Ayçiçeği mildiyösü (Plasmopara halstedii)`ne karşı bazı uçucu yağların antifungal etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Ayçiçeğinde mildiyö'ye karşı test edilecek olan acı elma (Salvia triloba), biberiye (Rosmarinus officinalis), çörek otu (Nigella sativa), defne (Laurus nobilis), hardal (Sinapis alba), ısırgan (Urtica dioica), kantaron (Hypericum perforatum), karabaş (Lavandula stoechas), kekik (Thymus vulgaris), keten (Linum usitatissimum), limon (Citrus limon), pelesenk (Lignum dalbergine), sarımsak (Allium sativum), üzüm (Vitis vinifera) ve zencefil (Zingiber officinale) bitkilerinin farklı kısımlarından elde edilen ticari uçucu yağlar %0.6, %0.8 ve %1 konsantrasyonlarda 08-TR-003 ayçiçeği çeşidinde fitotoksik etkileri bakımından incelenmiştir. Fitotoksite denemeleri sonucunda acı elma, çörek otu, defne, hardal, kantaron, karabaş, sarımsak, üzüm ve zencefil uçucu yağlarının fitotoksik açıdan ayçiçeği bitkisinde önemli bir yan etki göstermediği belirlenerek, %0.2,%0.4,%0.6,%0.8 ve %1 konsantrasyonlarda Plasmopara halstedii 771 ve 773 ırklarına karşı yaprak diskleri üzerinde, antifungal etkileri bakımından incelenmiştir. Zencefil, %1 konsantrasyonda önemli ölçüde antifungal etki göstermiş ve her iki ırka karşı da en etkili uçucu yağ olarak tespit edilmiştir. Yaprak disklerinde yapılan denemeler sonucunda antifungal aktiviteye sahip uçucu yağlar olarak belirlenen çörek otu, hardal, kantaron, sarımsak, üzüm ve zencefil in vivo denemeler için kullanılmıştır. In vivo denemelerde ise, uçucu yağların %0.2, %0.4 ve %0.6 konsantrasyonları ile tohum uygulaması, yaprak uygulaması ve tohum+yaprak uygulaması yapılmış olup, yaprak uygulamasının artan konsantrasyonlarda ki fitotoksik etkisinden dolayı sadece tohum uygulamasında kullanılabilir ve pratiğe aktarılabilir olduğu belirlenmiştir. Özellikle, üzüm uçucu yağının %0.6 konsantrasyonda yapılan tohum uygulamasının her iki ırka karşı da %90 ve üzeri antifungal etki gösterdiği görülmüştür.

Commercial essential oils obtained from different parts of greek sage (Salvia triloba), rosemary (Rosmarinus officinalis), black cumin (Nigella sativa), bay (Laurus nobilis), mustard (Sinapis nigra), nettle (Urtica dioica), st.john's wort (Hypericum perforatum), french lavender (Lavandula stoechas), thyme (Thymus vulgaris), flax (Linum usitatissimum), lemon (Citrus limon), rosewood (Lignum dalbergine), garlic (Allium sativum), grape (Vitis vinifera) and ginger (Zingiber officinale) plants were examined for their phytotoxic effects on 08-TR-003 sunflower cultivar at concentrations of 0.6%, 0.8% and 1% in order to determine their fungicidal effect against sunflower downy mildew. As a result of phytotoxicity tests, it was determined that greek sage, black cumin, bay, mustard, st.john's wort, french lavender, garlic, grape and ginger essential oils showed no significant side effects in terms of phytotoxicity and were examined at concentrations of 0.2%, 0.4%, 0.6%, 0.8% and 1% on leaf discs for their antifungal effects against race 771 and 773 of Plasmopara halstedii. Ginger essential oil showed significant antifungal activity at 1% concentration and was found to be the most effective essential oil against both mildew races. Black cumin, mustard, st.john's wort, garlic, grape and ginger which are determined as antifungal essential oils on leaf disc tests, were used in vivo tests. Seed application, leaf application and seed + leaf application were carried out at concentrations of 0.2%, 0.4% and 0.6% of essential oils for in vivo experiments and it was found that only seed application can be used due to the phytotoxic effects in their leaf applications at increasing concentrations. Particularly, it was observed that seed application of grape essential oil at 0.6% concentration showed antifungal activity of 90% against both races.