Eşençay (Kocaçay) deltasının jeomorfolojisi ve coğrafik özellikleri

Abstract

II ÖZET: Bu çalışma, Eşen Çayı Deltası 'nm Jeomorfolojisini or taya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu konuda geniş bir literatür taramasından sonra, a razi çalışmaları yapılmıştır. Saha ile ilgili kayaç, toprak, kum, çakıl ve bitki türleri numuneleri alınarak ilgili uzman ve kuruluşlara analiz ettirilmiştir. Sonuçta elde edilen tüm kriterler dikkate alınarak, Delta sahasının özellikleri or taya konmuştur. Eşen Çayı Deltası, Güneybatı Anadolu'da; Eşen Çayı Va disi' nin Akdeniz'e ulaştığı sahada yer alır.Delta sahasının kuzey ve doğusunu Mesozoyik-Tersiyer geçişli dağ kütleleri çevirmektedir. İnceleme sahası, Tersiyer 'de meydana gelen sen klinalin Ne ojen dolguları ile dolmasıyla oluşmaya başlamış tır..Kuvaterner' de de Eşen Çayı 'nın getirdiği sedimanlar biri kerek, bu gün kü Delta'yı meydana getirmiştir. Klimatolojik rasatlara göre; Saha, Akdeniz ikliminin etkisi altında olup, ortalama sıcaklık 18,8 C ve ortalama ya ğış 818,0 mm. 'dir. Hidrolojik olarak havzada yerüstü suyu ola rak Eşen ve özlen Çayı mevcuttur. Yeraltı su seviyesi 5-20 m. arasında değişmektedir. Etüd sahasında bitki örtüsü ile kapalılık oranı % 80' e ulaşmaktadır. Sahada maki formasyonlarından olan mersin, deli ce zeytin, kekik, funda ve bataklık bitkileri hakimdir. İnceleme sahasında Kuvaterner yaşlı alüvyonlar yaygın olmasına rağmen, yer yer Terra-rossa, Kolüvyal ve Esmer orman toprakları görülmektedir. Bundan sonra, yapı unsurları üzerinde meydana gelen morfolojik şekiller çeşitli açılardan incelenmiştir.Bu üni telerin başında şimdiki akarsuyun aktığı aktüel yatak ile es ki mecralar gelir. Birbiri yle ilgili olan göl, lagün ve batak lıkların morfolojik özellikleri ortaya konmaya çalışılmıştı r. Delta sahasının güneyinde teşekkül etmiş olan kıyı ve kıyıiii kumullarının sahadaki etkinliği üzerinde durularak, erozyo nun boyutu gözler önüne serilmeye çalışılmıştır. p Ayrıca, Eşen Çayı Deltası 'ndaki 112 Km 'lik alanı teh dit eden kıyı kumullarının yol açtığı erozyonun önlenmesi i çin yapılan çalışmalara yer verilmiştir. Son olarak, etüd sahasının jeomorfolojik tekamülü ele alınmış ve Paleozoyik- devrinden günümüze kadar Eşen Çayı Del tası 'nın geçirdiği merhaleler açıklanmaya çalışılmıştır.