Ankaralı Mevlevî Mehmet Arısoy Dede`nin hayatı ve Koyunoğlu Kütüphanesi`ndeki Defteri (metin-inceleme)

Abstract

1874?1957 tarihleri arasında yaşayan Ankaralı Mevlevî Mehmet Arısoy Dede, Osmanlı Devleti'nin son yıllarına ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarına tanık olmuş Mevlevî bir şahsiyettir. 1925 yılında çıkarılan tekke ve zaviyelerin kapatılması kanunu ile tüm çevresi Suriye'deki Mevlevîhânelere yönelirken kendisi Konya'da Mevlâna Dergâhında kalmayı tercih etmiş ve hayatının sonuna kadar dergâha hizmet etmekten başka bir işle meşgul olmamıştır.Bu çalışmada Ankaralı Mevlevî Mehmet Arısoy Dede'nin Konya Koyunoğlu Kütüphanesi'nde bulunan Mehmet Önder Arşivi, 14877 no'lu defterinin incelemesi yapılmıştır. Defter incelendiğinde, Mehmet Arısoy Dede'nin iyi bir eğitim aldığı, Arapça, Farsça, Fransızca dillerine vakıf olduğu anlaşılmaktadır. Anılan defterde Mevlâna'dan, Sultan Veled'den, Feridüddün Attar'dan, Sa'di-i Şirazi'den birçok beyit bulunmakta, çeşitli hastalıklarla ilgili kısa ipuçları ve çeşitli dualara da yer verilmektedir. Kur'an-ı Kerîm ve çeşitli hadislere yapılan telmihlerden de onun gayet iyi bir dini eğitim aldığı anlaşılmaktadır. Bu çalışmada hem Mehmet Arısoy Dede'nin hayatı araştırılmış hem de kaleme aldığı defterindeki Farsça ve Arapça bölümler tercüme edilmiş, Türkçe bölümlerin ise transkripsiyonlu metni yazılmıştır.

Mawlavi Mehmet Arısoy Dede, who was from Ankara, lived between 1874?1957 and witnessed the last years of Ottoman Empire and the first years of Turkish Republic. After derwish lodges and the small derwish lodges was closed in 1925, his all friends went to the Mawlavi-houses in Syria but he prefered to stay in Konya at the Museum of Mawlana. He is a Mawlavi person and he did not think anything except for working at the Museum of Mawlana until end of his life.In this study, Mawlavi Mehmet Arısoy Dede?s book that is at the Koyunoğlu Library in Konya, Mehmet Önder?s archive and registered the number of 14877 was analyzed. We realized after the analysis, Mehmet Arısoy Dede was a well-educated and he knew the Arabic, Persian and French languages very well. The book of Mawlavi Mehmet Arısoy Dede includes Mawlana, Sultan Veled, Feridüddin Attar and Sadi?s verses. In addition to all these verses in this book, there are brief hints about different diseases and various invocations.It is understood from the book that Mawlavi Mehmet Arısoy Dede is a well-educated person about religious education. Because he wrote some verses of the Quran and hadithes in his book.In this study, Mehmet Dede?s life has been searched, Persian and Arabic parts have been translated and the Turkish parts have been written as a text transcription.