Gecikmiş süt dişi rezorpsiyonunda lokal doku özelliklerinin moleküler biyolojik analizleri ve büyüme gelişim parametreleri arasındaki ilişkilerin araştırılması

Abstract

6.0ZET Gecikmiş Süt Dişi Rezorpsiyonunda Lokal Doku Özelliklerinin Moleküler Biyolojik Analizleri ve Büyüme Gelişim Parametreleri Arasındaki İlişkilerin Araştırılması Süt dentisyonundan daimi dentisyona geçişte dişlerin belirli bir kronoloji ile sürmesi normal oklüzyonun oluşması açısından büyük önem taşımaktadır. Süt dişinin rezorpsiyonuna yol açan mekanizmalar halen tam olarak anlaşılamamıştır. Günümüzde, süt dişi periodonsiyumunun kök rezorpsiyonu sürecini başlatabilme potansiyeline sahip olduğu ve çeşitli yerel, sistemik etkenlerin de kök rezorpsiyonu üzerine etkilerinin bulunduğu düşünülmektedir. Bu araştırmada, çeşitli sistemik faktörlerin süt dişi rezorpsiyonu üzerine etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, süt dişi rezorpsiyonunda gecikme gözlenen ve gözlenmeyen 8-15 yaş grubundaki çocuklarda; ağırlık ve boy ölçümleri, kemik ve diş yaşı tayini ve çeşitli tıbbi tetkiklerle büyüme ve gelişimi değerlendirilmiş ve aynı hastalardan uygun endikasyonla çekilen süt dişlerinden elde edilen pulpa, dişeti, periodontal ligament dokularında, diş rezorpsiyonunda etkisi olduğu düşünülen OPG ve RANKL olmak üzere iki ayrı sitokinin mRNA ekspresyonları araştırılmıştır. Araştırmanın test grubunda yaşları 8-1 5 arasında değişen vücut görünüşü itibariyle normal olan, gelişim kusurları bulunmayan ve süt dişi rezorpsiyonunda gecikme olan 7 kız, 13 erkek toplam 20 hasta yer aldı. Süt dişi kök rezorpsiyonunda gecikme saptanmayan fizyolojik olarak normal zamanlarında eksfoliye olan dişlere sahip 11 kız 9 erkek toplam 20 hasta 1. kontrol grubunu oluştururken, 5 kız 5 erkek toplam 10 hasta ise 2. kontrol grubunu oluşturdu. Test ve 1. kontrol grubundan, OPG ve RANKL mRNA ekspresy onlarının araştırılması için eksfoliye olma zamanı üzerinden en az 6 ay geçen dişler ve kökleri tamamen rezorbe olmuş dişler çekildi. Çekilen dişlerden alınan dişeti, periodontal ligament ve pulpa doku örneklerinde OPG ve RANKL mRNA ekspresyonu RT-PCR metodu ile çalışıldı. Büyüme gelişimin değerlendirilmesi amacıyla hastaların kanları ve hemogram testi, kemik metabolizmasında etkili bazı faktörlerin testleri parathormon [(PTH), Tiroid Stimulating Hormon (TSH), serbest T4 (ST4), kalsiyum (Ca), fosfor (P)] ve bazı biyokimyasal testler [glukoz, üre, kreatinin, aspartat transaminaz (AST), alanin transaminaz (ALT), sodyum (Na) ve potasyum (K), folik asit, vitamin B12] tetkikleri 75istendi ve doğum tarihleri, ağırlıkları ve boy ölçümleri kaydedildi, kemik ve diş yaşları hesaplandı ve sosyoekonomik düzeyleri belirlendi. Elde edilen tüm veriler istatistiksel olarak değerlendirildi. Araştırmanın sonucunda, test grubunu oluşturan süt dişi kök rezorpsiyonunda gecikme gözlenen bireyler ile süt dişi kök rezorpsiyonunda gecikme olmayan 1. kontrol grubu bireyleri arasında boy ve ağırlık persentilleri; kronolojik yaş ve kemik yaşı/diş yaşı farkları, beslenme ve sosyo ekonomik düzey yönünden aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptandı. Ayrıca test grubu bireylerinin parathormon, alkalen fosfataz ve serbest T4 hormon seviyesinin 1. kontrol grubu bireylerine göre istatistikî olarak anlamlı ve daha yüksek olduğu tespit edildi. Test ve kontrol grubu bireylerinin dişlerinden elde edilen dokularda RANKL mRNA ekspresyonunun, süt dişi kök rezorpsiyonu ile pozitif bir ilişki ifade eder tarzda arttığı, rezorpsiyon görülmeyen dişlerde ise OPG mRNA ekspresyonunun daha fazla olduğu bulgulandı. Bu çalışmada elde edilen bulgular ışığında, süt dişi kök rezorpsiyonu üzerinde periodontal ve pulpal dokularda osteoklastogenezisi ilerleten bir aktivite olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte RANKL/OPG sisteminin dişeti, periodontal ligament ve pulpadaki rezorpsiyona katkıda bulunan rollerinin kanıtlanabilmesi için daha ileri çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca elde edilen sistemik veriler gecikmiş süt dişi kök rezorpsiyonu ile büyüme gelişim arasındaki bir ilişkiyi önerir niteliktedir. Bununla birlikte daha geniş bir popülasyonu içeren araştırmalarla bu düşüncenin daha ayrıntılı irdelenmesinin gerekli olduğu düşünülmektedir. 76

