Kent parklarının mekansal özellikleri ile psikolojik iyi olma hali arasındaki ilişkinin irdelenmesi: Ankara Seğmenler Parkı örneği

Abstract

Bu tez çalışmasında, kent parklarının mekansal özellikleri ile bireylerin psikolojik iyi olma halleri arasındaki ilişkiyi irdelenmiştir.Tezde, tasarım özellikleri açısından araştırmaya örnek oluşturma niteliği taşıyan Ankara-Seğmenler Parkı çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Araştırma Seğmenler Parkı'nın mekansal özellikler bakımından farklılık gösteren 5 bölgesinde yürütülmüştür. İki aşamalı gerçekleştirilen çalışmanın ilk aşamasında, mekansal özelliklerin belirlenmesi amacı ile Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı öğretim elemanlarından oluşan 8 kişilik uzman grubuna anket uygulanmıştır. Bu ankette, araştırmacı tarafından panoramik olarak fotoğraflanan park, 70X100cm boyutlarında posterler üzerinden uzman grup tarafından değerlendirilmiş, `algılanan duyu boyutları mekan tipleri `ne göre 5 grup halinde sınıflandırılmıştır. İkinci aşamada ise, belirlenen 5 farklı bölgede parkın kullanıcısı olan anket katılımcılarının psikolojik iyi olma halleri, park kullanım süresi, sıklığı ve fiziksel, sosyal ve zihinsel aktiviteler kapsamında park kullanım şekilleri saptanmıştır. Her bölgeden toplam 136 katılımcı ile yürütülen araştırmada analizler SPSS 20.0 V istatistik paket programında gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların park kullanım öncesi, sırası ve sonrası duygu durumları ölçülmüş, farklı mekanların katılımcılar üzerindeki etkileri irdelenmiştir.Çalışmanın sonucunda farklı mekansal özellikteki bölgelerin bireylerin kullanım sonrası duygu durumlarına etkisinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Ankara Seğmenler Parkı'nın 5 farklı bölgesinin sağlamış olduğu olanakların (fiziksel, sosyal ve zihinsel aktiviteler açısından) bireylerin mekan tercihlerini etkilediği ve her bölgenin benzer aktivitelerde farklı düzeylerde duygu değişimlerine neden olduğu belirlenmiştir.

This thesis examines the association between urban parks' spatial characteristics and individuals' states of well-being.In the thesis, Ankara-Seğmenler Park, which has the characteristics to set an example to the study in terms of its design characteristics, was determined as the study area. The study was conducted in 5 areas of Seğmenler Park, which differed in terms of spatial characteristics. In the first stage of the study which was conducted in two stages, a questionnaire was given to an expert group consisting of 8 faculty members of Ankara University, Faculty of Agriculture, department of Landscape Architecture in order to find out the spatial characteristics. In this questionnaire, the park which was panoramically photographed by the researcher was assessed by the expert group through 70X100cm posters and classified into 5 groups according to `perceived sensory dimensions location types`. In the second stage, psychological well being states, duration and frequency of using the park and ways of using the park were found within the context of physical, social and mental activities. In the study which was conducted with 136 participants from each area, the analyses were conducted with SPSS 20.0 V statistical package program. Moods of participants before, during and after using the park were measured and the effects of different places on the participants were analyzed. As a result of the study, statistically significant differences were found between the effects of areas with different spatial characteristics on participants' moods after use. It was found that the facilities (in terms of physical, social and mental activities) provided by 5 different areas of Ankara Seğmenler Park influenced individuals' spatial preferences and each area caused different levels of changes in the mood in similar activities.