Florlu ve florsuz dişmacunu kullanmanın bakteri plağı pH`sı ve tükürük akış hızı, pH`sı tamponlama kapasitesi, F, Ca, P ve total protein konsantrasyonlarına etkisinin incelenmesi

Abstract

6. ÖZET S.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Diş Hastalıkları ve Tedavisi Anabilim Dalı DOKTORA TEZİ / KONYA 1998 Nimet BAŞBOZKURT ÜNLÜ Florlu ve Florsuz Dişmacunu Kullanmanın Bakteri Plağı pH'sı, Tükürük Akış Hızı, pH'sı, Tamponlama Kapasitesi, F, Ca, P ve Total Protein Konsantrasyonlarına Etkisinin İncelenmesi Bu çalışmanın amacı, florlu ve florsuz olmak üzere iki tip dişmacunun, tükürük akış hızı, pH'sı, tamponlama kapasitesi, F, Ca, P ve total protein konsantrasyonlarına ve bakteri plağının asit yapısı üzerine etkisini incelemektir. Bu amaçla düzenli olarak dişlerini fırçalayan, tükürük akımı ve bakteri plağının özelliğini değiştirebilecek sağlık problemi olmayan, herhangi bir ilaç (antibiyotikler, antasitler, antihipertansif vs..) kullanmayan, kooperasyon sağlayabileceğimizi düşündüğümüz Dişhekimliği Fakültesi öğrencisi olan 20 birey hem kontrol hem de deney grubu olarak seçildi. Çalışmaya katılan bireylere dişleri, kontrol grubu olarak dişmacunsuz ve deney grubu olarak da iki ayrı tip dişmacunuyla ikişer hafta boyunca her öğün yemeklerden sonra 2'şer dakika ayna karşısında fırçalattırılmıştır. İkişer haftalık fırçalama periotlarının sonunda kontrol ve deney gruplarının tükürük ve plak verileri elde edilmiştir. Tükürük akım oranlan lmg tükürük İmi kabul edilerek darası alınmış tüplerde tartılarak belirlenmiştir. Akış hızı belirlenen tükürük örneklerinin pH'ları derhal ölçüldükten sonra tükürük tamponlama kapasitesini belirlemek için İmi tükürüğe 3ml 0.005 M HC1 katılarak 20 dk sonundaki pH'sı ölçülmüştür. Kalsiyum, fosfor ve total protein konsantrasyonlarının ölçümleri bir otoanalizörde yapılmıştır. Tükürük flor konsantrasyonları 77ise bir iyon analizöründe değerlendirilmiştir. Plak pH ölçümleri dokunma yöntemine göre bir ağız içi minyatür pH elektrotu kullanılarak yapılmıştır. Çalışmanın sonunda florlu grup Ca, P ve F konsantrasyonu, florsuz ve kontrol gruptan daha yüksek bulunmuştur. Total protein değerlerinde kontrol ve deney gruplarının her ikisinde de bir farklılık görülmemiştir. Tükürük akış hızında ise gruplar arasında önemli bir fark bulunmamıştır. Diş macunu ile fırçalamalardan sonra sükroz çalkalamasıyla oluşturulan plak asit atağı plak pH'sını hiç bir grupta kritik plak pH düzeyinin altına düşürememiş ve sükroz alımıyla düşen plak pH'sının çok hızlı bir şekilde yükseldiği gözlenmiştir. Bu arada minimum plak pH değerinin, deneysel dişmacunu kullanan gruplarda kontrol grubuna nazaran uyarılmamış plak pH seviyesine daha çabuk döndüğü bulunmuştur. Sonuç olarak bu çalışmada üç öğün düzenli olarak florlu dişmacunu kullanmanın diş çürüğünün önlenmesi ve durdurulması açısından tükürük yapısı ve diş plağı üzerine faydalı etkileri olabileceği gözlemlenmiştir. 78

7. SUMMARY The purpose of this study was to investigate the effects of two types of dentifrices, with or without fluoride on salivary flow rate, pH, buffering capacity, Ca, P, F, total protein concentrations and acidic characteristic of bacterial dental plaque. For this reason, 20 easy cooperable Dental School students who regularly brush their teeth were selected. In order not to effect the structure of dental plaque, it was carefully examined that the student did not have any health problem and were away from any drug usage (such as antibiotics, antiacid, antihipertansif). Control group brushed their teeth without toothpaste and experimental group brushed with two type of toothpaste for two weeks after each meal for 2 minutes in front of mirror. After this period, both saliva and plaque values were determined. Flow rate of 1 mg saliva was accepted 1 ml in tubes which were weighed empty. After the identified flow rates of saliva samples' pH were immediately measured. In order to find out saliva buffering capacity, 3ml 0.005 M HC1 was added to 1 ml of saliva and pH was measured at the end of 20 minutes. Concentrations of Ca, P, and total protein were measured by using an analizer. Concentration of F was measured by using an fluoride ion analizer with a specific fluoride electrode. Plaque pH measurements were done by using an intra oral miniature touch pH electrode. At the end of the study, Ca, P and F levels were found higher in fluoride group then in control and fluorless dentifrices groups. Total protein levels were similar in all groups. There was not any difference in saliva flow rate among the groups. After brushing with toothpastes, plaque acid attack did not drop plaque pH under critical plaque pH level and it was observed that dropped plaque pH level rose very fast. On the other hand, it was found that minimum plaque value came back to resting level faster in experimental toothpaste groups than in control group. As a result, 2 minutes of using a dentifrice with flor 3 times at a day after each meal can be thought to be beneficial on saliva and dental plaque in order to prevent dental caries. 79