Karar destek sistemleri kullanarak safranbolu tabakhane binasının yeniden kullanım olanaklarının değerlendirilmesi

Abstract

Safranbolu tarihi ve kültürel zenginliği ile UNESCO tarafından kabul edilen dünya mirası kentleri arasındadır. Geleneksel Türk evlerinin yer aldığı Türk toplum, mahalle yapısının sergilendiği müze bir kenttir. Kent merkezinin bulunduğu çukur bölgesi, dönemin ticaret merkezidir. Farklı gelir kaynaklarına sahip olan kent deri sektöründe döneminde önemli merkezlerden birisidir. Bu sebeple döneminde aktif olarak işletilen 48 adet tabakhane atölyesi bulunmaktadır. Günümüze ulaşan tescilli 12 adet tabakhane binası bulunmaktadır. Bunlardan biri olan kaderine terk edilmiş Safranbolu Tabakhane Binasının yeniden kentte kazandırılması çalışmanın amacıdır. Çalışma içeriği, Türkiye'de mimari yönüyle önemli tabakhane binalarının bilgilerine ulaşarak Safranbolu Tabakhane binasının tarihi, sanatsal, mimarı, kentsel araştırmaların belgeleme çalışması ve devamında yeniden kullanım olanaklarının kapsamaktadır. Yerel yönetimler tarafından kente yeniden kazandırılması düşünülen tabakhane binasının, yurtiçi ve yurtdışındaki tabakhane binalarıyla benzer ve farklı yönleri incelenmiştir.Tabakhane binasının yeniden kullanım olanaklarının değerlendirilmesi için yapılan çalışmalar maddeler halinde anlatılmıştır. Tezin I. bölümünde Karabük ili Safranbolu ilçesinin: tarihi, coğrafi yapısı ve mimari mirası ele alınmıştır. II. bölümde ise Tabakhane binaları ve dericilik hakkında bilgi verilerek, Safranbolu'nun dericilik geçmişi ve Safranbolu Tabakhane binasının tarihi, planı, mimari ve süsleme özellikleri detaylı ele alınarak incelenmiştir. III. bölümde yeniden işlevlendirme konusunda çalışılmıştır. Aynı bölüm içerisinde yapının mevcut fiziki durumu ve yakın çevresinin hâlihazır durumu, detaylı rölöve çizimleri ile sayısal ortamda belgelenmiştir. Son bölümde anket çalışmalarından yararlanarak bilimsel tabanlı analitik karar vermek için AHP metodu kullanılmıştır. Yapıya verilecek işlevin belirlenmesinde paydaşların katılımı ile analitik hesaplamalar sonucunda müze işlevi alternatif fonksiyonlar arasından en çok puanı almıştır.

Safranbolu is among the world heritage cities which are accepted by UNESCO with its historical and cultural richness. The Turkish community, where traditional Turkish houses are located, is the museum where the neighborhood structure is exhibited. The pit area where the city center is located is the trade center of the period. The city, which has different sources of income, is one of the important centers in the period of leather industry. For this reason, there are 48 tannery workshops active during the period. There are 12 registered tannery building that has survived. The purpose of this study is to restore the abandoned Safranbolu Tannery Building, which is one of them, to the city.Scope of work to catch up with the architectural aspects important tannery building in Turkey and Safranbolu Tannery building's history, artistic, architect, documentation of urban research and re-use opportunities. The similar and different aspects of the tannery building, which is thought to be restored to the city by the local governments, have been examined with the domestic and international tannery buildings.The studies for the evaluation of the reuse facilities of the tannery building are described as substances.In the first part of the thesis, the historical, geographical and architectural heritage of Safranbolu district of Karabük province is discussed. In the second section, information about tannery buildings and tanning, the history of tannery of Safranbolu and the history, plan, architectural and decorative features of the Safranbolu Tannery building were examined in detail. In the third chapter, re-functioning was studied. In the same section, the physical state of the building and the state of the immediate surroundings are documented in a digital environment with detailed survey drawings. In the last section, AHP method was used to make scientific based analytical decision by using survey studies. As a result of the analytical calculations with the participation of stakeholders in the determination of the function to be given to the structure, the museum function received the most points among the alternative functions.