Gençlerin sigara kullanma davranışına anne-baba tutumunun, sosyokültürel değişkenlerin ve sosyal öğrenmenin etkileri

Abstract

ÖZET Çalışma, Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalınca 1997 yılında yapıldı. Gençlerin sigara kullanma davranışında anne baba tutumunun, sosyo kültürel değişkenlerin ve sosyal öğrenmenin etkisini belirlemek amaçlandı. Veriler 1996-1997 Öğretim döneminde Konya merkezinde bulunan Ortaokul, Lise, Yüksekokul ve Çıraklık Eğitim merkezlerinde eğitim gören 12-21 yaş arasında bütün sosyal katmanları kapsayacak şekilde seçilen 1559 olgu üzerinde yapıldı. Sonuçlar ki-kare, t- testi ve tek yönlü varyans analizi ile SPSS 5.0 programında değerlendirildi. Çalışmada erkekler kızlara göre (p<0.001) ağabeyleri sigara kullananlar kullanmayanlara göre (p<0.001), öğretmen ve ustaları sigara kullananlar, öğretmen ve ustaları sigara kullanmayanlar göre (p<0.001), sevdikleri öğretmen ve ustaları sigara kullananlar, öğretmen ve ustaları sigara kullanmayanlara göre (p<0.001), örnek aldıkları sanatçı ve futbolcular sigara kullananlar, örnek aldıkları sanatçı ve futbolcular sigara kullanmayanlara göre (p<0.001) daha fazla sigara içtikleri bulundu. Anne baba tutum puanlarının otoriter yöne doğru kaydıkça sigara içme oranının arttığı bulundu(p<0.001). Anne babanın işi, eğitimi, ailenin gelir düzeyi ile çocukların sigara kullanması arasında anlamlı ilişki bulunmadı (p>0.05). Annenin birden fazla evlilik yapmasının kızların sigara kullanımını artırdığı bulundu (p<0.01).

SUMMARY This study aimed that to find the affect of parent social and cultural level, the affect social learning on the behavior of using cigarette by young people. The study was done among 1559 students between 12-21 eges in secondary, high schools, apprentice education center in Konya containing all social groups by Selçuk University Psychiatry Clinic. A questionnaire is applied asking Whether people being close or taken as examples by young people consume cigarette or not. Results are evaluated by chi- sguare, t-test and one way ANOVA in SPSS for windows 5.0 programme. İt is found that boys consume more cigarette than girls (p<0.001) young's whose elder brothers consuming cigarette consume more than others whose elder brothers not consuming cigarette (p<0.001), young's whose teachers or masters they like consuming cigarette consume it more than the other whose teacher's or masters they like not consuming it (p<0.001) young's whose ideal artists and football players consuming cigarette consume more than the others whose ideal artists and football players not consuming it (p<0.001) İt was found that the proportion of cigarette using increases while parental attitude scale points are showing tendency to autority side (p<0.001). There was no significant relation between parents job, education, income level and young's cigarette using (p>0.05). The important variable increasing girl cigarette using is found as mother's marriage more than once (p<0.01). 34