Akkaraman kuzularda bakır yetersizliğinin ve rasyona bakır eklenmesinin bazı kan değerleri, yapağı verimi, yem tüketimi ve canlı ağırlık artışı üzerine etkisi

Abstract

6. ÖZET S.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Fizyoloji (VET) Anabilim Daiı DOKTORA TEZİ / KONYA-2001 Hüdai İPEK Danışman Prof. Dr. Ercan KESKİN Akkaraman kuzularda bakır yetersizliğinin ve rasyona tekir eklemnesinin bazı kan değerleri yapağı verimi, yem tüketimi ve canlı ağırlık üzerine etkisi Bu araştırmada Akkaraman kuzularda bakır yetersizliğinin ve rasyona bakır eklenmesinin bazı kan değerleri, yapağı verimi, yem tüketimi ve canlı ağırlık artışına ilişkin değerler üzerine olan etkilerinin belirlenmesi amaçlandı. Araştırmada üç aylık ve yaklaşık î 6 kg canlı ağırlığında toplam 1 8 Akkaraman erkek kuzu kullanıldı. Hayvanlar; bakırca yetersiz (Gu-), kontrol (K) ve bakır ilaveli (Cu+) olmak üzere 3 eşit gruba ayrıldı. Altı aylık araştırma süresince Cu- ve K grupları 11 mg/kg5 Cu+ grup 25 mg/kg bakır içeren rasyonla adlibiturn olarak beslendi. Cu- gruba ilk 35 gün Amonyum tetratiyömolibdat (ATTM) günde bu* kez deri altı verilirken, daha sonra araştırma bitene kadar yemlerine 30 ppm Molibden ve 250 ppm sülfat eklenildi. Hayvanlardan ayda bir alman kan örneklerinde; plazma bakır düzeyi, alyuvar ve akyuvar sayısı, hemoglobin miktarı, hematokrit değer, alyuvar çökme hızı, akyuvar yüzde oranları, O.AJ-L ÛAHb ve ÖAHbD belirlendi. Kuzular kırkılarak araştırmaya başlandı ve araştırma sonunda tekrar kırkılmak suretiyle yapağı verimi belirlendi. Her ay tartılarak canlı ağırlıkları kaydedildi. Günlük yem iki öğünde tartılarak verilip ertesi gün artan yem tartılarak toplanıp yem tüketimi belirlendi. Araştırmada belirlenen mm` kandaki alyuvar sayısı Cu- grapta 3.ve 4.örncklemc zamanında diğer gruplara (K ve Cm) göre önemli oranda daha düşük belirlendi. Plazma bakır seviyesi Cm- grupta ilk örnekleme zamanı dtşmda K ve Cu+ gruplara göre, K grubu da ilk iki 49ay dışında Cu+ gruba göre anlamlı olarak (p<Û-O0î) daha düşük belirlendi Akyuvar sayış? ve akyuvar yüzde oranlan bakımından gruplar içi ve gruplar arası ferkMık gozkmkxaomi Hemoglobin miktarı Cu- grupta, K ve Cu+ gruplara göre önemli oranda (p<0,05) daha düşük kaydedildi. Hematokrit değer, 2. ve 3. aylarda Cu- grupta diğer gruplara nazaran Önemli oranda (p<0.05) düşüktü. OAHbD K grupta S.ayda deneme gruplarından, 5 ve ö.ayiarda Cu- grup diğer gruplardan daha düşüktü (p<0.05). Sedimentasyon hızı Lsaaî değerleri 3. ve 4.aylarda Cu- grupta diğer gruplara göre önemli bir şekilde (p<O.Ö5) daha yüksekti. Sedimentasyon hızı 24.saaî değerleri her üç grupta da ilk aya göre diğer aylarda daha hızlıydı (p<û.05). Yem tüketimi, yapağı verimi ve canlı ağırlık artışına ilişkin değerler yönünden gruplar arası farklılık istatistiksel açıdan önemsiz olmakla birlikte Cu- grupta diğer gruplardan daha düşüktü. Canlı ağırlık artışma ilişkin elde edilen bulgular her üç grupta da aylar arsında ilk aya göre gittikçe yükselen bir farklılık gözlemlendi (pO.Ö5). Sonuç olarak Akkaraman kuzularda gerçekleştirilen bu çalışmada elde edilen bulguların; bakır yetersizliğinin ve rasyona bakır eklenmesinin bazı kan değerleri, yapağı verimi yem tüketimi ve canlı ağırlık artışına ilişkin değerlerde meydana gelen değişiklikleri ortaya koyması ile bu konuda yapılacak çalışmalara kaynak oluşturması bakımından yararlı olacağı kanısına vanlmıştır. 50

7. SUMMARY Effects of copper deficiency and copper supplementation to the ration oh some haem a to logical parameters, wool yield, body weight and feed consumption in Akkaraman lambs. This study was conducted to determine the effects copper deficiency and copper supplementation to the ration on some haematological parameters, wool yield, body weight and feed cornsumption in Akkaraman lambs. In this study, a total of 18 male Akkaraman lambs weighing approximately 16 kg and aging 3 months were used. The animals were equally divided into three groups as cooper deficient (Cu-), control (C) and copper supplemented (Cu+). While the control and copper deficient groups were fed with a ration containing 1 1 mg/kg, copper supplemented group was fed with a ration containing 25 mg/kg copper ad libitum for 6 months. Ammonium tetrathiomolibdate was depleted by subcutan injection to Cu- group for 35 days daily once, then a ration of 30 mg/kg molybden and 225 mg/kg sulphate up to the end of the study was added to Cu- group. Copper level, erythrocyte and leucocyte counts, haemoglobin amount, haematocrit, erythrocyte sedimentation rate, mean corpuscular volume (MCV), mean corpuscular haemoglobin (MCH), mean corpuscular haemoglobin concentration (MCHC) and differential leucocyte percentages in blood samples were measured monthly. Lambs were weighed monthly their wool yield and feed consumption were also determined. In the study, erythrocyte count in Cu- group was lower (pO.05) compared with those of other groups at the third and fourth sampling time. Plasma copper level of Cu- group was tower than that of the other groups except the first sampling time. Besides plasma copper level of K group was lower than that of Cu+ group except the first and second sampling times. Ehere was no difference in their total leucocyte counts and percantages with respect to sampling time both in and among groups. The haemoglobin amounts in Cu- group were statistically lower (p<0.05) than those of the other two. Haematocrite value at the second and third sampling time of Cu- group was tower (p<0.05) than tfaar of K and Cu+ groups. While MCHC in K group was lower than taht of the other two at the third sampling time, MCHC in 51Cu- group was lower (p<0.05) than that of the other two at the fifth and sixth sampling time. Sedimentation rate at the end of 1 hour in Cu- group was lower (p<0.05) than that of the other two at the third and fourth sampling times. Sedimentation rate at the end of 24 hours in all groups was lower (p<0.05)at the first sampling time in comparison with the other ones. There were statistically no differences with respect to feed consumption, wool yield and body weight parameters among all groups. However, the parameters mentioned above in Cu- group were lower than those of the other two. Body weight values of all groups increased gradually through the study (p<0.05). In conclusion, the determination of Cu deficient and Cu supply to ration are thought to explain the changes related to body weight increase, feed consumption, wool yield and various haematological parameters in lambs, and to shed light on future studies on this subject in this species. 52