Konya bölgesi mezbahalarında kesilen besi danalarında pnömonilerin insidensi ve patoloji

Abstract

7. ÖZET S.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Patoloji (Vet) Anabilim Dalı DOKTORA TEZİ / KONYA-1997 Mustafa ORT AT ATLI Danışman Prof.Dr. M.Kemal ÇİFTÇİ Konya Bölgesi Mezbahalarında Kesilen Besi Danalarında Pnömonilerin İnsidensi ye Patolojisi Bu çalışma, Konya bölgesi mezbahalarında kesilen 6-24 aylık besi danalarındaki pnömonilerin insidensini belirlemek, patolojik ve etiyolojik özelliklerini ortaya koyarak patolojik-anatomik bulgularla etiyolojik faktörler arasında ilişki kurmak ve ayrıca makroskobik teşhis için bazı kriterler sunabilmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada 4062 baş besi danasının akciğerleri muayene edilerek 473 (% 11.64)'ünde pnömoni belirlenmiştir. Çalışmadaki makroskobik bulgular, lobüler lezyonlar, lober lezyonlar, lober + lobüler lezyonlar ve volüminöz-ödematöz lezyonlar olmak üzere başlıca 4 bölümde incelenmiştir. Toplam 337 olguda gözlenen lobüler lezyonlarm dissemine, linear veya dissemine + linear lezyonlar şeklinde ve sağ kranial lob başta olmak üzere en çok akciğerin kranioventral bölgelerinde bulunduğu dikkati çekmiştir. Bu lezyonlar akciğer yüzeyinden hafif çökük, koyu kırmızı veya kahvemsi renkteki konsolidasyon ve atelektazi alanlarından ibaretti. Lober lezyonlara ise 35 olguda rastlandı ve bunlar da yine en çok kranioventral bölgelerde, bir lobun tümüne veya tümüne yalan bir bölümüne diffuz olarak yerleşmiş, koyu lamımdan kahve veya gri renklere kadar değişen hepatizasyon alanları ile toplu iğne başı büyüklüğünde, hafif taşkın, soluk renkli odaklan ihtiva eden lezyonlar halindeydi. Ayrıca 59 olguda lober ve lobüler lezyonlar aynı akciğerde birlikte bulunmaktaydı. Makroskobik bulguların dördüncü grubunda yer alan volüminöz-ödematöz lezyonlara da 42 akciğerde rastlandı. Bu akciğerlerin oldukça şişkin, genellikle ödemli ve konjesyone olduğu, hava yollarında bol köpüklü bir eksudat ile `bazı olgularda subplöral olarak da yerleşen intersitisyel amfizem bulunduğu dikkati çekti. Bunlarla birlikte toplam 97 olguda, sekunder lezyonlar olarak değerlendirilen nekroz, apse ve/veya adezyonlar söz konusuydu. Çalışmada mikroskobik bulgular, lezyonlarm tabiatına ve eksudatm türüne göre olmak üzere eksudatif pnömoniler; bronkopnömoniler ve fibrinöz pnömoniler, proliferatif pnömoniler ise; intersitisyel pnömoni (İP), bronkointersitisyel pnömoni (BİP) ve atipikintersitisyel pnömoni (AİP) başlıklan altında değerlendirildi. Bronkopnömonilerden kataral bronkopnömoni (KBP)'ye 80 (% 16.91) olguda, purulent bronkopnömoni (PBP)'ye 25 (% 5.29) olguda ve purulent-nekrotik bronkopnömoni (PNBP)'ye 18 (% 3.81) olguda rastlandı. Fibrinöz pnömonilerden de fibrinli pnömoni 58 (% 12.26) olguda ve fibrino- nekrotik pnömoni 16 (% 3.38) olguda gözlendi. Proliferatif pnömoniler arasmda ise 99 (% 20.93) olguda İP, 147 (% 31.08) olguda BİP ve 30 (% 6.34) olguda da AİP tespit edildi. Çalışmada eksudatif pnömoni olgularının 171 (% 86.80)'inde aym akciğerde eksudatif pnömoni lezyonlannm yam srra ikinci derecede bir proliferatif pnömoninin de bulunduğu dikkati çekti. Böylece eksudatif pnömonilerle birlikte bulunanlar da dikkate alındığında, pnömonili akciğerlerin % 94.5'inde proliferatif pnömoni lezyonlan belirlendi. Pnömonilerin makroskobik olarak görimümleri KBP'lerde genellikle dissemine ve linear lobüler, PBP ve PNBP'lerde daha çok lober ile yaygın dissemine lobüler, fibrinöz pnömonilerde ise çoğunlukla lober lezyonlar şeklindeydi. Öte yandan İP ve BİP'nin belirgin makroskobik lezyonlar göstermediği, sadece hafif tarzdaki dissemine ve linear lobüler lezyonlann bu tür pnömoniler olduğu anlaşıldı. AİP olguları ise volüminöz- ödematöz lezyonlar olarak gözlendi.

