Dolar ve Euro`nun dünya ekonomisinde yeri ve Euro-Dolar ilişkileri

Abstract

ÖZET Dünyanın en büyük bölgesel entegrasyonuna dönüşen Avrupa Birliği'nin küreselleşme sürecinin getirdiği hızlı ve dinamik yapılaşması sonucunda ortaya çıkan, belki de Birinci ve ikinci Dünya savaşlarından da önemli olan ortak para birimi euro'ya geçişleri ve buna paralel olarak, dolar, euro ve diğer önemli bir para birimi olan yen ile ilişkilerinin, dünyadaki ekonomik, sosyal ve siyasi dinamikleriyle beraber derinlik sağlayarak analiz etmek tezimizin esas konusu olmuştur. Dolar ve euronun dünya ekonomisindeki yeri ve dolar-euro ilişkilerini sorgulamak için de `Euro, bir uluslararası rezerv para olma gücünü kazanabilir mi ?`, ikinci olarak da `Amerikan Dolar`! uluslararası rezerv para olma gücünü sürdürebilir mi ?` sorularına cevap aranmıştır. Araştırma ile kavramlar, bulgular incelenmiş ve aralarındaki ilişkiler aşama aşama kurulmuştur. AB, OECD, Dünya Bankası, IMF, BIS, WTO, WEO, Agence Europe, EUROSTAT ve ECB, DPT, HM, DTM, TCMB, TBB, MPM, Üniversiteler, enstitüler, konusunda uzman kişilerin yayınları, kuruluşların resmi belgeleri, çalıştaylar, tartışma yayınları, ciddi akademik dergi ve gazetelerde yayımlanan araştırma, makale, sunuş ve konferans çıktıları esas kaynaklarımızı oluşturmuştur. Araştırma sonucunda, ekonomik dengelerin yalnızca ekonominin kurallarına göre kurulamayacağını, güvenilir ve istikrarlı bir para biriminin küresel ortamda kabulünü belirleyen faktörler siyasi, ekonomik sosyal ve en önemlisi askeri gücün, olduğu tespit edilmiştir. Ekonomisi güçlü Japonya'nın piyasa fiyatlarını belirleyemediği, ABD dolarının uluslararası rezerv para olma gücünü sürdüreceği ve euronun, ABD doları karşısında uluslararası rezerv para olma gücünün ataletinin henüz yeterli bir düzeyde kazanamadığı ve dolara karşı güçlü bir rezerv para olabilmesinin, gelecekte izleyeceği politikalar, uluslararası boyutta AB üyesi ülkelerin ekonomik ve siyasi performansı ve istikrarlı bir bölge haline gelmesine bağlı olacağı sonucuna varılmıştır.... 111

SUMMARY The topic of our thesis covers the fact that even the European Union, which is in a state of constantly enlarging, is taking economic and political decisions never seen in its history before, not able to resist the quick and dynamic transformation phases due to the globalisation process, despite being a great bloc. Thus, due to becoming such a great bloc, the euro has been accepted and adopted as the common currency of the European Union that perhaps the adoption of which bares as an event much more importance than World War I and II. Naturally the dollar and the yen have been faced the challenge of the euro, which has still not been accepted fully, but which entered the markets as a powerful currency. Furthermore, to investigate the state of the dollar and the euro within world economy and dollar-euro relations, answers to questions such as `Is the euro able to gain the power to become an international reserve money?` and `Will the American dollar be able to sustain its power as an international reserve money?` is be searched for. With this thesis, definitions, out-comes have been investigated and step by step a relation in-between them has been set up. The EU, OECD, World Bank, IMF, BIS, WTO, WEO, Agence Europe, EUROSTAT and ECB, SPO, Treasury, Foreign Trade Under secretariat, Turkish Central Bank, Banks Association of Turkey, Turkish Productivity Centre, universities, institutions, publications of well-known specialists, official documents of various institutions, work-shops, discussion papers, researches, articles, presentation and conference papers, published in selected scientific journals and papers have been our essential resources. As an outcome of this paper it has been revealed that economic balances cannot be restored only by the rules of economy and that political, economical, social and especially military powers are the defining factors in the acceptance of a reliable and stable currency at a global manner. Moreover, it has been found out that Japan with a strong economy was not able to set market prices, the sustainability of US dollar as international reserve money and the fact that the euro has not proven itself to become a state of international reserve money against the US dollar and that this is only possible by pursuing policies with a view to upgrading economic and political performance of EU member states at international level and turn this area into a stable region. u