Namazın sosyo-psikolojik tahlili ve kişilik gelişimine etkisi

Abstract

İnsanlık tarihi kadar eski olan din, insan hayatında daima önemli bir yere sahip olmuş ve insanı mutlu kılmayı hedef alan sosyal bir kurum olma özelliğini hiçbir zaman yitirmemiştir. Bu hedefine ulaşmak içinde, insanla-insan, insanla-evren ve insanla-Tanrı arasında ilişkileri düzene koyan ilke ve prensipler getirmiştir.Din, insanın düşünce açısından olgunlaşmasını, tutum ve davranışlarında ölçülü ve dengeli olmasını hedeflemektedir. Bu anlamda din; insanın insan olduğunun farkında olmasına, insanlığının gerektirdiği sorumluluğu taşımasına, yaratılışına uygun evrensel değerlere sahip aklını ve diğer yeteneklerini en iyi şekilde kullanabilmesine, hayatını bilerek yaşayan kişilikli insan olmasına yardımcı olur. Aynı zamanda din, insan yaşamını anlamlandırma, şekillendirme, insanın insanca yaşamasına yardımcı olma açısından çok önemli bir rol üstlenmiştir. Çünkü din, insan yaşamını derinden etkiler ve ona yön verir. İnsanın yaratılış amacını gerçekleştirmesine, onun kendisiyle, toplumla ve yaratıcısı ile barışık olarak yaşamasına, doğuştan getirdiği yeteneklerini geliştirmesine, aklını ve özgür iradesini kullanarak iyi insan olmasına ve yararlı işler yapmasına katkıda bulunur. Böylece bireyin maddi ve manevi ihtiyaçlarını giderdiği gibi gerek fert olarak, gerekse de toplum olarak huzurlu, mutlu, tutarlı ve uyumlu bir hayat yaşanmasını sağlamış olur.Çalışmamızda, din psikolojisinin ana literal konuları içinde yer alan ve dini pratikler çerçevesinde değerlendirilen ibadet fenomenlerinden biri olan namazın dini gelişimi içindeki seyri, gerek teorik bazdaki değerlendirmelerle gerekse konuyla ilgili yapılan çalışma sonuçları dikkate alınarak ifade edilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda öncelikle genelde ibadet özelde namaz kavramlarının psikolojik değerlendirmeleri yapılmaya çalışılmıştır. Daha sonra namaz ibadeti psikolojik ve sosyolojik açıdan tahlil edilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda bireyin namaz ibadeti karşısındaki tutum ve davranışları ele alınmıştır. Daha sonra namazın ferdin kişilik gelişimine olan etkileri ifade edilmeye çalışılmıştır. Son olarak da cemaat halinde kılınan namazların toplum üzerindeki etkileri ifade edilmeye çalışılmıştır.

Religion which is as old as humanity history has always important place in human life and has never lost its feature being a social foundation which aims making happy the human. To reach those aims, it brought principles which arrange relation between human-human, human-universe, human-God.Religion aims to maturate human in thought aspect, to be measured and balanced at behavior and attitudes. In this mean, religion assists to human to realize its being human, to carry required responsibility which is necessary by humanity, to use his mind that has universal values suitable to its creation, to use his other ağabeylities in best way, to be distinctive person who lives his life knowingly. At the same time, religion has very important role to make meaningful, to shape human life, to help human tol ive humanly. Because, religion affects human life deeply and it leads it. It contributes to achieve creation aim of human, tol ive human peacefully with himself, society with its creator, to progress its endowment, to be good person throughusing his mind and free will power and to make good works. So, it not only covers physical and spiritual needs but also to make live either as individual or as society peacefully, happily, moderate and suitable life.In our research, we tired to express the progress of prayer (sâlat) which is included within main literal subjects of religion psychology and one of the worship phenomenon that is evaluated in religious practices regarding the either theoretical based evaluations or other studies that were done about this subject. In this aspect, first of all psychological evaluations of worship term in general, prayer (sâlat) term in particular. Then prayer (sâlat) has been tried to be analyzed in psychological ans social aspects. In this aspect, behavior and attitude of individual against to prayer (sâlat) has been considered. Then, the affects of prayer (sâlat) to personality progress of individual has been tired to be expressed. Finally, the affects of performed prayer (sâlat) with congregation on society has been to be expressed.