75 numaralı Konya şer`iye sicilinin transkripsiyonu ve değerlendirmesi

Abstract

Osmanlı Devleti arşiv çalışmalarına büyük önem vermiştir. Devlet içerisindeki her konu kayıt altına alınmıştır. Şer'iye sicilleri de bu arşiv belgeleri içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Kadıların verdiği hükümlerle devlet merkezinden gelen fermanlar beratlar buyruldular ve diğer hüküm çeşitlerinin yazıldığı defterlere Şer'iye sicili denmektedir. Şer'iye sicilleri içinde sosyal, hukuki ve iktisadi açıdan önemli bilgiler bulunmaktadır.Bu anlamda Osmanlı Devleti'nde sosyal yaşama ilişkin bir çalışma yapmak isteyenler için şeriyye sicilleri birinci elden vazgeçilmez kaynaklardır. Bu nedenle biz de araştırma konumuz olan 1837-1839 tarihlerinde Konya'nın sosyal ve ekonomik durumunu incelerken temel kaynak olarak şeriye sicillerini seçtik. Hicri 1253-1255 (M.1837-1839) yıllarını kapsayan söz konusu 75 numaralı Konya Şer'iye sicilinde 355 adet belge bulunmaktadır. Transkript yapılırken okunamayan bölümler orjinalinden alınarak teze eklenmiştir.İncelenen defterden Konya'da dönemin sosyal yaşantısı ile izleri sürmek mümkün olmuştur. Sadece Müslümanlar değil gayr-i Müslimlerin de yaşam tarazlarına ilişkin bilgiler içeren defter incelendiğinde özellikle çağdaş toplumlarda büyük bir ayrışımın yaşandığı günümüzde bu defterde dikkatimizi çeken bir konu gayrimüslimlerle Müslümanların aynı mahallelerde yaşadığı olmuştur. Bu hal böyle olunca gayrimüslimlerin yaşam tarzı da bu defterde görülmektedir.Defterdeki kayıtlar tamamiyle tereke kayıtlarından oluşmaktadır. Tereke ölünün bıraktığı mal yerine kullanılan bir tabirdir. Bu belgelerden ölenlerin sosyal statüleri medeni halleri, eş sayıları, aile üyelerinin sayıları, kullandığı eşyalar ve miktarları sahip oldukları zenginlikler anlaşılabilmektedir. Kayıtlardan o dönemde kullanılan kişi ve yer isimleri, mehir miktarları, müslim ve gayrimüslimlerin sosyal hayattaki durumları, meslekler, mahalle isimleri, görevliler, kurumlar, eşya fiyatları, canlı hayvan fiyatları hakkındaki bilgilere ulaşılmaktadır. Bu bilgiler Osmanlı sosyal tarihine ışık tutacak niteliktedir.

ABSTRACTThe Ottoman Empire gave great importance to the work of archives. Each subject in state was recorded. Legislative registries (Şer?iye Sicilleri) have an important place in this archive documents. The notebooks on which provisions from the judges and all the mandates, charters, orders and other judgment types had been written are called as legislative registries (Şer?iye Sicilleri). In the Registries of Legislative there is important information with social, legal and economic aspects.In this sense, for those who want to make a study of the social life of the Ottoman Empire Legislative registries are indispensable first-hand sources. Because of this reason, we have also chosen Legislative registries as a main source for examining the social and economic status of Konya between 1837 and 1839.There are 355 documents covering the period of 75 AH 1253 - 1255 (M.1837-1839) in legislative registries numbered as 75. While transcription, unreadable sections were added to the thesis based on original.It has been possible to trace the social life of the period in Konya by means of this notebook which is in nature of estates. When the notebook which contains information related to the life style of not only the Muslims but also non-Muslims examined, while today?s world where contemporary societies facing with significant decomposition those times Muslims and non-Muslims lived together in the same neighbourhood. Not surprisingly, non-Muslim way of life is available in this notebook.The registries in the notebook are all about estates (Tereke). Estate (tereke) is here is a term refers to possessions the dead leaves behind. From these documents social status of the deads, their marital status, number of wives, the number of the family members, personal belongings and their quantities, the amount of wealth they have can be understood. Social status, marital status of victims of these documents, co-numbers, the numbers of family members, personal belongings and can understand the amount of wealth they have. By means of these documents it is possible to reach information about personal and place names, the amount of dowry, Muslim and non-Muslim social life, occupations of the period, neighbourhood names, officials, institutions, commodity prices, live animal prices. This information will shed light on Ottoman social history.