Yapısal eşitlik modellemesinin tarım alanında kullanımı

Abstract

Yapısal Eşitlik Modellemesi son yıllarda özellikle sosyal bilim alanlarında sıklıkla başvurulan çok değişkenli bir istatistik analiz yöntemidir. Bu yöntemi geleneksel çok değişkenli istatistik metotlardan ayıran en önemli unsurlardan biri modele gizli değişkenlerin dahil edilmesine olanak sağlaması diğeri ise gözlenen değişkenlerin ölçüm hatalarının modele katılabilmesidir. Ayrıca gözlenen ve gizli değişkenler arasındaki ilişkilerin grafiksel gösterimine olanak sağlamasıdır.Bu çalışmada Yapısal Eşitlik Modellemesinin tarım alanında kullanılabilirliğinin gösterilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada öncelikle yapısal eşitlik modellemesinin aşamaları detaylandırılmıştır. Amaca Uygun olarak Yapısal Eşitlik Modellemesinin uygulanabileceği tarımın çok çeşitli dallarından tarla bitkileri, zootekni ve süt teknolojisi alanları seçilmiştir. Bu alanlarda YEM'e uygun veri seti elde edilemediği için bu alanların uzmanları ile yapılan yüz yüze görüşmeler sonucunda her alana ilişkin özellikler, bu özelliklere ilişkin tanıtıcı istatistikler ve aralarındaki ilişki yapıları belirlenerek veri setleri benzetim tekniği yardımıyla üretilmiştir. Elde edilen verilerle yapılan analizler sonucunda geleneksel yöntemlerin yanında Yapısal Eşitlik Modellemesinin tarım alanında kullanılmasının gizli değişkenlerin modele dahil edilmesi, aralarındaki sebep-sonuç ilişkileri, her bir özelliğin etki payları ve dolayısıyla önem sıraları ve şematik gösterim gibi ilave bilgiler sağlaması nedeni ile oldukça yaygın bir şekilde kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Structural Equation Modeling is a multivariate statistical method that is frequently applied in social sciences in recent years. One of the most important factors that differentiates this method from traditional multivariate statistical methods is the inclusion of latent variables in the model. The other factor is that the measurement errors of the observed variables can be included in the model. It also provides graphical representation of the relationships between observed and latent variables.The purpose of the study is to show the usability of Structural Equation Modeling in agriculture. In the study, the stages of Structural Equation Modeling are explained. Then, field crops, animal scince and dairy technology fields, which are the various fields of agriculture, where the Structural Equation Modeling can be applied, and where appropriate data can be obtained, have been selected. Since the data set suitable for YEM cannot be obtained, the data sets are produced by using the simulation technique by determining the characteristics of each area, the descriptive statistics and the relationship structures between them.The result of the analyzes with the obtained data, it has been concluded that using of Structural Equation Modeling together with traditional methods can be used commonly in agriculture because of providing extra information such as the inclusion of latent variables into the model, cause-effect relationships between them, each features impact shares and therefore order of importance and therefore order of importance.