1980 sonrası Türkiye`nin işsizlik yapısı ve büyüme ilişkisi

Abstract

Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde yaşanan büyüme dönemlerinin iş gücü piyasasını nasıl etkilediğinin incelenmiştir. Ekonomideki bu yapısal değişim; GSMH ve İstihdam açısından ele alınmıştır. Öte yandan mevcut süreçte uygulama alanı bulan 24 Ocak ve 5 Nisan ekonomik kararlarına dikkat çekilmiştir. Yaşanan gelişmelere bakıldığında Türkiye ekonomisinde 1980'den sonra liberal nitelikteki politikalarla yeni bir sürecin inşasına başlandığını ve bu sürecin özellikle küreselleşme olgusuyla daha da hız kazandığını söylemek mümkündür. Ayrıca yaşanan dönüşümün daha iyi anlaşılması için 1980 öncesi Türkiye ekonomisine kısaca değinilmiştir. 1980'li yıllarla beraber ithal ikamesine dayalı büyüme modelinden ihracata dayalı büyüme modeline geçiş yapan Türkiye ekonomisi bu dönüşümle IMF Dünya Bankası gözetiminde neo-liberal ekonomi politikalarını benimseyen ve uygulayan ülkeler arasında yer almıştır. Bu dönüşüm ekonomide öncelikle ticaret serbestisini ardından da sermaye hareketleri serbestisini içermiştir. 1980'li yıllardan sonra uzun süre yüksek enflasyon yaşanan Türkiye ekonomisinde yüksek oranlı faiz ve döviz kuru dalgalanmaları ve ağır finansal krizlerden sonra son yıllarda bazı makroekonomik değişkenlerde yaşanan göreli istikrarla beraber bu istikrarın sürdürülebilir olup olmadığı sorusu önem kazanmıştır. Öte yandan ekonominin geniş kesimlerince merak edilen bir diğer konu da ekonomideki iyileşmelerin ekonomik birimlerce hissedilme derecesidir. Son yıllarda yaşanan yüksek büyüme rakamlarının istihdama yeterince yansımaması bu konudaki şüpheleri artırmaktadır. Bu çalışmanın amacı 1980 sonrası büyümenin kaynaklarını inceleyerek bu büyümenin neden istihdam-işsizlik rakamlarına yansımadığına tarihsel bir bakış açısıyla cevap aramaktır.Çalışmanın birinci bölümünde istihdam ve işsizliğin kavramsal tanımı; işsizlik çeşitleri; tam istihdam ve doğal işsizlik oranı hakkında kısaca bilgi vermeye çalışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde büyümenin tanımı, ekonomiye etkileri ve büyüme teorileri incelenecektir. Çalışmanın üçüncü bölümünde 1980 öncesi ve sonrasında Türkiye'de yaşanan ekonomik büyüme ve bu büyümenin istihdama olan etkileri dönemler itibariyle analiz edilerek ortaya konulmaya çalışılacaktır. Son bölümünde ise yüksek büyüme dönemlerinde bile yeterince artmayan istihdamın artırılabilmesi için gerekli politika önerilerinde bulunulacaktır.

The aim of this study is to analyze how growth periods in Turkish economy effects labor market. This constructional conversion on economy is discussed with GNP and unemployment. On the other hand 24th january and 5th april economic decisions that find a application area in this time are focussed. When we lokked the progresses, after 1980 in turkey economy we can say a new process was built up with liberal politics and this process had a fast accelaration especially with globalisation. Although we accomadate turkey economy be fore 1980 for we understand the conversion that has lived. In the 1980s by transforming its adopted economic policy from import substitution growth into export oriented growth, Turkey has taken place among the countries adopting and applying neo-liberal economy policies under IMF-World Bank supervision. The first outcomes of this transformation were the liberalization of trade and the free movement of capital. The question of whether the relative stability in some economic variables monitored in recent years after the long post?1980 period of high inflation rates, high interest rates and great fluctuations in Exchange rates and gross financial crises is sustainable or not became necessary. Another thing wondered by several wide sects within the economy are the perceived rate of the effect of economic upturn on economic units.The fact that high growth figures recorded in the recent years are not sufficient enough to positively affect the employment can not help to raising the doubts on this issue. The aim of this study is to look for an answer to the fact that why the said economic growth didn?t have an effect on unemployment rates right after the last crisis by examining the sources of this economic growth with an historical perspective. In the first part of the study; a literature exploration on the country examples experienced throughout the world regarding the economic growth-employment relationship will be done. In the second part, the Transformation of the Turkish economy in the post 1980 period, and following the export oriented growth of Turkey will be examined. In the third part of the study the effect of the post 1980 economic transformation on the labor market under the scope of variables as employment, unemployment rate, wages and payments, efficiency, real production, investments etc. will be undertaken and neoclassical views (high labor costs, inelastic labor market etc.) will be cross examined by the data provided from Turkish Statistical Institute. In the last part necessary policy suggestions aiming to aggravate the employment rate which even doesn?t rise during the high growth periods will be introduced.