337 numaralı Bozkır Şer`iye Sicili`nin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi

Abstract

Osmanlı tarihinin en önemli arşiv kaynaklarından bir tanesi de şer'iyye sicilleridir. Osmanlı Devleti'nde kadıların verdiği hükümlerle, devlet merkezinden gelen fermânlar, berâtlar, buyruldular ve diğer hüküm çeşitlerinin yazıldığı defterlere şer'iye si- cili denir. Çalışmamızın konusu 337 Numaralı Bozkır şer'iye sicili defteri, Hicri 1300?1309/Miladi 1883?1892 yıllarına ait hukuka intikal etmiş mahkeme kayıtlarını ihtiva etmektedir. Sicilin içinde mülk satışları, fermânlar, berâtlar, vasî tayini, mirâs, vakıf, mülk ve alacak da'vâları gibi konular yer almaktadır. Bunların içinde miras ve vasi tayini sicilin büyük bir kısmını oluşturmuştur.Bu çalışma ile asıl amacımız eski çağlardan beri bir yerleşim merkezi olan Bozkır ilçesinin,1883?1892 yılları arası tarihi, sosyal, ekonomik, hukukî, idarî ve kültürel yapısının belirlenmesine katkı sağlayabilmektir. Bunun yanında şer'iye mahkemeleri ve görevlileri, şer'iye sicillerinin tanımı, önemi konularına da değinilmiştir.Bu çalışmada 337 Numaralı Bozkır şer'iye sicilinde yer alan belgelerin transkripsiyonu, özeti ve değerlendirmesi yapıldı. Bu belgelere dayanarak halkın dini ve sosyal yapısı, ikili ilişkileri, gündelik yaşamı, ekonomik yapısı, aile hayatı, eş ve çocuk sayıları tablolar yardımıyla açıklanmıştır. Merkezi idare ile taşra arasındaki ilişkileri içeren tahliller yapılmaya çalışıldı.Burada 9 yıl için düzenlenen defterin tümü tek bir belge olarak ele alınmış ve içindeki kayıtların tümü çeşitli açılardan analiz edilmiştir. Sicil defteri yaklaşık 211 sayfa, 250 hükümden oluşmaktadır. Defterin bazı sayfalarının yırtıldığı, eksik olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Bozkır, 337 şer'iye, Sicil, Osmanlı

One of the most important archives resources of Ottoman history is şer`iye Registers. In Ottoman Empire, the notebooks in which kadı`s judgement and firmans that come from centre of the state,berats, commands and other judgements are written is called şer´ìye register. The subject our study consists of Bozkır şer ìye register Notebook numbered 337 and registration of lawcourt that comes down by law in muslim calendar 1300 ?1309 / gregorian calendar 1883-1892. This record includes the subjects such as sales of property, firmans, berats, guardian, inheritance, fountation,property and owing suits. Among these subjects, inheritance and guardian form the major part of the register.The main purpose of this study is to make contribution to the determination of the historical, social economical, legal,administrative and cultural structure of the town of Bozkır which has been a residential area since old ages between 1883-1892. Moreover, the şer ìye courts and its officials, definition and importance of şerìye registers have been incluled.In this study, the documents in Bozkır Şerìye register numbered 337 have been transcribed, summarized and evaluated. Based on these documents the religious, economical and social structure, relationships, daily life of people,family life, the numbers of the partners and the children have been analyzed by the help of diagrams. Analysis that consists of connection between administrative center and the provinces have also been carried out.Here, all of the notebook that prepared for 9 years has been held as only one document and inside records has been analyzed with certain aspects. Register notebook consists of approximately 211 pages and 250 judgements. Some of the pages of the notebook have been seen to be missing and torn.The key words: Bozkır, 337 şer?iye, records, Ottaman