Türkiye Cumhuriyeti ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri mensubu bireylerde dentoalveoler ve kraniofasiyal yapılara ait norm değerlerinin saptanması ve karşılaştırılması

Abstract

6. ÖZET S.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ortodonti Anabilim Dalı DOKTORA TEZÎ/KONYA-2004 Metin NUR Danışman Prof. Dr. Haluk İŞERİ Türkiye Cumhuriyeti Ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri Mensubu Bireylerde Dentoalveoler Ve Kraniofasiyal Yapılara Ait Norm Değerlerinin Saptanması Ve Karşılaştırılması Bu araştırmanın amacı; Türk, Azeri, Türkmen ve Kazak asıllı erişkin erkek bireylerin kraniofasiyal ve dentoalveoler yapılarına ait karakteristik özellikleri saptamak ve gruplar arasında olan benzerlik ve farklılıkları belirlemektir. Bu çalışma, kabul edilebilir bir yüz yapısına ve dental okluzyona sahip oldukları belirlenen 33 Türk, 30 Azeri, 30 Türkmen ve 32 Kazak asıllı toplam 125 erişkin erkek bireyden elde edilen 125 adet lateral sefalometrik film, 125 adet postero-anterior sefalometrik film ile alt ve üst çenelere ait 93 çift alçı model üzerinde yürütülmüştür. Lateral sefalometrik filmler üzerinde sert dokuya ait özelliklerin değerlendirilmesinde 10814'ü açısal, 24'ü doğrusal ve l'i oransal olmak üzere toplam 39 parametre, yumuşak dokuya ait özelliklerin belirlenmesinde ise 2'si açısal, 23'ü doğrusal ve 2'si oransal olmak üzere toplam 27 parametre ölçülmüştür. Postero-anterior sefalometrik filmler üzerinde 10 doğrusal parametre ve ortodontik modeller üzerinde ise 12 doğrusal parametre ölçülmüştür. İstatistiksel değerlendirmeler SPSS for Windows (Version 10.0) programı ile yapılmıştır. Araştırmada Türk, Azeri, Türkmen ve Kazak kökenli bireylerden oluşan gruplar birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Yapılan homojenite testinde verilerin homojen oldukları tespit edilmiş ve gruplar arası karşılaştırma tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Tukey HSD testleri kullanılarak istatistiksel analizler gerçekleştirilmiştir. Tukey HSD testinde, gruplar arasındaki ikili karşılaştırmalar için harflendirme metodu kullanılmıştır. İstatistiksel olarak anlamlı farkın bulunmadığı ortalama değerler için aynı, anlamlı farklılık bulunan ortalama değerler için takip eden harfler kullanılmıştır. Harflendirmede en küçük ortalama değerler `a` harfi kullanılarak simgelenmiştir. Elde edilen veriler değerlendirilerek erişkin Türk, Azeri, Türkmen ve Kazak asıllı erkek bireylerin lateral sefalometrik film sert ve yumuşak doku normları, postero- anterior sefalometrik film normları ile dental alçı model normları belirlenmiştir. Elde edilen gruplara ait norm değerlerinden yola çıkarak; gruplar kendi aralarında karşılaştırılmış ve değişik ülkelerde yapılmış benzer çalışmalardan elde edilen bulgularla karşılaştırılarak sonuçlar yorumlanmıştır. Araştırmamızda şu sonuçlara ulaşılmıştır: 1. Kranial ölçümler bakımından gruplar arasında fark bulunmamaktadır. 2. Mandibuler ölçümler bakımından gruplar arasında fark yoktur. 1093. NL/ML ve sp-me/n-me ölçümleri haricinde, maksillo-mandibuler ölçümler bakımından gruplar arasında fark yoktur. 4. Alt kesici ucunun mandibuler düzleme dik uzaklığı (ii-ML) ölçüm değeri dışında, dentoalveoler ölçümler bakımından gruplar arasında fark yoktur. 5. Steiner analizinde bildirilen ve sıklıkla kullanılmakta olan SNA (s-n-ss), SNB (s-n- sm), SN-GoGn (NLS/ML) açı değerlerinin Türk kökenli gruplarda Steiner analizi normlarına göre daha düşük değerlerde olduğu gözlenmektedir. 6. Türk kökenli gruplarda 90 derece olarak bilinen alt kesici açısının, oldukça yüksek değerlerde (95-97 derece) olduğu saptanmıştır. 7. Lateral sefalometrik filmlerde sert dokularla ilgili ölçüm değerleri arasında 4 grup arasında önemli farklılıklar olmamakla birlikte, yumuşak doku ölçümlerinde farklılıkların daha fazla olduğu görülmektedir. 8. Diğer gruplara oranla, Kazak bireylerin daha protruziv alt ve üst dudaklara sahip oldukları belirlenmiştir. 9. Yumuşak doku özellikleri bakımından Türk grubuyla en çok Azeri bireylerin benzerlik gösterdiği saptanmıştır. 10. Postero-anterior sefalometrik filmlerin değerlendirilmesinde zigomalar arası mesafe ve mandibuler genişlik ölçümlerinde Azeri bireylerin daha yüksek değerlere sahip oldukları gözlenmektedir. 11. Model ölçümleri bakımından gruplar arasında önemli farklılıklar bulunmamaktadır. 110

