Pachygrapsus marmoratus (Fabricius, 1787) (Ordu-Karadeniz) dokularında ağır metal birikimi ve birikimin profili

Abstract

Dolunay ve Medreseönü İstasyonları'nda (Ordu-Karadeniz) gerçekleştirilen bu çalışmada su, sediment ve yengeçteki (Pachygrapsus marmoratus) bazı ağır metal birikimleri (Fe, Ni, Cu, Zn, Cr, As, Al, Mn, Pb ve Cd) araştırılmış ve mevsimsel değişimleri incelenmiştir. Yengeçlerin dış iskelet, solungaç, hepatopankreas ve kas dokuları analiz edilmiş, ağır metallerin yengeç dokularındaki birikim düzeylerinin anlamlılığı araştırılmıştır. Bu ağır metaller içinde en fazla birikim yapanın Al olduğu,en fazla birikiminsolungaç ve kas dokusunda olduğu tespit edilmiştir. Ek olarak yengeçlerde cinsiyetin birikim üzerine etkisi incelenmiş, dişi ve erkek bireylerin dokularında birikim farklılığı anlamlı bulunmamıştır. Tüm dokulardaki metal değerleri Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın yayınladığı Türk Gıda Kodeksi'ndeki kabuklular sınıfı için düzenlenmiş Avrupa Birliği normlarının, üst limitinden çok daha düşük olduğu görülmüştür. Ayrıca bu ağır metaller için; deniz suyu, Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın su kirliliği kontrolü yönetmeliği ile kıyaslanmıştır. Araştırmanın yürütüldüğü istasyonlardaki su, sediment ve yengeçteki ağır metal birikiminin ekosistem ve insan sağlığı açısından tehlikeli bir boyutta olmadığı tespit edilmiştir. Sediment kalite araştırma yöntemleri neticesinde metal birikimi açısından sedimentte antropojenik etkinin olmadığı, metal birikiminin canlılar için tehdit oluşturmadığı tespit edilmiştir. Medreseönü'nde toplam toksik birime en fazla katkıda bulunan metal %32,29 oranı ile Cu iken; Dolunay'da %15,43 ile As'tir. Sonuç olarak metal ve metalloidlere bakılarak bu istasyonlar herhangi bir insan kaynaklı noktasal ve/veya noktasal olmayan kaynağın etkisi altında olmadığı söylenebilir.

This study was carried out at the stations of Medreseönü and Dolunay (Ordu-Black Sea) water, sediment and some heavy metals accumulation in the crab (Pachygrapsus marmoratus) researched and seasonal variations were examined. Exosceleton, gills, hepatopancreas, muscle of crab were analysed and the significance of accumulations in the crab tissues was searched for these heavy metals. It was detected that Al had higher accumulation in these heavy metals. The accumulation in gills and muscles for these heavy metals is generally higher than the others. In addition examined the effect of gender on the accumulation of crab, tissue accumulation of differences in male and female individuals were not significant The level of heavy metals in all tissue was less than level of Turkish food codex which was published by Ministry of Food, Agriculture and Livestock, European Union's regulations for crustaceans. The water of sea is compared with Ministry of Forestry and Water Affairs's water pollution regulations for these heavy metals. The result of this research show that accumulations of these heavy metals in water, sediment and crab in those stations are not harmfull for ecosystem and people's health. As a result of sediment quality guidelines, there is no absence of active anthropogenic sediments and the metal deposition has not been found to pose a threat to living creatures. 32.29% Cu (Medreseönü),%15.43 As (Dolunay) ratio in the metal sediment has been found to comprise a major portion toxicity. As a result, according metals and metalloids, these stations are not under the influence anthropogenic point and/or non-point sources.