Belâzürî ve İbn A`sem`e göre Hz. Ömer Dönemi fetihlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Belâzürî ve İbn A'sem'e Göre Hz. Ömer Dönemi Fetihlerinin Değerlendirilmesi? isimli bu tezde Hz. Ömer'in M.634-644 tarihleri arasında 10 yıllık halifelik döneminde gerçekleştirmiş olduğu fetihler iki ayrı Fütuhat kitabına göre incelenmiştir.Belâzüri'nin, fütûhât eserleri arasında yaygın olarak bilinen ?Fütûhu'l-Büldân? adlı eserinde Hz. Ömer döneminde gerçekleşen fetihleri çok ayrıntılı bir şekilde ele aldığı tespit edilmiştir. Eserde fetihlerin gerçekleşme şekilleri, yapılan fetihlerin sonuçlarına göre vergi sistemi, dönemin sosyal yapısı, devletin idarî yapısı, imâr ve iskân faaliyetleri ve benzer konular detaylı bir şekilde ele alınmıştır.Fütûhât kitaplarından birisi olan İbn A'sem'in ?el-Fütûh? adlı eserinde de Hz. Ömer dönemi fetihleri farklı yönleriyle ele alınmıştır. İbn A'sem fetihleri anlatırken şahıslar arasındaki diyaloglara, devlet erkânı arasındaki mektup yazışmalarına geniş yer vermiştir. Ayrıca İbn A'sem tarihçiler tarafından Şiî eğimli olarak değerlendirilmiştir.Böylece Hz. Ömer dönemi fetihleri bu iki eser arasındaki benzer ve farklı yönler ortaya konularak değerlendirilmiştir.

In this thesis under the title ?An Evaluation of the Conquests During the Reign of Caliph Omar according to Belâzürî and Ibn A?sem?, Caliph Omar?s conquests during his ten-year caliphate between AD 634-644 has been examined according to two different ?Fütuhât? (plr. of conquest) sources.In Belâzüri?s book which is called ?Fütûhu?l-Büldân? which is widely known among fütûhât sources detailed accounts of the conquests during the reign of Caliph Omar could easily be found. In the source, methods of conquests, tax systems established after conquests, social structure of the time, administrative system of the state, public improvements and settlement activities and similar subjects is to be analysed in a detailed way.In Ibn A?sem?s book which is called ?el-Fütûh? which is one of the fütûhât sources, too, different aspects of the conquests during Omar?s caliphate is to be dealt with. Explaining the conquests, Ibn A?sem gives wide place to dialogues between different figures and correspondance between statesmen of the period. Furthermore, historians agree that Ibn A?sem had a tendency toward Shiism.Therefore,emphasizing similar and different aspects between the two sources the conquests in the time of Caliph Omar is to be examined.