7. SUMMARY Determination and Comparison of Dentoalveolar and Craniofacial Norms in Turkish Republic and Center Asian Turkish States Citizens The aim of this study was to determine and to compare the craniofacial and dentoalveolar characteristics of Turkish, Azeri, Turkmen and Kazakh origin adult males. The material of this study was consisted of 125 lateral Cephalograms, 125 PA Cephalograms and 93 upper and lower dental casts of 33 Turkish, 30 Azeri, 30 Turkmen and 32 Kazakh male adults who were judged to have acceptable facial structure and occlusion. On the lateral cephalograms 39 soft tissue parameters were evaluated of which 24 was angular, 14 was linear and 1 was proportional. For the hard tissue measurements, 27 parameters were evaluated of which 23 was linear, 2 was angular and 2 was proportional. Ten linear measurements were made on PA cephalograms and 12 linear measurements were made on orthodontic casts. Statistical evaluation was accomplished using the SPSS for Windows (Version 10.0) software. Following approval of homogeneity of the groups the data was compared using ANOVA followed by Tukey HSD. Lettering was used for pair wise comparison for Tukey HSD testing. The groups with different letters are statistically different. The smallest average values are symbolized using `a`. Craniofacial and dentoalveolar characteristics of Turkish, Azeri, Turkmen and Kazakh origin adult males on lateral and PA cephalograms and dental cast were 111determined using the collected data. Inter group comparisons were made using the determined norms and the results were compared with those of the previous studies. The findings of this study are: 1. There were no differences between groups in terms of cranial measurements. 2. There were no differences between groups in terms of mandibular measurements. 3. There were no differences between groups in maxillo-mandibular measurements except NL/ML and sp-me/n-me. 4. There were no differences between groups in terms of dentoalveolar measurements except lower incisor tip to mandibular plane (ii-ML) measurement. 5. The frequently used measurements such as SNA (s-n-ss), SNB (s-n-sm), SN-GoGn (NLS/ML) angles are found to be higher compared to Steiner's analysis norms, in Turkish originated groups. 6. The average value of lower incisor to mandibular plane angle or IMPA were relatively higher (95-97 degrees). 7. There were no differences between groups in terms of hard tissue lateral cephalometric measurements while soft tissue measurements showed more differences. 8. Kazakh subjects had more protruziv upper and lower lips compared to the other groups. 9. Regarding soft tissue measurements, the Turkish group was similar to the Azeri groups. 1121 0. Higher bi-zygomatic and mandibular width measurements were detected in the Azeri subjects. 11. No significant differences were present between groups in terms of dental cast measurements. 113