Kangal ırkı köpeklerde erken gebeliğin ve fötal gelişmenin real-time ultrasonografi ile belirlenmesi

Abstract

6. ÖZET S. Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum ve Jinekoloji (VET) Anabilim Dalı DOKTORA TEZİ / KONYA-2002 Sait ŞENDAĞ Danışman Prof. Dr. D. Ali Dinç Kangal Irkı Köpeklerde Erken Gebeliğin ve Fötal Gelişmenin Real-Time Ultrasonografi ile Belirlenmesi Bu çalışmada Kangal ırkı köpeklerde erken gebeliğin ve fötal gelişmenin 5-7.5 MHz'lik real-time linear ultrasonografi ile belirlenmesi amaçlandı. Çalışma materyalini S. Ü. Veteriner Fakültesi, Araştırma ve Uygulama Çiftliği' ne ait, 2-5 yaşlan arasında, gebe kalan 20 adet Kangal ırkı köpek oluşturdu. Köpeklerin tümünde, ilk çiftleşme sonrası 14 ile 16. günler arasında yapılan ultrasonografık muayenelerde uterus cornularında herhangi bir genişleme veya gebelik keseleri tespit edilemedi. Çalışmada kullanılan köpeklerde ilk çiftleşme sonrası 17-23. günler arasında (ortalama 20. 20 ± 0. 41 günde; % V=9. 16), gebelik keselerinin görülmesiyle % 100 doğrulukla gebelik teşhisi yapılabildi. Muayene hazırlıklarından sonra, her köpekte gebelik teşhisi için sadece 3-5 dakikaya ihtiyaç duyuldu. Gebelik keseleri ilk kez görüldüklerinde dikey çaplan 0. 46 - 0. 93 cm (ortalama 0. 73 ± 0. 03 cm; % V = 19. 60) arasındaydı. Gebelik kesesi çaplarının gebelik ilerledikçe büyüdüğü gözlendi. Çiftleşme sonrası 31-37. günler arasında (ortalama 33. 30 ± 0. 34. günde; % V=4. 57) uterus cornuları, eşit miktarda sıvı ile dolu şekline girdi. Gebelik keseleri ilk görüldüklerinde sadece anekojenik bir iç boşluğa sahiptiler. Bu boşluk içerisinde farklı ekojenitede herhangi bir oluşum yoktu. Çiftleşme sonrası 19- 25. günler arsında (ortalama 22. 20 + 0. 41. günde; % V=8. 34) gebelik keseleri içerisinde, embriyoyu temsil eden hiperekojen bir kutup görüldü. Çiftleşme sonrası 21-27. günler 63arasında (ortalama 24. 20 ± 0. 41 günde; % V=7. 65) gebelik keseleri içerisindeki hiperekojen (beyaz) kutupta embriyonik kalp atımları görülebildi. Fötüsün oryantasyonu (baş-gövde oluşumu) ile aktif hareketleri ilk çiftleşme sonrası 30-36. günlerden itibaren (yavru oryantasyonu ortalama 32. 45 ± 0. 32 günde, % V: 4. 41; hareketleri de ortalama 32. 05 ± 0. 35 günde, % V: 5. 00) görülebildi. Gebeliğin devamı, embriyonik/fbtal kalp atımları, yavrunun hareketleri veya oryantasyonu ile takip edilebildi. Yavru iskelet sistemindeki mineralizasyon 33-39. günlerden itibaren (ortalama 36. 20 ± 0. 41 günde; % V: 5. 11); iç organlar da 33-45. günlerden itibaren görülebildi. Özellikle kalp, mide, sidik kesesi ve gözler kolaylıkla tanınabilen ilk organları oluşturdu. Ancak fötal akciğer, karaciğer ve böbrekler ekojeniteleriyle komşu dokulardan kolayca ayırt edilemedi. Sonuç olarak; sunulan çalışmada Kangal köpeklerinde ilk çiftleşme sonrası ortalama 20. 20 + 0. 41günde erken gebelik teşhisi yapılabildi. Embriyo, gebelik kesesi içerisinde ilk olarak ortalama 22. 20 + 0. 41. günde; embriyonik kalp atımları da 24. 20 ± 0. 41 günde görülebildi. Uterus cornuları ortalama 33. 30 ± 0. 34. günde eşit miktarda sıvı ile dolu, tulum (sucuk) şekline girdi. Yavrunun oryantasyonu ile aktif hareketleri 32. günden, iskelet sistemi 36. 20 ± 0. 41 günden; iç organlar da 33-45. günlerden itibaren belirginleşti. Kangal köpeklerinde erken gebelik teşhisi ve embriyonik/fötal gelişmenin takip edilmesinde ultrasonografinin kullanışlı bir metot olabileceği kanısına varıldı. 64

