4-12 yaş akut lenfoblastik lösemili çocukları ve aileleri hastalıkları hakkında bilgilendirmenin yaşam kalitesine etkisi

Abstract

4-12 Yaş Akut Lenfobiastik Lösemi Tanık Çocukları ve Ailelerimi Hastalıkları Hakkında Bilgilendirmenin Yaşam Kalitesine Etkisi Araştırma ALL' li çocukların anne babalarına verilen kemoterapi hakkında bilgilendirmenin çocukların yaşam kalitesine etkisini araştırmak amacıyla yan deneysel çalışma olarak yapılmıştır. 01 Mart-30 Nisan 2005 tarihleri arasında Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji-Onkoloji polikliniğine kontrol amaçlı başvuran ve hala kemoterapi alan 47 çocuk ve anne babası araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Polikliniğe gelen çocuk ve ailelerine bilgilendirme öncesi yaşam kalitesi tespiti için yaşam kalitesi ölçeği uygulandı. Bir ay boyunca haftada bir gün poliklinik kontrolüne geldikleri zaman kemoîerapi hakkında bilgi verildi. Bir aylık süreç sonrasında aileye kemoterapi hakkında bilgilendirme kitapçığı verilerek bir ay sonraki randevularında ikinci ölçek uygulaması yapıldı. Veri toplama aracı olarak anne babaların tanıtıcı özelliklerini içeren veri formu ile çocuk ve ailelerine uygulanan Kindi R yaşam kalitesi ölçekleri kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde ortalama ve yüzdeler kullanılmıştır. Değişkenlere bağlı olarak bilgilendirme öncesi ve sonrası arası ilişki eşleştirilmiş t testi ile değerlendirildi. Bilgilendirme öncesi ve sonrası yaşam kalitesi puanı değişim yüzdelerinin karşılaştırılması amacıyla ikili değişkenler için paired-sample t testi, ileri analiz için lineer regresyon analizi, 3 ve daha fazla sayıda değişkenler için one-way anova testi, ileri analiz için Tukey testi yapılmıştır. Değerlendirmeler bilgisayar ortamında (SPSS 11.5) istatistik programında yapılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre; bilgilendirme sonrasında bilgilendirme öncesine göre hem çocuk (14.7=!9.640 PO.05, t8.ı2=25.853 PO.05) hem de aileleri 59tarafından bildirilen yaşam kalitesi puanının (t4-7=12.762 P<0.05, t8-i2=l 9.016 P<0.05) yükseldiği bulunmuştur ve aralarındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. ALL' li çocuk ve anne-babalarının stresini en aza indirgemek, sağlık personeline güven duymalarını sağlamak ve olumlu ilişkiler kurabilmek için; çocuk ve anne-babaların bilgilendirilmelerini hedef alan işbirliği içinde çalışan personel grubunun sunacağı kemoterapi hakkında bilgilendirme ve eğitim programlarının yaşam kalitelerini arttıracağı söylenebilir.

The Effectives Theirs' The Qnaility of Life Which Given Chemotherapeutic Knowledge in Children and Family with ALL in 4-12 Years This study is planned as semi experimental study to research influence of chemotherapeutic knowledge on the life quality of children with ALL. For this research 47 children and their parens who applied to Pediatric Hemotology- Oncology out patient clinic of Meram Medical Faculty at Selçuk University between the dates March the first-April the 30th have been choosen. Life quality scale has been applied to the experimental children and their parents determine preknowledge life quality at children. Data have been analized with SPSS 11.5 statistic programme, data have been indicated with means and percentages. Discreapancy between groups has been evaluated with paired-sample t test for paired variables, lineer regression analysis for then analyzis, one way anova for multiple variables and Tukey test for then analysis have been used to compare percevtages life quality variable before and after information. In this research post knowledge life quality score has been found high when compared with preknowledge score given both by family (İ4-7=12.762 PO.05, tg.12^19.016 PO.05) and children (t4-7=19.640 P<0.05, t8-i2=25.853 P<0.05). Chemotherapeutic knowledge programme presented by staff group with cooperative of family and with the aim of prent knowledge to increase the life quality of children with ALL and to the children feel safe to staff and to set up positive relations will be very useful.