Akkaraman koyunu ve Ankara keçisinin glandula parotisi üzerinde karşılaştırmalı makroanatomik ve subgros çalışmalar

Abstract

4-3 ÖZET Bu çalışmamızda Akkaraman koyunu ve Ankara keçisinde gl. parotis ve arteriel vaskülarizasyonu makroanatomi'k, subgros ve karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu amaç la sekiz adet Akkaraman koyunu ve sekiz adet Ankara keçisi başı kullanılmıştır. Ayrıca Konya Et ve Balık kurumundan temin edilen yirmi adet Akkaraman koyunu ve yirmi adet An kara keçisinde canlı ağırlık ile gl. parotis ağırlığı tes- `bit edilmiştir. Gl. parotis Akkaraman koyunu ve Ankara keçisinde, bir çok lobun biraraya gelmesi ile meydana gelen bir tükrük bezidir. Bezi oluşturan loblar, fascia ve yağ doku tarafın dan birbirlerinden ayrılmış ve gl. mandibularis ' in lobla rından daha küçüktür. Gl. parotis yumuşak bir kıvama sahip tir. Bezin rengi, taze iken pembe ve çevresindeki kaslar dan daha açık görülmektedir. Saklandığı zaman kirli sarı- bej bir rekte ve gl. mandibularis' den daha koyudur. Gl. parotis Akkaraman koyunu ve Ankara keçisinde boyut ları itibarı ile dikdörtgene benzemektedir. îki yüzeyi, iki kenarı, bir apex1 i ve bir de basis' i vardır. Bezin fossa ;. retromandibularis ' ğ oturan dorsal parçası, ventral' ine göre daha kalın ve geniş olup, bu kısımda gl. parotis 'in kalın lığı 1.5-2 cm. 'dir. Ortalama ağırlığı..40. 97 kg.' olan yir mi Akkaraman koyununda, her iki gl. parotis 'in ortalama ağırlığı 20.282 gr. ve ortalama ağırlığı 36. 700 kg. olan yirmi Ankara keçisinde ise her iki gl. parotis 'in ortalama44 ağırlığı 221256 gr. olarak tesbit edilmiştir, gerek Akka raman koyunlarında gerekse Ankara keçilerinde vücut ağır lığı ile ğl. parotis ağırlığı arasında pozitif bir ilişki vardır. Koyunlarda 6.817 kg. vücut ağırlığı artışına karşı lık gl. parotis'de 0.329 gr. artış olmaktadır. Aynı değeri ler Ankara keçileri için 4.929 kg. ve 0.480gr.'dır. Gl. pa rotis ağırlığı keçilerde koyunlardan fazla bulunmuştur. Çalışma materyalimiz olan sekiz Akkaraman koyunu ve sekiz Ankara keçisinde gl. parotis'in boyu 5-7-f? ve 5»5-9 cm.; eni 4-5 ve 5-5»5 cm. arasında olduğu tesbit edilmiştir. Gl. paöotis her iki türde de fossa retromandibumaris ' i doldurmaktadır. Granial'de ramuş mandibulae ve m. masser ter' in caudal 'i, caudal' de m. cleidocephalicus arasında, dorsal' de kulak kaidesinin ventrolateral'!, ventral 'de v. linguofacialis ve v. maxillaris ' in oluşturduğu açıda yer.; alır. Akkaraman koyunu ve Ankara keçisinde gl. parotis'in I lateral 'i yağ, fascia parotidea, m. cutaneus faciei, m. parotidoauricularis, m. zygomatic oauricularis ve deri ile kaplanmıştır. Bezin dorsal kenarı, kulağı at nalı gibi çevreleyen bir `çentiğe sahiptir. Böylece kulağı cranial 'den çevreleyen bir preauricular, bir de caudal 'den sınırlayanpostauricular açısı vardır. Gl. parotis'in ventral kenarı bir mandibular ve bir de cervical açıya sahiptir. Üç Akkaraman koyununda (piyeslerin % 37. 