Diagnostik radyolojide basit metotlarda kalite kontrolü

Abstract

7. ÖZET Bu çalışmada, basit metotlar ile teşhis radyoloj isinde ki x-ışın sistemlerinin kalite kontrol testleri yapılmıştır. Bu kalite kontrol testleri, lineer ite, tekrarlama, ışınlama zamanı, yarı kalınlık değeri (HVL), grid, x- ışını ış ık alanı uyuşması, demetin dikliği, tüp çıkış dozu, ranfansatör-f ilm teması, farklı hızdaki ranfansatörler, karanlık oda ölçümle ri ve banyo kontrol testlerini içermektedir. 4 radyoloji kliniğinde bulunan 9 x-ışını sisteminin, 4 karanlık odanın ve 2 otomatik banyo cihazının performansları ölçülmüştür. Jeneratör lineer itesi ve karanlık oda kontrollerinde kullanmak üzere alüminyum fantom ve ranfansatör-f ilm teması nı test eden bir düzenek yapılmıştır. Alüminyum fantomda her basamaktaki densite farklılığı % 33 olarak bulunmuştur. Yarı kalınlık değeri, ölçülen tüm cihazlarda tavsiye edilen minumum değerden yüksek bulunmuştur. iki x- ışını sisteminin gridlerinde 1 cm.'lik bir kayma tespit edilmiş tir. 9 x- ışını sisteminin birinde de kolimatör uyuşum prob lemi bulunmuştur. 25 kasetin 7'sinde ranfansatör-f ilm temas problemi gözlenmiştir. Bir x-ışını sisteminde ölçülen ışınlama zamanı ile gösterilen arasındaki farklılık kabul sınırlarının dışında kalmaktadır. Karanlık odaların üçünde ışık kaçağı tespit edilmiştir, iki otomatik banyo cihazının istenilen perfor mansta çalışmadığı görülmüştür. 68

6. SUMMARY In this study, the quality control tests are performed on diagnostic x-ray systems using simple methods. These quality control tests include the measurements of linearity, reproducibility, exposure time, half value layer (HVL), grid, x-ray- light congruence, beam alignment, tube output, screen-film contact, screens with different speed, dark room and the quality control of the film processing. The perfor mance of nine x-ray systems, four dark rooms and two automa tic film processors are measured in four radiological clinics. An aluminum step wedge which measures the linearity of generator and checks the fog in a dark room and a tool consisting of a wire mesh which checks the screen-film contact have been built. The differences of densities between each steps are 33 percent inthe step wedge. All measured HVL's of x-ray systems are higher than the recommeded minimum value. It has been found 1 cm. of misalignment on the grid in two x-ray systems. One of the nine x-ray systems has the collimator misalignment problem. The screen-film contact problems are detected on the seven of 25 casettes. The difference between the measured and indicated exposure time out of the acceptance limit in a x- ray system. The fog has been found in three dark rooms. It has been observed that two automatic film processors are not working satisfactorily. 67