Fruktoz, galaktoz ve glikozun köpek spermasının dondurulabilirliği üzerine etkileri

Abstract

6. ÖZET S.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dölerme ve Sun'i Tohumlama (VET) Anabilim Dalı DOKTORA TEZİ / KONYA - 1998 Cengiz YILDIZ Danışman Prof. Dr. Kenan ÇOYAN Fruktoz, Galaktoz ve Glikozun Köpek Spermasının Dondurulabilirliği Üzerine Etkileri Bu çalışmada köpek spermasının sulandırılmasında kullanılan Tris sulandırıcısı içerisine aynı molarite düzeylerinde ayrı ayrı katılan fruktoz, galaktoz ve glikoz şekerlerinin spermanın dondurulma aşamalarında spermatolojik özellikler üzerine etkilerinin karşılaştırılması amaçlandı. Çalışmada 4 köpekten penis masajı yöntemiyle toplanan sperma split sample yöntemine göre dört ayrı tüpe bölündü. Hazırlanan Tris sulandırıcısı dört ayrı mezüre eşit oranlarda bölündü. Çalışma gruplarım oluşturan ilk üç tüpe sırasıyla 0.07 molar fruktoz, galaktoz ve glikoz ilave edildi. Dördüncü mezüre ise herhangi bir şey ilave edilmeden kontrol grubu olarak kullanıldı. Hazırlanan sulandırıcı, içerisinde sperma bulunan tüplere aktarılarak 1/3 oranında sulandırılma sağlandı. Spermanın sulandırılma sonrasında motilite ölü ve anormal spermatozoon dağılımları açısından gruplar arasında istatistiki bir fark bulunamadı. Ekilibrasyon sonrası en yüksek motilite ve en düşük ölü spermatozoon oranı %72.8±2.40 ve %6.9±0.66 'lık sonuçla fruktoz grubunun ait olduğu tesbit edilmiş bu grup ile glikoz grubu arasında istatistiki fark belirlenmiştir (PO.05). Aynı aşamada en düşük akrozom anormalitesi ve toplam anormal spermatozoon oranlan %29.7±3.60 ve %34.7±7.01 'lik oranla galaktoz grubuna ait olduğu gözlenmiş ve galaktoz ile kontrol grubu arasında istatistiki fark bulunmuştur (P<0.05). Spermanın dondurup - çözdürme sonrasında en iyi motilite ve en düşük ölü spermatozoon oranı %61.6±1.80 ve %20.6±1.49 'luk oranla fruktoz grubuna ait olduğu saptanmış ve bu grup ile glikoz 57ile kontrol grupları arasında istatistiki fark gözlenmiştir (P<0.05). Aynı aşamada en düşük akrozom anormalitesi ve toplam anormal spermatozoon oranlan yönünden galaktoz grubu %41. 4+2.57 ve %43.8±10.15 'lik oranla en iyi bulunmuşken, bu aşamada tüm şeker grupları ile kontrol grubu arasında istatistiki fark belirlenmiştir (P<0.05). Sonuç olarak köpek spermasının başarılı bir şekilde dondurulabilmesi amacıyla Tris sulandırıcısı içerisine ilave edilen farklı şeker gruplarının dondurulma aşamalarında spermatolojik özellikler üzerine etkilerinin değerlendirilmesinde, motilite ve ölü spermatozoon oram açısından en iyi grubun fruktoz, akrozom anormalitesi ve toplam anormal spermatozoon oranlan açısından şeker gruplarının kontrol grubundan daha iyi olduğu tesbit edildi. Spermanın eklibrasyonu ve dondurup çözdürme aşamalarında şekerlerin motilite, ölü spermatozoon, akrozom anormalitesi ve toplam anormal spermatozoon oranlan açısından önemli bir kryoprotektif etkiye sahip oldukları gözlendi. 58

7. SUMMARY Effect of Fructose, Galactose and Glucose on the Freezability of Dog Semen Effect of fructose, galactose or glucose suplementation of Tris extender on the spermathologic features of dog semen in different stages of semen freezing process was studied. Semen samples collected by digital manipulation (from a total of 4 dogs) were splitted to 4 equal portions and were diluted 1 : 3 (v/v) in Tris extender suplementeted with either 0.07 M. fructose, galactose or glucose. The last semen portion was extended in sugar-free Tris solution to serve as a control. Individual progressive motility, dead and abnormal sperm rates were determined in each group following dilution, equilibration and freezing. Motility, dead and abnormal sperm rates did not differ significantly among the groups following dilution. After equilibration, the highest motility and the lowest dead sperm rates were (72.8±2.40 and 6.9+0.66 %, respectively with P<0.05), and obtained from fructose supplemented group (P>0.05). However, the lowest acrosomal abnorality and abnormal sperm rate achieved from galactose supplemented group were (29.7+3.60 and 34.7+7.01 %, respectively with P<0.05). In frozen-thawed semen samples, the highest individual motility and the lowest abnormal sperm rate obtained from fructose group were (61.6±1.80 and 20.6±1.49 %, respectively with P<0.05). As a result, fructose supplementation of Tris extender improved post-thaw motility and decreased dead sperm rates compared to that of galactose or glucose supplemented group. Sugar supplementation, either fructose, galactose or glucose decreased acrosomal abnormality and abnormal sperm rates in frozen-thawed samples compared to that of sugar-free control. It was concluded that sugars added to Tris extender in the present study, excerted a cryoprotective effect on sperm cells during equilibration and freezing, result in increased motility and decreased dead and abnormal sperm rates and acrosomal abnormality. 59