Maraş otunun DNA metilasyonu üzerine etkisinin incelenmesi

Abstract

ÖZET S.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Biyoloji ve Genetik Anabilim Dalı DOKTORA TEZİ /KONYA-2002 ÇETİN SAATÇİ Maraş Otunun DNA Metilasyonu Üzerine Etkisinin İncelenmesi Yurdumuzun Güneydoğu bölgesinde özellikle Kahramanmaraş ve Gaziantep çevresinde oldukça fazla sayıda bağımlısı bulunan ve Maraş Otu adı verilen bir toz kullanılmaktadır. Bu çalışmada Maraş Otu kullanan kişilerde, Maraş Otunun DNA metilasyonu, MN üzerine olan etkisi ve aralarındaki ilişkiyi göstermek amacıyla, Maraş Otu kullanan 40, sigara içen 20, sigara içmeyen ve Maraş Otu kullanmayan 20 toplam 80 kişiden kan ve epitel dokusu alındı. Maraş Otu kullanan kişilerin periferal kan DNA 'larında HpalI RE değeri 0.34 pc olurken, sigara içen 0.26 pc, sigara içmeyen ve Maraş Otu kullanmayan kişilerde ise 0.22 pc bulunmuştur. MspI RE ise Maraş Otu kullananlarda 0.59 pc, sigara içen 0.34 pc, sigara içmeyen ve Maraş Otu kullanmayanlarda 0.34 pc bulunmuştur. Maraş Otu kullanan kişilerin kan DNA 'lan sigara içen, sigara içmeyen ve Maraş Otu kullanmayanlara göre daha fazla hipometilasyona uğradığı saptanmıştır. MspI RE kesimi Maraş Otu kullanan, sigara içen, sigara içmeyen ve Maraş Otu kullanmayan kişilerin epitel DNA 'lan arasında farklılıklar görülmüştür. Örneğin Maraş Otu kullananlarda 0.70 pc, sigara içenlerde 0.63 pc, sigara içmeyen ve Maraş Otu kullanmayanlarda 0.55 pc bulunmuştur. HpalI RE kesimi Maraş Otu kullananlarda 0.32 pc iken, sigara içen, sigara içmeyen ve Maraş Otu kullanmayanlarda 0.27 pc bulunmuştur. Bu sonuçlar Maraş Otunun, sigara içen, sigara içmeyen ve Maraş Otu kullanmayan kişilerin epitel DNA 'larında daha fazla hipometilasyona neden olduğu saptanmıştır. Maraş Otu kullanan kişilerin MN yüzdesi 1.93 ± 1.24 olurken, sigara içen 1.82 ± 0.98, sigara içmeyen ve Maraş Otu kullanmayanlarda ise 0.95 ± 0.85 bulunmuştur. MN yüzdesi 78Maraş Otu kullananların, sigara içenlerin, sigara içmeyen ve Maraş Otu kullanmayanlara göre anlamlı bir şekilde yüksek görülmüştür (p < 0.05). Aynı zamanda Maraş Otu kullananlar ile sigara içenler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p > 0.05). Sonuç olarak Maraş Otunun DNA metilasyonu ve MN üzerine olan hasar ve etkileri daima hatırlanmalı ve gözardı edilmemelidir. 79

SUMMARY In the south-east region of Turkey, especially around Kahramanmaraş and Gaziantep, there is habitual smokeless tobacco using called Maraş Powder. In this study we investigated the effect of Maraş Powder on DNA methylation and micronucleus formation on habitual users and to evaluate the relationship between DNA methylation and MN formation on habitual users. For this purposes, buccal cells and blood lymphocytes were collected from 40 Maraş Powder users, 20 smokers and 20 nonusers / nonsmokers. While average Hpall fragmentation were 0.34 pc in Maraş Powder users, 0.26 pc in smokers and 0.22 pc in non-users/non-smokers. Mspl fragmentation had been found 0.59 pc in users, 0.40 pc in smokers and 0.34 pc in non-users/non-smokers in peripheral blood DNA. Maraş Powder users DNA were hypometilated than smokers and nonsmokers/nonusers DNA. Mspl RE digestion had shown differences in smokers. Maraş Powder users and nonsmokers/nonusers. While Mspl fragmentation was 0.70 pc users, it was found 0.55 pc in nonsmokers/nonusers and 0.63 pc in smokers. Hpall fragmentation was 0.32 pc in users and same in smokers and nonsmokers/nonusers (0.27 pc). This result indicates that Maraş Powder causes more hypomethylation than smokers and non-smokers on epithel DNA. Mean MN cell percentage was 1.93 ± 1.24 in Maraş Powder users, 0.95 ± 0.85 in nonsmokers/nonusers, 1.82 ± 0.98 in smokers. Average MN is significantly higher in smokeless tobacco users and smokers than nonsmokers/nonusers (p < 0.05). There was no statistically difference between smokers and MN users ( p > 0.05). In conclusion, the effect of DNA methylation of Maraş Powder should be remembered in addition to increase micronuclei and other known hazards. 80