İstismar ve ihmale uğrayan çocukların psiko-sosyal özellikleri

Abstract

Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezleri duygusal, cinsel ve/veya fiziksel istismara uğramış çocukların olumsuz yaşam deneyimlerinden kaynaklanan travma yaşantısına ve/veya davranış bozukluklarına yönelik çalışmalar yapılması amacıyla rehabilitasyon süreci tamamlanıncaya kadar geçici süre bakım ve korunmalarının sağlandığı; bu süre içerisinde aile, yakın çevre ve toplum ile ilişkilerinin düzenlenmesine yönelik çalışmaların yürütüldüğü kız ve erkek çocuklara yönelik ayrı ayrı yapılandırılan yatılı sosyal hizmet kuruluşlardır. Çocukların rehabilitasyonu açısında önem arz eden bu kuruluşlarda kalan çocuklar ve ailelerinin sosyo-demoğrafik özelliklerine yönelik veri tabanı bulunmamaktadır.Genel tarama modeli içinde yapılan araştırmada çocukların sosyo-demografik özellikleri ile bakım tedbiri altına alınmalarına neden olan sürecin öyküsünü değerlendirmek için araştırmacı tarafından geliştirilen bir anket formu, Beıer Cümle Tamamlama Testi ve 11 çocuğun katılımı ile gerçekleşen psikososyal grup çalışması yapılmıştır. Veriler Ankara Atatürk Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezinde fiilen kalan 70 kız çocuk ile yüz yüze görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Toplanan veriler, SPSS For Windows 13.0 Version paket programı ile analiz edilip değerlendirilmiştir. Bulgulara göre, daha çok ergenlik dönemindeki içe kapanık kişilik özelliği sergileyen çocukların korunma altına alındıkları, eğitimlerini yarıda bırakma ve evden kaçma, çalışma, alkol, sigara ve madde kullanım ve parçalanmış aile oranının yüksek olduğu, anne ve babaların demografik bilgilerinin paralellik gösterdiği, çocukların çoğunluğunun cinsel istismar sonrası kuruluşa yerleştirildiği bilgileri elde edilmiştir. Ayrıca çocukların geçmişe karşı özlem duydukları, gelecekten ümitli oldukları, anne, baba, arkadaşları, kuruluş personeline karşı olumlu duygulara sahip oldukları, ancak yaşadıkları ve içinde bulundukları durumdan dolayı korku ve kaygılarının olduğu, suçluluk duygusu taşıdıkları ve çoğunluğunun ise karşı cinse karşı olumsuz duygulara sahip oldukları görülmüştür. Yapılan grup çalışmalarının çocukların benlik algıları, empati geliştirme yetenekleri, kendilerini ifade edebilmeleri ve farkındalık geliştirmeleri konusunda katkısı olduğu düşünülmektedir.Sonuç olarak; kuruluşların paydaş kurumlarla koordineli bir şekilde çalışılarak ihtiyaca ve uygulanacak olan rehabilitasyon hizmeti modeline göre çeşitlendirilmesi, çocuk istismarına neden olabilecek faktörlerin diğer kamu kurumları ile irtibata geçilerek önceden tespit edilmesi için erken uyarı sisteminin oluşturulması, çocuğun aile içerisinde desteklenerek sıkıntıların çözülmesine yönelik danışmanlık hizmeti modelinin yaygınlaştırılması, istismara karşı toplumun bilinçlendirilmesi amacıyla yeni hizmet ve politikalar geliştirilmesi, çocukların rehabilitasyon sürecine ailenin dahil edilmesinin zorunluluk haline getirilmesi, ailelere ve çocuklara yönelik grup çalışmalarının yapılması önerilmiştir.

Care and Social Rehabilitation Centers are the social service organizations, are the residential social service organizations which make studies until the completion of the rehabilitation process and during this period provided the temporary care and protection for carrying out the studies about family, clos erelations with the environment and the organization of society about emotional, sexual and / or physically abused children caused by negative life experiences intend to life of trauma and / or behavioral disturbances. These centers are configured separately for boys and girls. There has been no data base about socio-demographic characteristics of the children remaining in these organizations and of their families and which are important for the children being rehabilitated and to give back to society and their family.A questionnaire developed by the researcher, Beier Sentence Completion Test, has been made with the participation of 11 children and which is a psycho social group work to evaluate the socio-demographic characteristics of children and the story of the process of result in recruitment under care measures on the survey in general screening model. Data were conducted by face to face interviews with the 70 girls who are remaining on Ankara Atatürk Care and Social Rehabilitation Center. The collected data has been analyzed and evaluated by using SPSS software package for Windows Version 13.0. According to the findings, it has been observed that, the adolescent children who are exhibiting mostly introverted personality traits have been received under protection and they have the behavior of education abortion, running away from home, to work, alcohol and cigarette consumption, a high proportion of broken families, the parents? demographic information is shown to correlated with each other, majority of the children who have been placed in the organization are that of the sexual abused children. Also, it has been observed that, these children wish against the past, they are hopeful that the future, they have positive feelings against their mother, their father, their friends and the staff on the organization, however, it also observed that they have fear and anxiety because of the situationin which they live, they carry a sense of guilt, they have mostly negative feelings towards the opposite sex. It has been thought that the group work has the contribution on the developing of the children?s self-perceptions, empathy development capabilities, to express themselves and to develop awareness.As a result, it has been suggested that the organizations must be diversified according to the needs and applied rehabilitation model by working in a coordinated manner with stakeholder organizations, there must be an early warning system to predetermined the factors that may cause child abuse, the counseling model must be promoted to solve the problems of children by supporting family, the new services and policies must be developed for public awareness against abuse, the families must be included to the process of rehabilitation of children and the group studies must be done for children and their families.