Kardiyovasküler hastalıklarda homosistein ve IGF düzeyleri ile B kompleks vitaminlerinin etkisinin araştırılması

Abstract

6.0ZET S.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Biyokimya (TIP) Anabilim Dalı DOKTORA TEZİ / KONYA-2005 Bahadır ÖZTÜRK Danışman Prof.Dr. Ali Muktar TİFTÎK Kardiyovasküler Hastalıklarda Homosistein ve IGF Düzeyleri İle B Kompleks Vitaminlerinin Etkisinin Araştırılması Metionin aminoasidinin metabolizması esnasında ara ürün olarak oluşan bir aminoasit olan homosisteinin ve insüline-benzer büyüme faktörü (IGF) 'nün kardiyovasküler hastalıklardaki rolleri son yıllarda yapılan çalışmalarla daha da iyi anlaşılmaya başlanmış ve bu konudaki araştırmalar artmıştır. Yapılan çalışmalarda kan homosistein düzeyinin normalin üzerinde olmasının, damar yapısını hasara uğrattığına ve aterojenik olayları başlattığına, kardiyovasküler hastalıklarda rolü olduğuna dair veriler ortaya konmuştur. Diğer bazı çalışmalarda IGF'nin kalp gelişimi ve fonksiyonundaki etkileri, kardiyovasküler hastalıklarla ilişkisi anlaşılmaya çalışılmış, etki mekanizması hala net olarak ortaya konamamış olsa da, elde edilen veriler anlamlı bulunmuştur. Bu çalışmada, koroner arter hastalığı olan ve olmayan vakalarda B vitaminleri kompleksi kullanılmasının homosistein ve IGF kan düzeylerine etkisinin araştırılması amaçlandı. 48Çalışma, koroner arter hastalığı efor testi veya koroner anjiografi ile tespit edilmiş, yaşlan 44-68 arasında değişen, 5'i kadın, 15'i erkek olmak üzere 20 hasta ve l'i kadın 6'sı erkek, yaşları 30-52 arasında değişen, sağlıklı, daha önceden kardiyak şikayeti bulunmayan toplam 7 kontrol vakası üzerinde gerçekleştirildi. Hasta ve kontrol grubundaki deneklere B vitaminleri kompleksi olarak 2 ay süreyle, günde 1 adet Bemiks draje (eczacıbaşı) ağız yoluyla verildi. B vitamini verilmeye başlanmadan önce ve 2 aylık dönemin sonunda olmak üzere her iki gruptan ikişer kez açlık kanı alındı. Kan örneklerinde homosistein ve IGF-I'in yanı sıra, trigliserid, kolesterol, LDL, HDL, AST, ALT ve LDH düzeyleri de tayin edildi. Kan homosistein düzeylerinin hem hasta hem de kontrol grubunda B vitaminleri kompleksi uygulaması sonrasında azaldığı, ancak her iki gruptaki azalmanın da istatistiksel olarak anlamlı olmadığı gözlendi. Homosistein düzeyleri açısından gruplar arasında yapılan karşılaştırmada B vitamini uygulamasından önceki değerler arasında anlamlı bir fark olmadığı ancak, sonrasında elde edilen değerler arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu tesbit edildi (P<0.005). İki ay sonunda kan homosistein seviyesinde elde edilen düşüş, hasta grubunda daha fazla idi. IGF-I düzeyleri yönünden yapılan incelemede uygulama öncesi ve sonrası kontrol grubu değerlerinin hasta grubundan daha yüksek olduğu tespit edildi. Ancak, hem grupiçi hemde gruplararası karşılaştırmada istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmedi. Kolesterol, LDL, HDL, AST ve ALT düzeyleri açısından grupiçi ve gruplararası değerlendirmede uygulama öncesi ve sonrası arasında hemen hemen hiç fark yoktu. 49Sonuçlar trigliserid ve LDH düzeyleri açısından incelendiğinde; hem hasta hem de kontrol gruplarında, B vitamini uygulamasından sonra trigliserid düzeyinin azaldığı ve LDH düzeyinin arttığı ancak her iki değişimin de istatistiksel olarak anlamlı olmadığı gözlendi. Elde edilen bulgular doğrultusunda homosistein düzeylerinin kardiyovasküler hastalıkların teşhis ve takibi yönünden bir kriter olabileceği, B kompleks uygulamalarının homosistein düzeyleri üzerinde olumlu etkilerinin olduğu, bu vitamin uygulaması ile IGF-I, trigliserid ve LDH düzeyleri arasında daha ayrıntılı çalışmalara ihtiyaç duyulduğu kanaatine varıldı. 50

7.SUMMARY The roles of homocystein -an intermediate product forms during methionine metabolism- and insulin-like growth factor (IGF) in cardiovascular diseases have been understood much better via some studies reported in the last couple of years. In those studies, data were established about the effects of higher than normal blood homocystein levels. Those effects were mentioned as damage on blood vessels, initiation of atherogenesis and in turn, induction of cardiovascular diseases. In some other studies, effects of IGF on cardiac maturation and functions, and relation of IGF with cardiovascular diseases were investigated. Data obtained from those studies were significantly contributive however, was not enough to explain the exact mechanisms of effects of IGF. The aim of this study was to establish the effects of B vitamins complex on blood homocystein and IGF levels in patients with coronary artery disease (CAD) and in healthy individuals. 20 patients (age range: 44-68; sex: 5 female, 15 male) who were diagnosed to have CAD with either cardiac performance tests (treadmill) or coronary angiography constituted the patient group. Control group was consisted of 7 healty individuals (age range: 30-52; sex: 1 female, 6 male) who had no cardiac complaints until then. As B vitamins complex, one Bemiks drj (eczacibasi) per day for two months were administered (orally) to the subjects in both groups. Fasting blood samples were obtained before vitamin B administration period and at the end of two months period from all of the subjects in both groups. In addition to homocystein and IGF-I levels, triglyceride, cholesterol, LDL, HDL, AST, ALT and LDH levels were also assayed in blood samples. 51Blood homocystein levels were found to be decreased after vitamin B administration period in both groups however, the differences within groups were not statistically significant. Between groups comparison with regard to homocystein levels revealed a statistically significant difference (P<0.005) between the post vitamin treatment levels of two groups. The decrease on blood homocystein level after a two months period of vitamin treatment was higher in patient group than controls. Although before and after vitamin treatment levels of IGF-I were found to be higher in control group than in patient group, within and between groups comparisons revealed no statistically significant difference. There were no significant differences within and between groups regarding cholesterol, LDL, HDL, AST and ALT levels. With regard to triglyceride and LDH levels, triglyceride levels were found to be decreased and LDH levels increased after vitamin B treatment period in both groups however, neither the decrease in triglycerid level, nor the increase in LDH level were statistically significant. The results of this study suggested that; (1) measuring blood homocystein levels may be used as a diagnostic and/or prognostic criteria in cardiovascular diseases, (2) treatment with B vitamins complex may have a positive effect (decreasing) on blood homocystein levels, (3) in order to well-establish the effects of B vitamins complex treatment on IGF-I, triglyceride and LDH blood levels further studies are required. 52