Konya ilinde ıpard programının, süt sığırcılığı işletmelerinin rekabet gücüne etkisi

Abstract

Çalışmanın amacı, süt üretiminde Türkiye'de önemli bir yere sahip olan Konya ilinde, IPARD programının süt sığırcılığı rekabet gücüne etkisini tespit etmek için; IPARD programından destek alan süt işletmeleri ile destek almamış süt işletmelerinin rekabet güçlerini çalışma kapsamında oluşturulacak olan endeks kullanarak karşılaştırmaktır. Çalışmanın ana materyalini, Konya ilinde IPARD desteği alan süt inekçiliği işletmeleri ile destekten yararlanmamış 10 ile 120 baş sağmal ineğe sahip süt inekçiliği işletimlerinden, anket yoluyla elde edilen veriler oluşturmuştur. IPARD'dan destek alan 50 adet işletmenin seçilmesinde `Tam Sayım Yöntemi` kullanılmış, IPARD'dan destek almayan 100 adet işletmenin seçilmesinde ise tabakalı örnekleme yöntemlerinden, `Neyman Yöntemi` kullanılmıştır. Örnek hacmi sağılan inek sayısı üzerinden belirlenmiş olup, %95 güven sınırında, %5 hata payı ile hesaplamalar yapılmıştır.İşletmelerin sosyo-ekonomik özelliklerine bakıldığında, IPARD'dan destek almayanlarda ağırlıklı olarak aile işgücü kullanılırken, IPARD'dan destek alan işletmelerde yabancı işgücü çok daha fazladır. IPARD'dan destek alan işletmelerin, destek almayanlara göre aktif sermaye ve öz sermaye miktarları yaklaşık 4 kat daha fazladır. Dekara ve BBHB'ne düşen gayrisafi üretim değeri, gayrisafi hasıla, saf hasıla, brüt kar, net kar ve tarımsal gelir IPARD'dan destek alan işletmelerde daha yüksektir. IPARD'dan destek almayan işletmelerde birim süt maliyeti işletmeler ortalaması 1.33 TL/Kg olup, ortalama süt satış fiyatı 1.36 TL/Kg'dır. IPARD'dan destek alan işletmelerde ise birim süt maliyeti işletmeler ortalaması 1.19 TL/Kg olup, ortalama süt satış fiyatı 1.43 TL/Kg'dır.IPARD'dan destek alan ve almayan süt inekçiliği işletmelerinin Süt İnekçiliği Rekabet Gücü Endeksi (SİRGE) ve alt endeks değerleri karşılaştırıldığında; IPARD'dan destek alan işletmeler 0.72 SİRGE değeri ile başarılı düzeyde yer alırken, IPARD'dan destek almayan işletmeler 0.53 SİRGE değeri ile kritik düzeydelerdir. Bu sonuçlara göre IPARD'dan destek alan işletmelerin rekabet gücü, destek almayan işletmelere göre daha yüksektir. Alt endeks değerlerine bakıldığında ise IPARD'dan destek alan işletmeler, sermaye etkinliği alt endeksi haricinde tüm alt endekslerde, IPARD'dan destek almayan işletmelerin üzerinde puan almıştır

The purpose of this study is to compare competitiveness of dairy farms supported and non-supported by IPARD program in the province of Konya in Turkey that has an important place in milk production, by using `Competiveness Index for Dairy Farms (CIFDF)` which was created within the scope of the study. The main material of the study is dairy farms supported and not supported by the IPARD program which had milking cows between 10 - 120 head in Konya. Full count sampling method was used when determining the dairy farms supported by IPARD Program and Neyman allocation sampling method was used when determining the dairy farm non-supported by IPARD program. Research data were collected from 50 dairy farms supported by IPARD program and 100 dairy farms non-supported by IPARD program by administering a questionnaire filled during the face-to-face interviews conducted with each individual respondent. The sample volume was determined on the number of milking cows collected and calculated with a 95% confidence limit and 5% error margin.Considering socio-economic characteristics of dairy farms, the family labor force was predominant in those non-supported by IPARD program while the foreign labor force was predominant in those supported by IPARD program. Accordingly, the active capital and the equity values of dairy farms supported by IPARD program were four times higher than those non-supported by IPARD program. Gross production value, gross product, net product, gross profit, net profit and agricultural income falling to the Declaration and BBHB were much higher in dairy farms supported by IPARD program than those non-supported by IPARD program. In dairy farms non-supported by IPARD program, unit milk cost average is 1.33 TL / Kg and average milk selling price is 1.36 TL / Kg. In dairy farms supported by IPARD program, unit milk cost average is 1.19 TL / Kg and average milk selling price is 1.43 TL / Kg. When CIFDF and sub-index values of dairy farms supported and non-supported by IPARD program, were compared; those supported by IPARD program had 0.72 CIFDF value and successful level while those non-supported by IPARD program had 0.53 CIFDF value and critical level. According to these results, the competitiveness of dairy farms supported by IPARD program was higher than the those non-supported by IPARD program. When the sub-index values were taken into consideration, dairy farms supported by IPARD program had a higher score on all sub-indices other than the capital efficiency sub-index.