Avrupa Birliği sürecinde Türk anayasasında hâkimlerin denetimi ve yargı bağımsızlığı

Abstract

Anayasamızın 144. maddesine göre; hâkimlerin görevlerini; yürürlükteki mevzuata uygun olarak yapıp yapmadıklarını denetleme ve gerektiğinde hakla-rında inceleme ve soruşturma yetkisi adalet müfettişlerine tanınmıştır.Kuvvetler ayrılığı ilkesi uyarınca yasama ve yürütme güçlerinden ayrı ve bağımsız bir konumda bulunan yargı organını temsil eden hâkimlerin, yürütme erki bünyesindeki Teftiş Kuruluna bağlı müfettişlerce denetleniyor olması dokt-rinde ve kamuoyunda eleştirilmekte ve bu durumun yargı bağımsızlığını olumsuz yönde etkilediği iddia edilmektedir.Bu çalışmada, ülkemizde hâkimlerin denetiminde uygulanan sistemin, yargının etkinliği ve profesyonelleşmesi yolundaki önerilerle birlikte incelenmesi hedeflenmiş; her biri başlı başına tez konusu olabilecek hukuk devleti, yargı ba-ğımsızlığı, hâkimlik teminatı, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve denetim gibi kavramlar, öğretideki tartışmalar ulusal ve uluslararası mahkeme kararları çerçevesinde ana hatlarıyla açıklanarak, Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkan-lığı'nın görev kapsamı ile çalışma usul ve esasları, yargı bağımsızlığı bağlamın-da değerlendirilmiştir.Temel hak ve hürriyetlerin garanti altında olduğu, adil yargılamanın ger-çekleştiği, adalet hizmetlerinin güvenilir ve sıhhatli yürüdüğü bir toplumda ya-şamak bireylerin en doğal hakkıdır. Hürriyetlerin teminat altına alındığı demok-ratik bir hukuk devleti olabilmenin kilit noktalarından biri de bağımsız ve taraf-sız yargıdır. Bu veçhile, yapısı ve görev kapsamı ne olursa olsun hâkimleri de-netlemekle yetkili organın esas vazifesi, millet adına yargı yetkisini kullanan hâkimlerin denetimi ile hâkimin takdir hakkına müdahale arasında bulunması gereken hassas dengenin biri lehine bozulmasını önlemek olmalıdır.Anahtar Kelimeler:Yargı, Yargı Bağımsızlığı, Denetim, Avrupa Birliği

According to144th article of our constitutional law the authority to superintend the judges and run inquiry when necessary is granted to the inspectors who are representing the ministry of justice.The fact that the judges who are representing an independent organ such as jurisdiction are being superintended and inspected by the inspectors of executive power, is being criticized and considered inappropriate by the authorities and public opinion in accordance with the principle of separation of powers.In this thesis, we try to aim to examine the system that is implemented in the supervision of the judges in our country with the suggestions on the efficiency and professionalization of the institute of judgement. Besides we explain the concepts of (of which each of them could be an independent study subject) the state of law, judicial independence, guarantee of judges, The High Institute Of Judges And Prosecutors and supervision within the framework of discussions in the doctrin and the decrees of national and supranational case lawIt is individual?s substantial right to have the opportunity to live in a community where the fundamental rights are protected by the law, lawful judging is assured (justice is served) and where the act of justice is being executed in a proper way. Independent and neutral Jurisdiction(ruling) is crucial to a constitutional state where the fundamental rights and freedom are protected by the law.From this point of view, the essential appointment of the authorized faculty to superintend the judges should be to watch the delicate equilibrium between supervising the judges and interfering with the judge's right to exercise judicial discretion.Key Words:Jurisdiction, Independency Of Jurisdiction, Supervision, European Union