7. SUMMARY S. Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum ve Jinekoloji (VET) Anabilim Dalı DOKTORA TEZİ / KONYA-2002 Sait ŞENDA? Danışman Prof. Dr. D. Ali Dinç Ultrasonographic diagnosis of early pregnancy and fetal development in the kangal shepherd dog The aim of this study was to investigate early pregnancy and fetal development with the use of B -mode, 5-7.5 MHz linear- array ultrasonographic transducer in Kangal Shepherd Dog. The ultrasonographic investigation was carried out in 20 adult Kangal Shepherd Dogs (aged between 2-5 years) provided from Research Farm of Selçuk University, Faculty of Veterinary Medicine. In all dogs exposed to ultrasonic examinations, enlargement of the uterus or gestational sac were not observed between the days 14-16 after the first mating. Pregnancy diagnosis was performed with 100 % accuracy between the days 17-23 (mean=20. 20 ± 0. 41 days, V % =9. 16) after first mating. Only 3-5 minutes were required for pregnancy diagnosis in all dogs after the preparation. The perpendicular diameter of gestational sacs were between 0. 46-0. 93 cm (mean= 0. 73 ± 0. 03 cm; V % = 19. 60) when first observed in the Kangal Shepherd Dogs. The gestational sacs were increased in size as pregnancy progressed. Between the days 31-37 after the first mating (mean= 33. 30 ± 0. 34 day; V % =4. 57) both uterine horns were uniformally distended (hose or bag form of uterus). The gestational sacs when seen first had anechoic cavity. In this cavity, no objects giving different echos were observed. The embryonic mass and embryonic heartbeat were first detected at 19-25 days (mean= 22. 20 + 0. 41. day; V % = 8. 34 ) and 21-27 days (mean= 24. 20 ± 0. 414 day; V % =7. 652) after the first mating, respectively. Embryonic/ fetal orientation and movement were first detected at 30-36 days after the first mating 65(embryonic/fetal orientation mean =32. 45 ± 0. 32 day, V % : 4. 41; embryonic/fetal movement mean 32. 05 ± 0. 35 day, V % : 5. 00). The continuity of normal pregnancy was followed with embryonic /fetal heartbeart or fetal orientation and fetal movement. The mineralization of embryonic/fetal skeleton and the abdominal organs were first detected at 33-39 days (mean=: 36. 20 ± 0. 41 day; V % : 5. 11) and 33-45 days after the first mating, respectively. Particularly the fetal heart, stomach, urinary bladder and eyes were the easily detected first organs. However the fetal lung, liver and kidneys were not easily detected with their echogenicity from adjacent tissue. As a result, in this study early pregnancy diagnosis was performed at 20. 20 ± 0. 41 days after the first mating. The embryonic mass and heartbeat were first detected at 22. 20 ± 0. 41 days and at 24. 20 ± 0. 41 days after the first mating, respectively. Both uterine horns were uniformally distended (hose or bag form of uterus) at 33. 30 ± 0. 34 days after the first mating. Embryonic/fetal orientation and movement were first detected at 32 day. The mineralization of embryonic/fetal skeleton and the abdominal organs were first detected at 36. 20 ± 0. 41 days and 33-45 days after the first mating, respectively. It was concluded that ultrasound is a useful technique for early pregnancy diagnosis, for following of embryonic/ fetal development in the kangal shepherd dogs. 66