Tasavvuf tarihinde vird-hizb geleneği ve ismail hakkı bursevî`nin `Şerh-i Salavât-ı Meşîşiyye`isimli eseri

Abstract

Dua, evrad, ezkar ve salavât genel olarak Müslümanların, özel olarak ise sûfilerinmanevi açıdan beslenmeleri ve gelismeleri üzerinde asırlar boyu etkili olmustur. Bunedenle de dua ve salavât gelenegi slam kültürünün her döneminde öneminikorumustur.Sûfiler duanın slam kültüründe ve dinî yasantıda ki öneminden hareketlemanevî yolculuklarında, nihaî hedefleri olan marifete ulasmak için sistematikbütünlügü, özel icra sekilleri ve sartları olan dua türleri olusturmuslardır. Bu durumdaha sonra ?evrâd? ve ?ahzab? diye isimlendirilen kitap türlerinin ortaya çıkmasınayok açmıstır. Her tarikatın kendisine ya da kurucusuna atfedilen evradları vardır ve buevradlar gerek kendi mensupları gerekse dinî yasantıya sahip diger insanlar tarafındanilgiyle okunmustur.Bu çalısmada genel anlamda Müslümanların, daha derin ve özel anlamda isesûfilerin yasantısında bu kadar öneme sahip olan dua ve salavât gelenegi, önce Kur'ân-ıKerîm'de ve hadislerde ortaya konuldu. Daha sonra ise dua ve salavât, sûfilerin manevîhayatlarında özel yeri olan vird, hizb, evrad ve zikir kavramları ile beraber tasavvufîaçıdan incelendi. Bu dualara örnek olarak ise Abdüsselâm b. Mesîs'e ait olan Salavât-ıMesîsiyye'nin smail Hakkı Bursevî tarafından serhedilen metninin sunumu yapılmıstır.Ayrıca eserin adı, yazılıs gayesi, nüshaları, metod ve içerigi hakkında bilgi verilmistir.

Prayer (al-du`a), awrad, adhkar and salawat have been effective for ages aboutthe spiritual feeding and development of sufis in special and the muslims in general. Forthis reason, prayer and salawat have protected their importance in every period ofIslamic culture.Sufis have formed sorts of prayer which have special accomplishment types,conditions and systematical wholeness to reach the knowledge which has ultimatetargets due to the importance in their lives and the Islamic culture. This station hascaused the appearance of book types called ewrad and akhzab after works. Everyreligious order has ewrads attributed to their founder or the religious orders themselvesand these ewrads have been read with great interest both their own members and thosewho have religious life style.The tradition of the prayer and salawat which have too much importance in thelife of muslims in general and of sufis in spiritual meaning have been set out firstly inHolly Qur?an and hadiths in this study. And than prayer and salawat have been studiedin the points of wird, hizb, ewrad and dhikr concept which have a special place in thespiritual life of sufis. Salawat-i Mashîshiyya of Abd Al-Salam b. Mashîs has beenexamined as examples of these prayers with the presentation of the texts explained byIsmail Haqqi Bursawî. Besides; information about the work, aim of being written,periodicals and content has been given.