Konya`da yaşayan Suriyeli kadınların sorun ve ihtiyaçlarıyla şekillenen şiddet deneyimi: Kesişimsellik perspektifinden bir sosyal çalışma değerlendirmesi

Abstract

Bu araştırma, kesişimsellik yaklaşımı temelinde, Konya'da yaşayan Suriyeli kadınların sorun ve ihtiyaçlarıyla şekillenen şiddet deneyimini ve varolan hizmetleri, Suriyeli kadınların ve onlara hizmet sunanların anlatılarıyla tartışan bir sosyal çalışma değerlendirmesi gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, sosyal çalışmada kesişimselliğin neden yararlı bir araç olabileceği ve disipline katkıları tezin ana sorunsallarından birini oluşturmaktadır. Hizmet verilen nüfusu tanımak, sosyal çalışmacının mesleki rolü çerçevesinde eşitsizliklere verdiği cevaplarla eşitsizlikleri güçlendirmesi ya da zayıflatması, sorun ve ihtiyaçlara yönelik çözüm önerileriyle sosyal politika geliştirilmesine zemin hazırlayarak sosyal adalete katkı sunması kesişimsellik yaklaşımının sosyal çalışmaya en önemli katkıları olarak sunulmuştur. Varolan teorik bilgi birikiminin, bir sosyal çalışma araştırmasında pratik bir gerçekliğe nasıl yansıdığını keşfedebilmek içinse, Konya'da yaşayan Suriyeli kadınlar ve onların sorunlarını kısa vadede azaltmak, uzun vadede ise çözmekle yükümlü olan kamu, yerel yönetimler, yerel dernekler ve ulusal sivil toplum örgütleri çalışanları çalışma grubu olarak seçilmiş ve varolan hizmetler ve bu hizmetlerin veriliş biçimi değerlendirilmiştir.Amaç doğrultusunda Karatay bölgesinde ikamet eden 14 kadın ve bu bölgede hizmet sunan 15 hizmet verenle yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme formlarıyla yüzyüze görüşmeler gerçekleştirilmiş ve bu görüşmeler MAXQDA 2018 programıyla analiz edilmiştir. Analiz sonucunda barınma, çalışma yaşamı, sağlık, sosyal yaşam ve şiddet deneyimi ana temalar olarak keşfedilmiştir. Bu ana temaların yorumlanmasında toplumsal cinsiyet, sınıf, sosyal sermaye, etnik kökene dayalı farklılıklar ve kadın deneyimleri arasındaki farklılıklara odaklanılmıştır. Toplumsal cinsiyet temelinde yalnız kadınların barınma sorunu, sağlıkta geçici koruma kimliğine dayalı hizmet, kadın doğumda yaşanan ayrımcılık ve tercüman sorunu, çalışma yaşamında ve sosyal yaşamda kültürel engeller, cinsel, kültürel ve toplumsal şiddet ve şikayet mekanizmalarına erişememek temel sorunlar olarak bulgulanmıştır. Suriyeli bekar, çalışmayan ve sosyal destek mekanizmalarından yoksun kadınların göç sürecinden en fazla etkilenen aktörler oldukları keşfedilmiştir.Sunulan hizmetler ve hizmetlerin sunuluş biçimi incelendiğinde ise, Suriyeli kadınların sorunlarına yönelik hizmetleri yerel dernekler ve ulusal sivil toplum örgütlerinin üstlendiği, Suriyelilere verilen hizmetlerin temel olarak ayni ve nakdi destekler ve uyum çalışmaları olduğu görülmektedir. Bu hizmetlerin veriliş biçiminin ise `hayırseverliğe dayalı yardım süreci` ve `mesleki profesyonelliğe dayalı hizmet süreci` ayrımını açığa çıkardığı ve bu hizmetlerin nasıl hak temelli sunulacağı ulusal sivil toplum örgütlerinin faaliyetleri aracılığıyla örneklendirilmiştir.Bulgular sonucunda varolan ve ihtiyaç duyulan hizmetler açığa çıkarılmış, Suriyelilere verilen hizmetlerin geçicilikle şekillenen hayırseverlik ile değil, toplumsal cinsiyete duyarlı ve hak temelli verilmesi gerektiği, yaygınlaştırılması, kamu ve yerel yönetimlerin alanda daha fazla yer alması ve işbirliği içerisinde bir hizmet sürecinin yürütülmesi gerektiği temel öneriler olmuştur.Anahtar Sözcükler: Kesişimsellik; Sosyal Çalışma; Suriyeli Sığınmacı Kadınlar; Suriyelilere Sunulan Hizmetler; Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet.

This research founded on the approach of intersectionality aims to make a social work evaluation of the experience of violence of Syrian Women shaped by their problems and needs in Konya and existing services through the narrations of Syrian women and service providers. In this respect, the reasons why intersectionality can be a useful tool in social work and its contribution to the discipline are one of the main problems of the research. Recognizing and knowing the population in need, the role of the social worker in strengthening or weakening inequalities and in contributing to social justice agenda by generating solutions to problems and needs of the population are some of the main contributions of intersectionality to social work. In order to discover how the existing theoretical knowledge can be reflected to a practical reality in a social work research, the study group is chosen from Syrian women living in Konya and from the employees of the public, local administrations, local associations and national non-governmental organizations obliged to reduce Syrian problems in the short term and solve them in the long term and the existing services and the way of providing them are evaluated.For the sake of the research aim, face-to-face interviews were conducted with semi-structured in-depth interview forms with 14 women residing in Karatay region and 16 service providers. These interviews were analyzed with MAXQDA 2018 program. As a result of the analysis, the themes of housing, working life, health, social life and experience of violence were found to be the main themes. The differences based on gender, class, social capital, ethnicity and inter- gender differences among Syrian women are the foundational focuses of the interpretations of the main themes. On the basis of gender, the problem of housing of single women, health care based on temporary protection, the discrimination against women in gynecology services and the lack of qualified interpreters in health services, women's unemployment and employment in the informal sector, cultural barriers in social life, sexual, cultural and societal violence against women and inability to access to grievance mechanism are discovered as the main problems and needs. Through the shared and negative experiences of the Syrians, gender-based and inter-gender female experiences were revealed, and it was found that unemployed, single Syrian women who are also deprived of social support mechanisms were found as the most affected actors in the migration process.When the services and the way they are provided to the Syrians are examined, it is seen that local associations and national non-governmental organizations take the main responsibilities to supply the needs of Syrian women. The main services of these actors are `in-kind and in-cash support` and `social cohesion activities`. The way these services are provided reveals a distinction between `charity-based helping processes of local associations` and `right based service processes of national non-governmental organizations`. How these services can be provided with right based approach is exemplified through this distinction and through the activities of national non-governmental organizations. As a result of the findings existing services and the needed services are revealed and accordingly the fundamental recommendations are; providing services with gender sensitive and right based approach rather than providing them based on temporariness and charity, and the process of service providing should be carried out with the coordination of public and local administrations whose participation are recommended to be more in the field. Key words: Gender Based Violence; Intersectionality; Social Work; Services for Syrian People, Syrian Women Asylum Seekers.