7. SUMMARY Investigation of Association between Molecular Biologic Marker Analysis In Local Tissues And Growth-Development Parameters In Retarded Deciduous Tooth Resorption Eruption of teeth in a chronological sequence during transition from primary to the permanent dentition is very important for the formation of normal occlusion. Mechanisms involved in primary teeth resorption are not fully understood. Nowadays, it is considered that primary tooth periondonsium has the potential to initiate root resorption and several local and systemic factors affects root resorption. The purpose of this study is to evaluate the effects of several systemic factors on root resorption of primary tooth. For this purpose; growth-development of children with retarded or not retarded root resorption aged 8 to 1 5 years was evaluated by weight and height measurements, skeletal and dental age determination and various medical analysis and OPG/RANKL mRNA expressions-thought to have effect on root resorption- in pulp, dental gum and periodontal ligament tissues obtained from patients undergoing extraction for appropriate indication was examined. Seven girls, 13 boys totally 20 participant aged 8 to 15 years with normally body appearance, no growth and developmental defect, retarded deciduous root resorption consisted test group. Eleven girls, 9 boys totally 20 of participants with physiologically exfoliated teeth consisted first control group. Five girls, 5 boys totally 10 of participants consisted second control group. To examine OPG and RANKL mRNA expressions teeth with totally resorbed or exfoliation time delayed at least 6 months was extracted from test and 1. control group. OPG and RANKL mRNA expressions were analyzed with RT-PCR obtained from extracted tooth tissues. Blood samples collected from same participants to evaluate growth and development status. Hemogram tests, test of factors effected on bone metabolism (parathormon (PTH), Tiroid Stimulating Hormon (TSH), free T4 (ST4), calcium (Ca), phosphor (P)) and some biochemical tests [glucose, urea, creatine, aspartate transaminase (AST), alanin transaminase (ALT), sodium (Na) and potassium (K), folic acid, vitamin B12] were performed. Patient's birth dates, weights and height measurements recorded and skeletal and dental ages were determined. Patient's socioeconomic levels were determined. Then all the data were statistically analyzed. 77Weight and height percentage, chronological age and skeletal/dental age differences, socio-economic status, nutritional parameters were significantly different between the test group and first control group. Serum parathormon, alkaline phosphates and free T4 levels of test group were also higher than first control group. A significant positive relation was found between deciduous root resorbtion and RANKL mRNA expression of tissue samples obtained from teeth of test and control group. Besides, OPG mRNA expression was higher in the teeth without resorption. The findings of this study suggest that there is an activity promoting osteoclastogenesis in periodontal and pulpal tissues on deciduous root resorption. In addition further studies are needed to verify the contributing role of RANKL/OPG system on the resorption activity of deciduous teeth. Systemic parameters suggest that there is a relation between retarded deciduous root resorption and growth and development status. However it is considered that this hypothesis must be tested by researches in larger population. 78