Lise öğrencilerinin utangaçlık ve benlik saygılarının fonksiyonel olmayan tutumlar açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada lise öğrencilerinin utangaçlık ve benlik saygısı fonksiyonel olmayan tutumlar açısından incelenmiştir. Araştırma örneklemini Trabzon il ve ilçe merkezlerinde lise öğrenimine devam eden ve tesadüfi küme örnekleme yöntemi ile seçilen 498 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma grubunda 259 kız, 239 erkek öğrenci bulunmaktadır.Araştırmada öğrencilerin utangaçlık düzeylerini belirlemek için Cheek ve Buss (1981) tarafından geliştirilen ?Utangaçlık Ölçeği?, benlik saygı düzeyini ölçmek için Coopersmith (1967) tarafından geliştirilen ?Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri?, fonksiyonel olmayan tutumları ölçmek için Weismann ve Beck (1978) tarafından geliştirilen ?Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği? kullanılmıştır. Verilerin analizinde tek yönlü varyans analizi, pearson momentler çarpım korelasyon katsayısı ve regresyon analizi teknikleri kullanılmış ve varyans analizi sonuçlarının anlamlı çıkması sonucunda farkın kaynağını belirlemek için `Tukey Testi'nden yararlanılmıştır.Kız ve erkek öğrencilerin utangaçlık ve benlik saygısı düzeylerinin farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Anne-baba eğitim düzeyi değişkenine göre öğrencilerin utangaçlık puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Bununla birlikte yüksek benlik saygısının annenin eğitim düzeyi ile ilişki olmadığı; ancak babanın eğitim düzeyine göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.Ayrıca araştırma sonucunda benlik saygısı puanları yüksek olan öğrencilerin utangaçlık puanları düşükken, benlik saygısı puanları düşük olan öğrencilerin utangaçlık puanlarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Utangaçlık ile fonksiyonel olmayan tutumların mükemmelcilik alt boyutu arasında anlamlı düzeyde bir ilişki bulunmazken; utangaçlık ile onaylanma ihtiyacı arasında anlamlı düzeyde bir ilişki olduğu ve onaylanma ihtiyacının utangaçlığı yordayan bir unsur olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Benlik saygısı ile fonksiyonel olmayan tutumların mükemmelcilik alt boyutu ile onaylanma ihtiyacı alt boyutu arasında anlamlı düzeyde bir ilişki olduğu ve bu iki alt boyutun benlik saygısını yordayan unsur olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular, yapılan araştırmalarla birlikte tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

In this research, the level of shyness and self esteem among high school students has been analysed from the perspective of dysfunctional attitudes. 498 high school students chosen according to the random group sampling from Trabzon and its towns form this research illustration. 259 girls and 239 boys participate in this research group.?Shyness scale? developed by Cheek and Buss (1981) grade the level of shyness and ?Coopersmith Self-Esteem Inventory? developed by Coopersmith (1967) to grade the level of self esteem and ?Dysfunctional Attitudes Scale? developed by Weismann and Beck (1978) to grade disfunctional attitudes have been used in the research.One-Way ANOVA, Pearson?s Momenter Correlation Ceefficient Technique, Regression Analysis methods have been used in data analysis and parallel to the significant results reached by variance analysis, Tukey Test has been used to fix the source of the difference.It has been understood that the level of shyness and self-esteem both for girls and boys doesn?t vary. The students? rated values of shyness in accordance with intellect level of parents vary in significant level. Besides, it has been understood self-esteem level doesn?t have a relation to the mother?s intellect level, but father?s.Additionaly, it has been understood the students with high level self-esteem have low level shyness and the ones with low level self-esteem have high level shyness. It has been inferred no significant relation between shyness and the perfectionist sub-dimension of dysfunctional attitudes occur; but some results have shown the existing relationship between shyness and the need for being confirmed that is to say the need to be confirmed is related to the shyness. It has been reached as a result that the subdimensions of self-esteem and disfunctional attitudes is significantly related to the subdimensions of the need for being confirmed and those two subdimensions are the elements of self esteem. The obtained findings have been discussed with the researches and some suggestions have been made.