5 'unda) mandibular açı angulus mandibulae ' nın yaklaşık4-5 1-1.5 cm. dorsal 'inde, dört Akkaraman koyununda (piyesle rin % 50 'sinde) angulus mandibulae düzeyinde, bir Akkaraman koyununda (piyeslerin % 12.5 'unda) regio intermandibularis ' e uzanır. îki Ankara keçisinde (piyeslerin % 25 'inde) angu lus mandibulae düzeyinde, diğer iki olguda ise (piyeslerin % 25' inde) regio. intermandibularis ' e doğru uzandığı bulun« muştur. Cerviacal açı ise her iki türde de v. auricularis.. caudalis'in v. maxillaris ile oluşturduğu açıda yer alır. Akkaraman koyunu ve Ankara keçisinde bezin caudal kena rı m. cleidocephalicusîun pars mastoidea'sı ve pars occipi- talis' i ile ve proc. juğularis i ile ilişkilidir. Gl. paro- tis'in caudal sınırını v. auricularis cuadalis vermekte ve bu venaya n. auricularis mağnus arkadaşlık etmektedir. Lnn. retropharyngei laterales ve gl. mandibularis gl. parotis'in caudal kenarı ilke ilişkilidir. Gl. parotis'in caudal kenarı ramus mandibulae ve m. a masseter'in caudal 'i üzerinde yer alır. Gl. parotis'in cra nial kenarında, lc. parotideum ile m. masseter arasında, dorsalden ventral 'e doğru sırasıyla, nn. auricularis rost- rales, a. ve v. transvensa faciei ile arkadaşlık eden r. trânsversus faciei ve r. buccolabialis yer almaktadır. Ductus parotideus, gl. parotis'in medial yüzünde, gl. parotis in çeşitli loblarından çıkan ince kanalların bir leşmesi ile meydana gelmiştir, m. masseter'in caudal 'i ile gl. parotis in arasından çıkar. Akkaraman koyunu ve Ankara keçisinde ductus parotideus ' un seyri değişiktir. Akkaraman4-6 koyununda ductus parotideus, bezi terkettikten sonra,-- m. masseter'i çaprazlar. Ductus parotideus v. linguofacial is ' in 1-t2 cm. dorsal 'inde, venaya paralel seyreder. Ankara keçisinde ductus parotideus m. sternocephalicus'un medial' inden geçer. Kanal». m. masseter'in cranial kanarı ile m. buccinator arasında dorsal 'e seyrederek a. transversa farili. ciei'nin ikiye ayrıldığı düzeyde, bu arterlerin medial ' in* >ı 1 den geçer. M. buccinator ve gll. buccales dorsales in dorsal1 inde söz konusu kası deler. E5±?± Akkaraman koyununda Cpiy es merin % 50'sinde)3« premolar, İki Akkaraman koyununda (pi yeslerin % 25' inde) 1. molar, iki Akkaraman koyununda (pi yeslerin % 25' inde) 1.-2. molan arasında, dört Ankara keçi sinde (piyeslerin % 50 'sinde)` 3. premolar, dört Ankara ke çisinde ^piyeslerin % 50 'sinde) 1. molar maxillar diş dü zeyinde, vestibulum oris 'e açılmakladır. Akkaraman koyunu ve Ankara keçisinde gl. parotis en gazla kolu a. carotis externa' dan alır. Her iki türde de gl. parotis, a. carotis externa, a. temporalis superficial lis, a. transversa faciei, a. temporalis superfîcialis ve a. transversa faciei 'nin ortak kökü, a. auricularis rostra- lis ve a. lingualis tarafından beslenmektedir. Akkaraman koyunu ve Ankara keçisinde gl. parotis 'in medial' inde m. digastricus ' un venter caudalis'i, m. occipi- tohyoideus, m. stylohyoideus., a. carotis externa ve kolları yer almaktadır. N. auriculotemporalis bezin medial 'ine ula şınca beze kollar verir ve r. transversa faciei ila nn. au-47 ricularis rostrales'e ayrılır. N. facialis gl. parotis'in lobları içinde cranioventral ' e doğru seyrederek son kolla rı olan n. auriculopalpeferalis ve rr. buccales'e ayrılmak tadır.

