I.Meşrutiyet döneminde uygulanan tarih eğitimi

Abstract

Bir toplumun çağdaş medeniyet seviyesini yakalayabilmesi ve ilerleyebilmesi içinüzerinde durması gereken en önemli husus eğitimdir. Bu alanda tarih ve tarih eğitimi deönemli bir yer tutar. Zira tarihin amacı geçmişten ders alıp yapılan hataları bir dahayapmamak ve geleceğe yön vermektir. Tarih eğitimi milletlerin şuurunu derindenetkileyen aktif hafıza konumundadır. Nesiller arası bağ ve ideal birliği tarih eğitimi yoluile olagelmektedir. Bu sebeple tarih eğitimi faal ve etkin bir konuma gelmiştir.Araştırmamızda, I. Meşrutiyet öncesi ve dönemi ilk, orta ve yüksek öğretimkurumlarında, eğitim öğretim ve tarih eğitiminin nasıl olduğunu tespit etmeye çalıştık.Tarihûn açık olarak eğitim programlarına girmesi Tanzimat'a rastlamaktadır.?1869 Maârif-i Umûmûye Nizamnâmesi? Osmanlı okullarında tarih eğitimi için birdönüm noktasıdır. Bu nizamnâmeyle, ilk kez ilköğretim kurumu olan Sıbyanmekteplerine tarih dersi konmuş, orta öğretimde 1838'de başlayan tarih dersi dahadüzenli ve kapsamlı hale getirilmişti. Orta öğretim kurumları olan dâdû ve Sultânûmekteplerinde tarih dersleri bu nizamnâmeyle başlatıldı. Modern yüksek öğretimkurumu olarak kabul edilen Dârülfünûn'da ise, Ahmet Vefik Paşa'nın ?tarih felsefesi?sohbetleriyle başlayan tarih dersleri, 1869 Nizamnâmesi ile Hikmet ve Edebiyatşubelerinde daha düzenli hale getirilmiştir. 1848 yılında açılan erkek öğretmen okuluDarülmuallimûn'de ve 1869 yılında açılması kararlaştırılan ve ancak 1870 yılındaaçılabilecek olan kız öğretmen okulu Dârülmuallimât'da, 1869 Nizamnâmesiyle tarihderslerinin okutulması kararlaştırılmıştır.Meşrûtiyet dönemi eğitim kurumları nitelik ve sayısal olarak gelişme göstermişolmasına rağmen, II. Abdülhamid tarafından eğitimin sıkı kontrol altına alınmasıneticesinde, tarih eğitimi ve yazımı bundan oldukça fazla etkilenmiştir. Bu durumunsebebi, özellikle ?umûmû tarih? dersleri içerisinde yer alan özgürlük hareketlerini konualan tarihi yaklaşımlardan tedirgin olunmasındandır. Bu yüzden tarih ders saatleriazalmış, bu ders saatleri ahlak dersleri ile doldurulmuş, ?Osmanlı ve slâm Tarihi?konularına ağırlık verilmiştir. Netice itibariyle Tazimat'la ağırlık kazanan Tarihdersleri zaman zaman azaltılsa da eğitim sistemi içerisinde önemli bir yere sahipolmuştur.

For a society, the most important matter is education in order to climb to thelevel of contemporary civilizations and to develop. History and also education of historyhas an important place, because purpose of history is to learn lessons from the past, notto repeat the same mistakes again and to give a direction to future. Education of historyis in the position of active memory that deeply affects the conscious of nations.Intergeneration link and ideal union have been the way of historical education.Therefore, historical education has been in an active and effective position.In our researches, we tried to determine how was the education, training andhistorical education in secondary and higher educational institutions before and duringConstitutional Monarchy I.Obvious enter of history into the educational programs coincided withAdministrative Reforms. ?Rules and Regulations for General Education? is the turningpoint for historical education in Ottoman schools. With these rules and regulations, thelesson of history was put into the Primary Schools which were the institution ofelementary schools and lesson of history that began in 1838 in secondary education wasmade more regular and comprehensive. In Idadi and Sultani schools which wereinstitutions for secondary education, the lesson of history began with these rules andregulation. And Darülfünun which was considered as higher education institutionsbecame more regular in branches of philosophy and literature thanks to history lessonsbegan with ?historical philosophy? conversations of Ahmet Vefik Pasha and with 1869Rules and Regulation. With 1869 rules and regulations, it was decided to teach historyin Darülmuallimin that was opened in 1848 as Teacher?s Training College for boys andin Darülmuallimat which was decided to open in 1869, but could be opened in 1870 asTeacher?s Training College for girls.Although educational institutions of period of Constitutional Monarchyimproved qualitatively and numerically, as a result of keeping a firm hand on educationby Abdulhamid II, historical education and writing were effected highly by this. Reasonof this circumstance is to be disturbed by historical approaches pointing out liberationmovements which took place especially in the courses of ?general history?. Therefore,history lessons reduced, these course hours were fulfilled by moral lessons and it wasemphasized on the ?History of Ottoman and Islam. In conclusion, although the lessonsof history that was concentrated through constitutional reforms reduced, it has got animportant place within education system.