8. SUMMARY The Incidence and Pathology of Pneumonia in Beef Cattle Slaughtered in Konya Province This study was undertaken to determine the incidence, pathology and aetiology of pneumonia in beef cattle slaughtered at Konya abattoirs. Furthermore it was also aimed to correlate between pathologic and aetiologic features and to give some criteria for macroscopic diagnosis. In the study, 4062 lungs of 6-24 month-old beef cattle were examined and in 473 cases (1 1.64 %) pneumonia was detected. Macroscopic lesions were divided into 4 groups. These were lobuler (in 337 lungs), lobar (in 35 lungs), lobar plus lobular (in 59 lungs) and voluminous-oedematous (in 42 lungs) lesions. The lobular pneumonic lesions, particularly located in cranioventral portions of lungs, and subgrouped as disseminated, linear and disseminated plus linear- lobular lesions. These were observed as lightly collapsed, dark red or brown coloured, consolidated or atelectatic areas. Lobar lesions were also found in cranioventral portions of lungs and the whole one or more lobes were affected. These lesions were characterized as dark red-brown or grey coloured areas of consolidation which randomly distributed pale, 1-2 mm foci both in subpleural location and on the cut surface. Voluminous-oedematous lungs showed congestion, oedema, swelling and failure to collaps. In some cases, there was a foamy exudate in the airways and interstitial emphysema was detected. Out of 473 lungs, in 97 cases, additional necrotic areas, abscesses and/or adhesions were found. In the study, according to microscopic examinations pneumonias were classified as follows: exudative pneumonias (bronchopneumonia and fibrinous pneumonia) and proliferative pneumonias [interstitial pneumonia (IP), bronchointerstitial pneumonia (BIP) and atypical interstitial pneumonia (AD?)].. Exudative pneumonias were classified as catarrhal bronchopneumonia (KBP) (16.91 %), purulent bronchopneumonia (PBP) (5.29 %), purulent-necrotic bronchopneumonia (PNBP) (3.81 %), fibrinous pneumonia (12.26 %) and fibrino-necrotic pneumonia (3.38 %). Proliferative pneumonias were grouped as IP (20.93 %), BIP (31.08 %) and AIP (6.34 %) In 171 cases (86.80 %) of 197 lungs with exudative pneumonia, proliferative lesions were also seen. When these cases in addition to proliferative pneumonias, the incidence of proliferative pneumonias were reached 94.5 percent.In general, comparison of gross and microscopic findings revealed lesions of KBP were usually disseminated and linear-lobular, though PBP and PNBP lesions were generally lobar and sometimes disseminated lobular pattern. Grossly, fibrinous pneumonia showed lobar lesions, whereas there was no gross lesions in the lungs with IP and BIP with exception of disseminated or linear-lobular lesions in some cases.