Ressam Turgut Zaim (sanatı, hayatı ve kişiliği)

Abstract

ÖZET Türk resim sanatı içinde, ulusal resim anlayışının öncülerinden olan Turgut Zaim, Türk resmi içinde önemli bir yere sahiptir. Turgut Zaim, 1906 yılında İstanbul'da doğdu. Orta öğrenimini Kadıköy Fransız Erkek Lisesi' nde tamamladıktan sonra 1923 yılında Güzel Sanatlar Akademisi'ne girdi. Öğrenimi sırasında bir süre Paris'e gidip dönen ressam 1929'da okulunu bitirdi. Bir yıl Sivas Öğretmen Okulu'nda öğretmenlik yapmış, daha sonra Trakya' da askerlik görevini tamamlamıştır. 1932 senesinde evlenerek Ankara'ya yerleşen sanatçı bir süre çeşitli yerlerde memurluk yapmış, 1939 senesinde girdiği tiyatro dekoratörlüğünden emekliye ayrılmıştır. Turgut Zaim müstakil ressamların sergilerine katılmış, D grubunun hazırlık ve kuruluş çalışmalarında bulunmuş fakat, grubun hiçbir etkinliğine katılmamıştır. Sergilere pek fazla katılmayan Turgut Zaim, 1939'da 1. Devlet Resim Heykel Sergisfnde ikinci, 1957'de 18. sergide ikinci, 1958'de ki 19. sergide birinci oldu. Ankara'da iki kişisel sergi açtı. Değerli ressam Turgut Zaim, 1974 yılında aramızdan ayrıldı. Resimde olduğu kadar tiyatro dekorlarında da kendine has bir görüşü olan sanatçının eserlerinin çoğunda eski bir minyatür an'anesini yaşatan bir karakter görülür. Peyzaj ve nü konulu çalışmalar da yapan ressamın asıl işlediği konu köylülerdir. Anadolu köylü ve göçer yaşamından sahneleri resminde başarıyla uygulayan ressam yağlıboya tekniği üzerinde durmuş olmasma rağmen, suluboya ve guvaj'da çalışmış, pastel'e fazla itibar etmemiştir. Eserlerinde sert, büyük fırça oyunlarından kaçmış, fırçayı hiçbir zaman raslantılara bırakmamıştır. 26Sanatçı konulan itibariyle, kırsal kesim yaşantısından kesitler sunarken, bu insanların gündelik yaşamda kullandığı eşyalar ile giyim tarzlarında çok ince ayrıntılara yer vermiştir. Zaman zaman yumuşak renkler arasında koyu renk vurgularını uygulamıştır. Beyaz rengi de ustalıkla resmine yerleştiren ressamın eserlerinin çoğunda ışığın hangi yönden geldiği kesin olarak belirtilmemiştir. Açık-koyu-orta leke değerlerini sistematik bir biçimde yanyana yerleştiren sanatçının resimleri siyah beyaz olarak ele alındığında, bu renk değerlerinin çok dengeli bir biçimde kullanıldığı görülür. Üçgen ve merkezî kompozisyon düzenlemelerine ağırlık veren sanatçının eserlerinin bir kısmında, kompozisyonun yatay düzlemde alttan 4/3'lük bir bölümde oluştuğu görülür. Turgut Zaim ulusal kaynaklardan evrensel' e ulaşmak isteyen Türk ressamlarının öncüsü ve en önemlilerinden biri olarak Çağdaş Türk resminde önemli bir yere sahiptir. 27