Sporda psikolojik motivasyon faktörü olarak ödül ve cezanın cinsiyet ve spora başlama yaşı değişkenine göre incelenmesi

Abstract

6. ÖZET S.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı YÜKSEK LİSANS TEZİ / KONYA- 2002-01-09 Gülsüm BAŞTUĞ Danışman YrcLDoç. Dr. Mehibe AKANDERE Sporda Psikolojik Motivasyon Faktörü Olarak Ödül ve Cezanın Cinsiyet ve Spora başlama yaşı değişkenine göre incelenmesi Motivasyon faktörü olan ödül ve cezanın, cinsiyet ve spora başlama yaşı değişkenine göre incelenmesi amacı ile yapılan bu çalışma sonucunda; sporcuların ödül ve cezaya tepkilerini ölçüldü. Araştırmanın evrenini, 2001 öğretim yılında S.Ü. Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencileri oluşturmaktadır. Anket formu, 58 erkek 42 bayan olmak üzere toplam 100 sporcuya yüz yüze görüşülerek uygulanmıştır. Araştırmada istatistiksel teknikler olarak; frekans, yüzde, ağırlıklı ortalama ve X2 teknikleri kullanılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda; araştırmaya katılan sporculara ceza verildiğinde kaygı, nefret, kin ve saldırgan davranışlara sebep olduğu görülmüştür. En ağır ceza olarak ise, takımdan atılma tespit edilmiştir. Birçok cezadan sonra verilen ödüllerin daha etkili olduğu araştırma sonucunda belirlenmiştir, ödüllerin yüksek olması motivasyonu arttırırken, ödülün az olması ise motivasyonu düşürdüğü tespit edilmiştir. Deneklerin aldıkları prim miktarı açısından ve sporcular arası çatışmalarda verilen ceza olgusu açısından istatistiksel olarak da gruplar arası anlamlı bir farklılık (0.05) düzeyinde tespit edilmiştir. Erkek sporcular ödüllerin müsabakaya göre verilmesini isterken bayan sporcular ise ödülün galibiyette veya başarıda oyuncunun rolüne göre verilmeli görüşündedir. Erkek sporcular, sporcular arası çatışmalarda 56ceza hemen verilmeli derken, bayan sporcular arası çatışmalarda durum yöneticilere haber verilmeli şeklinde görüş belirtmişlerdir. Sporculara verilen ceza sonucu ortaya çıkan psikolojik tepkiler spora başlama yaşı değişkenine göre incelendiğinde: >15 yaş grubu spora başlayan deneklere göre, sporculara verilen cezalar onlarda kaygı, nefret,kin ve saldırgan davranışlara sebep olduğu tespit edilmiştir. Deneklerin çoğunluğu milli sporcudur. Birçok müsabaka ve kamp sezonuna katılmış olup gerek antrenör gerekse hakemlerden ceza ve ödülü değişik şekillerde almış bireylerdir. Bunun neticesinde sporcuların ödül karşısında olumlu tepkiler verdikleri, ceza karşısında olumsuz tepkilerde bulundukları belirlenmiştir. Sonuç olarak, motivasyon faktörü olarak ödül ve cezanın sporcuların cinsiyet ve spora başlama yaşlarının psikolojik durumlarım etkilediği kesin olarak ortaya çıkmıştır. 57

1. SUMMARY Seljuk University Health Science Institue Physical education and sports basic science branch MASTER THESIS / KONYA - 2002 Gülsüm BAŞTU? Advisor Assos.Prof. Mehibe AKANDERE A survey of Reward and Punishment in sport As a psychological motivation factor according to the variables of sexuality and age of beginning to sports At the end of this study that was done for the aim of surveying reward and punishment in sports as a psychological motivation factor according to the variables of sexuality and age of beginning to sports, reactions of sportsmen to reward and punishment were surveyed. The universe of the survey consist of Seljuk University Physical Education and sports college students in the 2001 Education year. Inquiry form was applied to 58 male and 42 female, totally 100 sportsmen by interviewing face to face. In the survey as statistical technics, the technics of frequency, one hundred percent, weighted average and Chi-square were used. At the end of the study; it was seen that when the sportsmen who joined to the survey were punished, this caused to anxiety, hate, hatret and agressive behaviour. It's stabilized that the most serious punisment is to be dismssed from the team. It's defined at the end of the survey that the rewards given after a lot of punishments are more effective. It's determined that when the rewards are high, motivation increases but when it's few, it decreases motivation. From the point of the premium taken by the test subjects and punishment given to inter- sportsmen conflicts as statistical the level of (0.05) meaningful disparit was stabilized. Male sportsmen want the rewards to be given according to competitions. However female 58sportsmen want the rewards to be given according to the role of the games- player in succes or victory. Male sportsmen declared their views that in the inter- sportsmen conflicts, punishment had to be informed to the manegers. When the psychological reactions that occurs in the end of punishment given to the sportsmen were surveyed: the test subjects who start sport at the age group of >15 said that punishments given to the sportsmen caused anxiety, hate, hatred and agressive behaviour. Most of the test subjects are national sportsmen. They have joined a lot of compatitions and camp and they were punished or awarded by their trainers or referees. At the end of this, it's found that sportsmen give positive reactions against rewards but give negative reactions againts punishments. Finally, it's exactly found that reward and punisment as a motivation factor effect the psychological situations of sportsmen's sexualities and the age of beginning to sport. 59