Gazali`de bilgi problemi

Abstract

Gazali bilgi meselsini teorik ve pratik düzlemde ele almıştır. O, hemen hemen bütün eserlerinde muhtevaları farklı da olsa bu konu üzerinde durmuş ve çeşitli açıklamalarda bulunmuştur.Bu çalışma giriş ve iki bölümden meydana gelmektedir. Giriş kısmında düşünce tarihinde bilgiyi ve bilginin kaynağı konusunda ortaya çıkan görüşler ele alınmıştır.Birinci bölümde bilgi denildiğinde genel olarak ne ifade edildiği, Gazali'de bilgi ve bilginin imkânı konuları üzerinde durulmuştur. Çalışmanın önemli bir kısmını teşkil eden bilgi kaynakları ve aralarındaki ilişki bu bölümde incelenmiştir. Burada ilk önce duyular, kısımları ve bunlar arasındaki ilişki konu edilmiştir. Daha sonra bir bilgi kaynağı olarak aklın hem bilgi sürecindeki fonksiyonu, alanı hem de duyu, tecrübe ve dinle olan ilişkisinin çerçevesi incelenmiştir. Son olarak ta kalp bir bilgi kaynağı olarak ele alınmıştır.İkinci bölümde öncelikle bilgi çeşitleri, sırasıyla duyu, tecrübe, akıl ve kalp bilgisi üzerinde durulmuştur. Daha sonra ise bu bilgilerin tek tek değeri meselesi incelemiştir.Sonuç olarak bilgi meselesi Gazali düşünce sisteminde çok önemli bir yere sahiptir. Çünkü o, düşünce ve inanç sistemini sağlam ve güvenilir bir bilgi üzerine kurmayı amaçlamıştır.Anahtar Kelimeler: Gazali, bilgi, duyu, akıl, kalp, ruh, nefs, din

Imam Al Ghazali has discussed knowledge issue in theoretical and practical level. He, in His almost all works, has laid stress on this issue though their contents are different, and has made different explanations.Our work has been consisted of an introduction chapter and two main chapters. In the introduction chapter; it has been discussed opinions about knowledge in the history of thinking and the source of knowledge.In the first chapter; it has been urged upon what knowledge means in general and upon the issues of knowledge and capability of knowledge at Imam Al Ghazali. Knowledge sources and relation between them, which constitute a more important part of the Work, have been examined in this chapter. Then, it has been discussed both the function and the place of intelligence in knowledge process as a knowledge source, and examined its relation with sense, experience and religion. At last, the heart, as a knowledge source, has been evaluated.In the second chapter, firstly; it has been emphasized kinds of knowledge. These are, in turn; the knowledge of sense, experience, intelligence and heart. And then, it has been analyzed, one by one, the value issue of these knowledge.As a consequence, knowledge issue, in the thinking system of Imam Al Ghazali, has a more important value. Because, He has aimed for setting His system of opinion and belief on a strong and reliable knowledge.Key Words: Imam Al Ghazali, Knowledge, Sense, Intelligence, Heart, Spirit, Soul, Religion.