Oyun çocukluğu dönemi obez çocuğun ve ailelerinin beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi

Abstract

6. ÖZET S.Ü. SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLÎM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ / KONYA-2005 AYŞE PARLAK Oyun Çocukluğu Dönemi Obez Çocuğun ve Ailelerinin Beslenme Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Çocukluk obezitesi ile ilgili ilk yer anne-baba ortamıdır. Küçük çocuklarda düzenli yeme alışkanlığı anne-babalar ve bakıcılar tarafından üstlenildiğinden önemli rol oynarlar. Pediatri hemşireliğinde anne-baba merkezli yaklaşım, holistik sağlık görüşü önemlidir. Ayrıca oyun çocukluğu dönemi temel alışkanlıkların kazanıldığı dönemdir. Bu yüzden bu çalışma obez çocuklar ve arme-babalan ile yapılmıştır. Bu araştırma, oyun çocukluğu dönemi obez çocukların ve anne-babalarının sosyo- demografik özelliklerini belirlemek amacıyla planlanmış tanımlayıcı tipte bir alan araştırmasıdır. Araştırma Konya il merkezindeki l no' lu, 6 no' lu ve 7 no' lu sağlık ocaklarında uygulanmıştır. 2005 yılında Konya il merkezinde bulunan toplam 22 sağlık ocağı araştırmanın evrenini oluşturmuştur. Örneklem grubunu; Konya il merkezindeki 22 sağlık ocağı içerisinden küme Örneklem yöntemi ile seçilen î, 6 ve 7 no' lu sağlık ocaklan'na aşı için ve sağlık ocaklarının polikliniğine başvuran, çalışmaya katılmayı kabul eden, oyun çocukluğu dönemi obez çocuklar ve anne-babaları oluşturmuştur. Veriler; 01 Ocak 2005-3 î Mart 2005 tarihlerinde yüz yüze, anket formu ve antropometrik ölçüm formu kullanılarak, boy-kilo, deri kıvrımı kalınlığı, bel-kalça ölçümü yapılarak toplanmıştır. Yaşına göre ağırlığı ortalamaya uyan bir çocukta SDS (standart deviasyon skora) değeri +2 SD' nin üzeri obez olarak kabul edilmiştir. Rölatif ağırlık (RA) değeri %110-120 arasında ise fazla tartılı (overweight), %120' nin üstünde ise obez olarak kabul edilmiştir. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde istatistik programı (SPSS for Windows 10.0) kullanılmıştır. Örneklem grubundaki çocukların ve anne-babalarının tanıtıcı özelliklerine göre dağılımları ve çocukların obez olma durumunu etkileyen 94faktörler incelenirken Ki Kare, Öne Way Anova ve Bağımsız Gruplar arası t testinden faydalanılmışım Anne eğitim durumu, SED, anne-baba tipi, ailedeki çocuk sayısı ile çocuğun SDS ve RA değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05). Obez çocuğun anne sütü alma süresi, çocuğun yediği öğün sayısı, anne-babanın yemek yeme süresi ile çocuğun SDS ve RA değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Çocuğun günde TV seyretme süresi ile çocuğun SDS ve RA değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05). Çocuğun günlük oyun saatleri ile SDS değeri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamasına (p>0.05) rağmen RA arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0.05). Annenin gebeliğinde aldığı kilo durumu, doğum zamanı, çocuğun RA verilerinin sınıflandırılmamış haliyle arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Çocuğun anne sütü alma süresi ile SDS ve RA değerleri arasında fark olup olmadığının belirlenmesi amacıyla varyans analizi yapılmış ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak, oyun çocukluğu dönemi çocuklarda obezitenin oluşmasında etkili olan faktörlere yönelik anne-babalar beslenme alışkanlıkları konusunda bilinçlendirilmelidir.

6. ÖZET S.Ü. SA?LIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK ANABİLÎM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ / KONYA-2005 AYŞE PARLAK Oyun Çocukluğu Dönemi Obez Çocuğun ve Ailelerinin Beslenme Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Çocukluk obezitesi ile ilgili ilk yer anne-baba ortamıdır. Küçük çocuklarda düzenli yeme alışkanlığı anne-babalar ve bakıcılar tarafından üstlenildiğinden önemli rol oynarlar. Pediatri hemşireliğinde anne-baba merkezli yaklaşım, holistik sağlık görüşü önemlidir. Ayrıca oyun çocukluğu dönemi temel alışkanlıkların kazanıldığı dönemdir. Bu yüzden bu çalışma obez çocuklar ve arme-babalan ile yapılmıştır. Bu araştırma, oyun çocukluğu dönemi obez çocukların ve anne-babalarının sosyo- demografik özelliklerini belirlemek amacıyla planlanmış tanımlayıcı tipte bir alan araştırmasıdır. Araştırma Konya il merkezindeki l no' lu, 6 no' lu ve 7 no' lu sağlık ocaklarında uygulanmıştır. 2005 yılında Konya il merkezinde bulunan toplam 22 sağlık ocağı araştırmanın evrenini oluşturmuştur. Örneklem grubunu; Konya il merkezindeki 22 sağlık ocağı içerisinden küme Örneklem yöntemi ile seçilen î, 6 ve 7 no' lu sağlık ocaklan'na aşı için ve sağlık ocaklarının polikliniğine başvuran, çalışmaya katılmayı kabul eden, oyun çocukluğu dönemi obez çocuklar ve anne-babaları oluşturmuştur. Veriler; 01 Ocak 2005-3 î Mart 2005 tarihlerinde yüz yüze, anket formu ve antropometrik ölçüm formu kullanılarak, boy-kilo, deri kıvrımı kalınlığı, bel-kalça ölçümü yapılarak toplanmıştır. Yaşına göre ağırlığı ortalamaya uyan bir çocukta SDS (standart deviasyon skora) değeri +2 SD' nin üzeri obez olarak kabul edilmiştir. Rölatif ağırlık (RA) değeri %110-120 arasında ise fazla tartılı (overweight), %120' nin üstünde ise obez olarak kabul edilmiştir. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde istatistik programı (SPSS for Windows 10.0) kullanılmıştır. Örneklem grubundaki çocukların ve anne-babalarının tanıtıcı özelliklerine göre dağılımları ve çocukların obez olma durumunu etkileyen 94faktörler incelenirken Ki Kare, Öne Way Anova ve Bağımsız Gruplar arası t testinden faydalanılmışım Anne eğitim durumu, SED, anne-baba tipi, ailedeki çocuk sayısı ile çocuğun SDS ve RA değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05). Obez çocuğun anne sütü alma süresi, çocuğun yediği öğün sayısı, anne-babanın yemek yeme süresi ile çocuğun SDS ve RA değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Çocuğun günde TV seyretme süresi ile çocuğun SDS ve RA değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05). Çocuğun günlük oyun saatleri ile SDS değeri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamasına (p>0.05) rağmen RA arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0.05). Annenin gebeliğinde aldığı kilo durumu, doğum zamanı, çocuğun RA verilerinin sınıflandırılmamış haliyle arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Çocuğun anne sütü alma süresi ile SDS ve RA değerleri arasında fark olup olmadığının belirlenmesi amacıyla varyans analizi yapılmış ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak, oyun çocukluğu dönemi çocuklarda obezitenin oluşmasında etkili olan faktörlere yönelik anne-babalar beslenme alışkanlıkları konusunda bilinçlendirilmelidir.