Katma değer vergisinde vergiyi doğuran olay

Abstract

Vergiyi doğuran olay, vergilendirme sürecinin temel unsurunu oluşturmaktadır. Kendisine birçok hukuki sonuç bağlanan vergiyi doğuran olayın tanımlanması, vergilendirme sürecinin insan hakları ihlali olmaksızın doğru ve kanunlara uygun olarak işleyebilmesi için hayati önemdedir.Üretimden tüketime her aşamanın vergilendirildiği KDV'de, doğrudan verginin yasallığı ilkesi ile bağlantılı olan vergiyi doğuran olayın tespiti kanundaki düzenlemelerin zamana ayak uyduramaması nedeniyle oldukça zorlaşmıştır. Katma Değer Vergisi Kanunu'nda, vergiyi doğuran olay mal teslimi ya da hizmet ifası olarak belirtilmiş, kanun koyucu bazı hususların vergi dışı kalmasını engellemek amacıyla teslim ve hizmet kavramına açıklık getirmiştir. Katma Değer Vergisi Kanunu'nda teslim kavramı bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya alıcı adına hareket edenlere devredilmesi olarak tanımlanmıştır. Kanun koyucu hizmet kavramına ise çok geniş bir anlam yüklemiş bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği belirtilmiş ve gibi edatı ile de hizmet kavramının bu sayılanlarla sınırlı olmayacağını belirtilmiştir. Teslim ve hizmet kavramlarına bu denli geniş anlam yüklenmesi ve bu işlemlerin dış dünyaya özel hukuk normlarıyla yansıması vergiyi doğuran olayın tespitini zorlaştırmıştır. Bu zorlukları aşmak ve kavramın tespitini kolaylaştırmak amacıyla çalışmamızda vergiyi doğuran olay ayrıntılı olarak değerlendirilirken özelgelere ve Danıştay kararlarına da geniş bir biçimde yer verilmiştir. Uygulamada özellikle tartışmalara neden olan her bir katma değer vergisi doğuran olay açısından tespitler ve değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda teslim ve hizmet ihracı ayrıca değerlendirilmiş, vergiyi doğuran olaya ilişkin tespitlere yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Vergi, Katma Değer Vergisi, Vergiyi Doğuran Olay.

The taxable event is the basic component of a taxing process. The definition of the taxable event to which several legal results are attributed is crucial in order for the taxing process to operate properly and legitimately without violating any human rights.As the regulations in the Law do not keep up with the time, it has become quite difficult to identify the taxable event that is directly related to the legitimacy principle of the tax in the Value Added Tax in which every stage from production to consumption is taxed. In the Value Added Tax Act, the taxable event is defined as delivery of goods or fulfilment of a service and the terms delivery and service are made clear by the lawmaker to avoid some points to be free of tax. In the Value Added Tax Act, the term delivery is defined as transferring a right of disposition on a good by the owner or those acting on behalf of the owner to the buyer or those acting on behalf of the buyer. The lawmakers attributed a very broad meaning to the term ?service? stating that it may take place in such forms as doing, processing, creating, manufacturing, repairing, cleaning, maintaining, preparing, assessing, hiring or committing not doing something and the idiom ?such as? implies that the term ?service? is not limited to these above listed items. Attribution of such broad meanings for the terms delivery and service and the reflection of these processes on the outside world through the private law norms make the identification of the event causing taxation difficult. In order to overcome these difficulties and to make the identification of the concept easier, the taxable event is comprehensively evaluated in our study and we included a wide coverage of the State Council decisions. Determinations and evaluations were tried to be done for each taxable event which leads to debates in application in particular. The export of delivery and service were also evaluated in our study and we included findings regarding the taxable event .Key word: Tax, Valu Added Tax, Taxable event