Duktus koledokusları kısmi ligatüre edilmiş köpeklerle normal köpeklerde deneysel hekzaklorofen zehirlenmesinde patolojik bulgular

Abstract

Duktus Koledokusları Kısmi Ligature edilmiş Köpeklerle Normal Köpeklerde Deneysel Hekzaklorofen Zehirlenmesinde Patolojik Bulgular Veteriner ve beşeri hekimliği sahalarında çok geniş bir alanda kullanılan hekzaklorofen preparatlarının terapötik indeksleri oldukça dardır. Bu nedenle tedavi amacıyla kullanımları sırasında zaman zaman toksikasyonlara hatta ölümlere yol açmaktadır. Çalışma, safra kanalı tıkanıklığının, hekzaklorofenin toksisitesi üzerine etkilerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışmada 36 adet genç köpek kullanıldı. Bunlar A ve B olmak üzere iki ana gruba ayrıldıktan sonra A grubundaki köpeklerin duktus koledokusları kısmi ligature edildi. Daha sonra hem A hem de B gruplarındaki köpekler kontrol grubu dışında 5 alt gruba ayrıldı. Alt gruplar Al, Bl, A2, B2, A3, B3, A4, B4, A5 ve B5 olarak isimlendirildi ve her iki gruptaki köpeklere sırasıyla 7.5, 15, 22.5, 26 ve 30 mg/kg dozda hekzaklorofen içirildi. Deneme sonunda kontrol grupları ile Al, Bl, B2 ve B3 grubu köpeklerde herhangi bir klinik bulgu ve ölüm görülmedi. Toksikasyon görülen köpeklerde ise durgunluk, salivasyon, kusma, terleme ve iskelet kaslarında tremorlar gibi klinik belirtiler gözlendi. Bu bulgular duktus koledokusları ligature edilen köpeklerde hem daha şiddetliydi, hem de daha erken ortaya çıktı. Toksikasyona ilgili ölüm olayları A3, A4, A5, B4 ve B5 gruplarında görüldü. Nekropside hekzaklorofen zehirlenmesine ilgili olarak karaciğerin renginde soluklaşma, gevrek kıvamlılık ve kenarlarında kütleşme vardı, merkezi Sinir Sistemi (MSS)'de, beyin ve beyinciğin şişkinleştiği ve beyinciğin foramen okspitaleye doğru itildiği görüldü. Safra kesesinde ekimotik kanamalar vark.en, böbreklerin genelde hiperemik olduğu dikkati çekti. 57 Histopatolojik incelemeler sonucu, içirilen hekzaklorofenin miktarı, duktus koledokusun ligature edilmesi ve toksikasyondan ölüme kadar geçen süreye bağlı olarak karaciğerde hiperemi, hidropik dejenerasyon ve yağlanma gözlendi. 1. günde ölen A5 grubundaki köpeklerin karaciğerinde hidropik dejenerasyon vark.en, ö.günde ölen A3 grubundaki köpeklerin karaciğerinde difruz yağlanma gözlendi. MSS'de ise özellikle serebellum olmak üzere substansiya albada intramiyelinik ödemle birlikte substansiya griseada hemoraji, nöronlarda kromatolizis ve iskemik nöronal değişiklikler vardı. Bu bulgulara ilave olarak safra kesesi ve kanalında ödem ve kanama ile böbreklerde hiperemi, proksimal tubulus epitellerinde dejenerasyon, nekroz ve tubuluslarda yer yer hiyalin damlacıkları tesbit edildi. Tesbit edilen bu makroskobik ve mikroskobik bulguların aynı dozda ilaç içirildiği halde duktus koledokusu ligatür edilen köpeklerde çok daha şiddetli olduğu gözlendi. Çalışma sonunda hekzaklorofenin oldukça dar bir terapötik indekse sahip olduğu ve safra kanalının kısmi tıkanıklıklığının, ilacın toksik etkisini belirgin derecede arttırdığı kanısına varılmıştır. 58

The Pathological Findings on Normal Dogs and Bile Ducts Partially Ligated Dogs in Experimentally Hexachlorophene Toxicosis The therapeutical index of hexachlorophene which has been widely used in veterinary and medical treatments are rather narrow. Thus, sometimes it causes toxication and death. This study was carried out to resarch the effect of partial bile duct obstruction on hexachlorophene toxicity. In the study, 36 young animals were used. Firstly, two main groups, A and B were formed and Ductus choledecus of group A were partially ligated. Then, A and B groups were divided into 5 subgroups, Al-Bl, A2-B2, A3-B3, A4-B4 and A5-B5. they were administered 7.5, 15, 22.5, 26 and 30 mg/kg doses of hexachlorophene, respectively. The dogs which showed toxication presented the symptoms such as stillness, vomiting, salivation, sweating and tremors. The death were seen in A3, A4, A5, B4 and B5 groups. This clinical findings were more prominent and earliest in bile ducts ligated dogs. At necropsy, typical histopathological lesions were detected on livers, Central Nervous System (CNS), gall bladder and kidneys. There were paleness, crispness and blunting on the edges of the livers. Ecimotical haemorhagia was detected on gall bladder. In CNS, swolling of both cerebrum and cerebellum as well as the finding that reppressing in cerebellum into foramen occpitale magnum were observed. In addition, hyperaemia was detected on kidneys. In histopathological examination, hyperaemia, hidropic degeneration and lipidosis appeared in livers depending on the dose of hexachlorophene, ligation of ductus choledecus and death time. Although, hidropic degeneration was detected in A5 group dogs died in first day, diffuse lipidosis was seen in A3 group dogs died in 6th day. In CNS, there were intramiyelinic oedema on substantia alba of cerebrum, medulla oblongata and especially cerebellum. Haemorhagia, chromatolysis and ischemic changes on neurons were detected on substantia grisea. In addition, there were oedema and haemorhagia in propria mucosa of gall 59 bladder and, hyperaemia, epithelial degeneration and necrosis of proximal tubulus and hyalin droplets were detected in kidney. Microscopical lesions were more severe and prominent in bile ducts ligated dogs than normal dogs. In conclusion, it was seen that hexachlorophene have ratherly narrow therapeutical index and can cause more severe toxication depending on the bile duct obstructions. 60