Gebeliği ve bebeği etkileyen faktörlerin araştırılması

Abstract

7. ÖZET Gebeler ve onların bebekleri hastalığa ve ölüme yakalanma bakımından toplumun en hassas kesimidir. Bu hassasiyet, gebeliğin kendi özelliğinden dolayı ve çevresel faktörler tarafından kolaylıkla etkilenebilmesinden ileri gelmektedir. Gebelerin bir kısmı bu faktörlerin sebep olduğu hastalık ve komplikasyonlar yönünden tehlike altındadırlar. Bu faktörler gebeliği sıkıntıya ve zorluğa sokan risk faktörleri olarak adlandırılırlar ve istenmeyen perinatal sonuçlara yol açmada önemli rol oynarlar. Bu çalışmada gebeliği ve bebeği etkileyen risk faktörlerini incelemeyi amaçladık. Bunun için Ocak 1995 - Şubat 1996 tarihleri arasında Konya SSK Doğumevinde doğum yapmış toplam 4007 gebenin yaş, doğum sayısı, evlilik süresi, akraba evliliği, doğum öncesi kan basınçları ve kan değerleri (hemoglobin, hematokrit, ortalama eritrosit hacmi, trombosit sayısı), doğum şekli ile bebeğin doğum durumu (canlı ya da ölü), doğum ağırlığı ve boyu, APGAE skoru, cinsiyeti arasındaki ilişkiler değerlendirildi. Değerlendirmelerde korelasyon- regresyon analizi, student -t testi ve ki-kare testi kullanıldı. Anne yaşının büyük olması, gebelik süresinin kısa olması, gebelik kan basıncının yüksek olması, evlilik süresinin kısa olması, doğum ağırlığının düşük olması, doğum boyunun kısa olması ve doğum sayısının l'den fazla olması ölü doğum oranını artırırken (p<0.05), annenin gebelik öncesi kan değerleri, akraba evliliği (%17.5) ise ölü doğum oranını etkilemiyordu (p>0.05). Düşük doğum ağırlığı oranı %7.3, çok düşük doğum ağırlığı oranı %1.3 ve erken doğum oranı %13.1 idi. Anne yaşı, evlilik süresi, akraba evliliği, doğum sayısı, doğum öncesi kan basıncı ve kan değerleri gibi anneye ait faktörler doğum ağırlığını ve gebelik 4 süresini etkilemiyordu. Diastolik hipertansiyon sıklığı %15.5, sistolik hipertansiyon sıklığı ise %8.5 olarak bulundu. Kan basıncı ile anne yaşı, evlilik süresi, akraba evliliği, doğum sayısı, doğum öncesi kan değerleri, 47doğum ağırlığı ve boyu, APGAR, skoru arasında ilişki yoktu. Sezaryanla doğum oranı %19.7 idi. Bebeğin ağırlığı ve evlilik süresi hariç (sezaryan doğumda daha yüksek doğum ağırlığı, daha kısa evlilik süresi, p<0.05), bebeğin boyu, cinsiyeti, doğum durumu, annenin kan değerleri, gebelik süresi ve anne yaşı sezaryan oranını etkilemiyordu (p>0.05). Gebelikte kansızlık (Hb<11gr/dl) %23.3 gibi düşük bir oranda bulundu. Gebelikteki aneminin bir tehlike faktörü olmadığı saptandı. Doğum öncesi hemoglobin, hematokrit, ortalama eritrosit hacmi ve trombosit sayısı ile gebelik özellikleri ve perinatal sonuçlar arasında ilişki bulunmadı. Çalışmamızda saptadığımız en önemli sonuçlar erken doğum (%13.1), ölü doğum (%o 18), sezaryanla doğum (%19.7) ve gebelik hipertansiyonu (diastolik % 15.5, sistolik %8.5) oranlarının gelişmiş ülkelerdeki ve Türkiye'deki bazı çalışmalara göre yüksek olmasıydı. Sonuç olarak, tehlikeli gebeliğe ve istenmeyen perinatal sonuçlara yol açan faktörlerin önlenebilmesi için temel sağlık hizmetlerinin özellikle de antenatal bakımın titizlikle uygulanmasının, eğitime önem verilmesinin ve sağlık kuruluşları arasındaki koordinasyonun geliştirilmesinin gerektiği düşünüldü. 48

8. SUMMARY Analysis of Risk Factors Affecting Pregnancy and Fetus In all community candidate mothers and prospective children are vulnerable to disease and death. There are the result of the possession special characteristics of pregnancy, and environmental factors influencing pregnancy. Among the pregnant women certain individuals are at special risks of disease or complications associated with above mentioned reasons. Such factors considered as the risk factors impose diffuculties and stresses on pregnancies, and may play major role to results unwanted perinatal consequencies. This study was carried out to include 4007 pregnant women from January 1995 to February 1996 at Social Security Maternity Hospital, Konya. We aimed to analysis of risk factors affecting pregnancy and fetus. For this purpose, the age of pregnant women, parity, duration of marriage, maternal blood pressure, hematologic parameters (hemoglobin, hematokrit, mean corpuscular volume, platelet counts), type of delivery, stillbirth or live birth, weight and height at birth, APGAR score, and the sex of neonates were taken and determined. Data obtained thus were analysed by using statistical methods aswell correlation - regression analysis, student-t test, and chi-square tests. Such studies revealed that older age pregnancy, short length pregnancy, short length of marriage before delivery, pregnancy induced high blood pressure, low birth weight, short height at the delivery, parity (>2) have significant relationship with stillbirth (rate 18%c) (p<0.05). Maternal hematological values during pregancy, consanquineous marriage did not show any relationship with stillbirths (p>0.05). Low birth weight, very low birth weight, and premature birth were 7.3%, 1.3%, and 13.1%, respectively. Maternal age, the lenght of marriage, 49consanguinity (17.5%) parity, pregnancy related blood pressure, and blood parameters didnot have significant impact on birth weight and duration of pregnancy. Diastolic hypertension and systolic hypertension were found to be 15.5% and 8.5%, respectively. There was not a relationship between blood pressure and maternal age, the length of marriage, consanquinitiy, parity, anteatal blood parameteres, birth weight and height, and APGAR score. Ceserean section rate found to be 19.7% and was affected significantly only by two factors, specifically, short length of marriage and higher birth weight (p<0.05). Anemia during pregnancy was low (23.3%). It was found that anemia was not a higher risk factor for pregnancy. In conclusion premature birth, stillbirth, cesarean section delivery, and maternal hypertension rate were found to be higher than those of other studies. In order to prevent risk factors during pregnancy or poor perinatal consequencies require meticulous application of basic health services, particularly prenatal care and improved coordination between health centers, and training of prospective mothers, and their educational levels. 50