyonlaştırıcı radyasyon, bir atomdan bir elektron koparabilecek düzeyde yeterli enerji taşıyan radyasyon olarak tanımlanır. Başlıca iyonlaştırıcı radyasyonlar, gama ışınları, x-ışınları, alfa, beta, nötron ve elektromanyetik spektrumun yüksek enerji ultraviyole kısmını içeren ışınlardan oluşur. Bununla birlikte, elektromanyetik spektrumun düşük enerji ultraviyole kısmı, görünür bölge ışınları ve görünür lazer ışınlarının tamamı, kızılötesi, mikrodalgalar ve radyo dalgaları iyonlaştırıcı olmayan radyasyon olarak bilinir. İyonlaştırıcı radyasyon bölgesi iyi bir şekilde tanımlanmamıştır. Çünkü atomların ve moleküllerin iyonlaşma enerjileri farklı farklıdır. Buna göre 10 eV değeri iyonlaştırıcı olmayan radyasyon enerjisi için anlaşılmış bir üst sınır değerdir. Örneğin, su molekülü için iyonlaştırıcı olmayan radyasyon enerji eşik değeri 33 eV olarak göz önüne alınır. Bu tür radyasyonlar hakkındaki bilgiler, canlılara olan negatif etkilerin ve çevresel tedbirlerin belirlenmesinde önemlidir. İyonlaştırıcı radyasyon görünür bölgede olmadığı için insan duyuları ile dedekte edilemez bu yüzden radyasyon sayaçlarına ihtiyaç duyulur. Bu tezde, iyonlaştırıcı radyasyonun temel özellikleri ve çevreye etkileri incelenecektir. Buna göre, çevre güvenliği açısından alınacak tedbirleri inceleyeceğiz.

Ionizing radiation is defined as the radiation providing the enough energy to free electrons from the atoms. Ionizing radiation mainly consists of gamma rays, x-rays, alpha, beta, neutron, and higher ultraviolet part of the electromegnetic spectrum. However, the lower ultraviolet part of electromagnetic spectrum, visible light including all laser light, infrared, microwaves and radio waves are said to be non-ionizing radiation. Ionizing radiation region is not well defined. This is because, the atoms and molecules have different ionizing energies. Accordingly, 10 eV is considered as a conventional upper limit to be non-ionizing energy. A suggested threshold energy to ionize a water molecule, for example, is given by 33 eV. Knowledge of these types of radiation is important for the information about the negative effects on living beings, and for the determination of possible environmental precautions. Since the ionizing radiation is invisible we can not detect directly by human senses, therefore, we need radiation detection instruments. In this study, the basic properties of ionized radiation will be investigated in terms of fundamental interactions and environmental effects. Accordingly, we will investigate the measures to be taken with the purpose of reducing these environmental effects, for environmental safety.