48 SUMMARY In this study, the comparative macroanatomical and subgrss studies on the parotid gland and its arteriel vas- cularisation of the Akkaraman sheep and Angora goats. For this purpose, eight Akkaraman sheep head and eight Angora goals head were used. In addition, body weight and the pa rotid gland weight of the twenty Akkaraman sheep and Angora goats, provided from Konya slaughter house, have been de termined. The parotid gland is a salivary glands which is for med by a few lobes. The lobes, forming the parotid gland, is seperated by the fascia and soft tissue and is smaller ;; than mandibular gland lobes. It has a soft structure. The colour of the parotid gland is pale when it is fresh and it is seen lighter than the muscle surroinding it when it is keep for a period, its colour becomes dirty- white and darker than the mandibular gland. The parotid gland resembles quadriangular shape in Akkaraman sheep and Angora goats. It has two surface, two n margo, one apex and one basis. The dorsal part of the gland situated retromandibular fossa of the cerebellum, is thic ker and larger. Then the ventral part of the gland the thic- ness of this part of parotid gland is abaut 1.5-2 cm. The avarage parotid gland weight in twenty Akkaraman sheep (avarage body weight 40.97 kg) and. in twenty Angora goat (avarage body weight 36.70 kg) were found to the 1... 20. g82 gr. and 22.556 gr. respectivelly. There is a positi-49 ve correlation between body weight and parotid gland weight and parotid gland weight of Angora goats. 6.817 kg. live weight gain in Akkaraman sheep correspount to 0.329 gr- live weight gain in glandula parotid. The same volues is 4.920 kg. and 0.480 gr. in Angola goals. The weight of the parotid gland in Angora goats is found to be heavier than that of Akkaraman sheep. The lengiih of the parotid glands in» eight ^Akkaraman sheep and eight Angora goats were found to be 5-7-5 cm. and 5-5-9 cm. respectively. The width of the parotid gland in c&he same animals were found to be 4-5 and 5-5-5 cm. respectively. The parotid glands are occupied in retromandibular fossa in Akkaraman sheep and Angora goats. The parotid are situated cranially ramus og the mandible and the caudal of the kasseter muscle, caudally cleidocephalic muscle, dor- sally the base of the ear, ventrally the angle of the junc tion of the lingofacial and maxillary veins. In Akkaraman sheep and Angora goats, the lateral sur face of the parotid gland is covered by the fat, parotid fascia, the facial cutaneous the parotidoauricularis and zygomatic oauricular is muscles and skin. The dorsal border of the parotid gland has a surroun ding incicura like a hrseshoe shape. Thus it has preauricu lar and pdstauricular angles surrounding cranially and cau dally respectively. the ventral border of the parotid gland has cervical50 and mandible angles. It has have found that the mandible angle lay approximately 1-1.5 cm. dorsal of the angles of the mandible (angulus mandibulae) in thcee Akkaraman sheep (37 »5 %)> in the level of the mandibular angle (angulus man dibulae) in four Akkaraman sheep (50 %) and in the interman- dible region in one Akkaraman sheep (12.5 %). The mandible angle lies, in the level of the mandibular angle (angulus mandibulae) in two Angora goats (25 %). The cervical angle is situated the angle of the junction of the caudal auricu lar and maxillary veins. The caudal border of the parotid gland is related to the cleidomastoideus and cleidooccipitalis muscles, and jugular process InAkkaraman sheep and Angora goat. The parotid gland is limited caudally by the caudal auricular vein and this vein courses accompanie with magral auricular nerve. The caudal border of the parotid gland is related to the lateral retropharyngeal lymphonodi and n mandibular gland. The cranial border of tha parotid gland lies on the ramus mandible and caudal part of the masseter muscle. The parotid duct is formed by of the small ducts which arising various lobes of gl. parotid. It leaves between caudal bor - der of the masseter muscle and the parotid gland. The courses of the parotid ducts are different in Ak karaman sheep and Angora goats in Akkaraman sheep. After leaving the parotid gland, it crosses the masseter muscle.51 The parotid duct courses 1-2 cm. dorsal of the lingufacial vein as paralel to the vein. It passes medial to the sterno- cephalic muscle in Angora goafcs. It courses dorsally between. the cranial border of the masseter and buccinatorymuscles. In the level of the facial transversal artery dividing in to two arteries,.it passes medial to this artery. It per forates buccinator muscle dorsal to buccinator muscle and buccal gland. The parotid duct opens in the oral vestibule opposite the third premolar tooth on a papilla in four Ak- karaman sheep (50 %), the first molar tooth in two Akkara- man sheep (25 %), between first molar tooth and second mo* lar tooth in two Akkaraman sheep ;(25v.%)^l±he^ third., premolar toothuin;.fpuraAgora goats (50 %), the first molar, tooth t in four Angora goats (50 %)` The parotid gland recieves most of the branches of the exteitnal carotid artery in Akkaraman sheep and Angora goats. î'he parotid gland is supplied by the external carotid, superficial temporal, facial transversal arteries, the com mon root of the superficial temporal and facial traasvesal arteries, lingual and rostral auricular arteries* The caudal part of the digastric, occipitohyoideus, :;, stylohyoideus muscles and the branches of the external carotid artery is situated to the medial of the parotid gland. The auriculotemporal nes&ve gives a branches to the parotid and divided into facial transversal branch and auri- culorostral nervi. The facial nerve courses cranioventrally52 in the parotid gland and divided into auriculopalpebral and buccal nervi which are last branches......