Anne değerler eğitimi programının 5-6 yaş çocuklarının sosyal beceri düzeyine etkisi

Abstract

Okulöncesi dönem temel değerlerin kazanılması ve bu değerlerin ileriki yıllara aktarılması açısından önem taşır. Aile ortamı pek çok temel alışkanlık ve davranışların kazanıldığı yerdir. Temel değerlerde (sorumluluk, dürüstlük, paylaşma, saygı, işbirliği vb) ilk olarak ailede kazanılır. Aile ortamında kazanılan temel değerler çocukların çevre ile olan iletişim ve etkileşiminde de önemli rol oynar. Değerlere sahip olan bireyler karşısındaki ile iletişime geçerken sosyal beceriler içerisinde yer alan nezakat kurallarına uyma, başkalarının haklarına saygı gösterme, empati kurma, kendini açıkca ifade etme vb gibi davranışları sergiler. Bu açıdan bakıldığında değerler eğitiminin sosyal beceriler üzerinde etkisi olabileceği düşünülebilir. Bu araştırma anasınıfına devam eden çocukların annelerine verilen Anne Değerler Eğitimi Programının (ADEP) 5-6 yaş çocuklarının sosyal beceri düzeylerine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni anasınıfına devam eden 5-6 yaş çocuklarının ?sosyal beceri düzeyleri?; bağımsız değişkeni ise ?Anne Değerler Eğitimi Programı?dır. Araştırma deneme modelinde olup gerçek deneme modellerinden, öntest-sontest-kontrol gruplu model uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Antalya ili Alanya ilçesi Milli Eğitim Müdürlüğü?ne bağlı okullardan Ayşe Melahat Erkin İlkokulunun anasınıflarında çocuğu eğitim alan anneler ile 5-6 yaş grubundaki çocukları arasından seçilen 24 deney ve 24 kontrol olmak üzere toplam 48 anne ile çocuğu oluşturmaktadır. Deney grubundaki çocukların annelerine her biri 120-150 dakika olmak üzere 9 haftalık, 18 oturum Anne Değerler Eğitimi Programı (ADEP) uygulanmıştır. Kontrol grubundaki çocuklara ise Anne Değerler Eğitimi Programı (ADEP) ile ilgili herhangi bir uygulama yapılmamıştır.Araştırmada veri toplama aracı olarak, aile bilgi formu, Gresham ve Elliot (2008) tarafından geliştirilen ve Neslitürk (2012) tarafından Türkçe'ye uyarlanıp beş- altı yaş çocukları için geçerlik ve güvenilirlik çalışmaları yapılan Sosyal Beceri Geliştirme Sistemi (Social Skills Improvement System ?SSİS? Parent Form) Aile Formu kullanılmıştır. Form, çocuklar için, program öncesi ve sonrasında çocukların ebeveynleri tarafından doldurulmuş; ayrıca deney grubu için eğitim programı bitiminden dört hafta sonra tekrar doldurulmuştur. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 16.0 paket programıyla analiz edilmiş. Deney ve kontrol gruplarından elde edilen öntest ve sontest puanlarının karşılaştırılmasında Kovaryans Analizi (ANCOVA) tekniği kullanılmıştır. Ayrıca sontest ve izleme testi arasındaki farkı belirlemek için eşleştirilmiş gruplar t testi kullanılmıştır.Yapılan analizler sonucunda kontrol grubunda anlamlı bir farklılaşma gözlenmezken, uygulanan programın deney grubundaki öğrencilerin iletişim, işbirliği, kendini ifade etme, sorumluluk, empati, grupla birlikte hareket etme ve kendini kontrol etme ile ilgili sosyal becerilerini anlamlı düzeyde arttırmada etkili olduğu gözlenmiştir. Ayrıca 4 hafta sonrasında yapılan izleme testi sonucunda da bu etkinin iletişim dışında diğer sosyal beceriler de kendini gösterdiği görülmüştür.Sonuç olarak, anasınıfına devam eden 5-6 yaş çocuklarının annelerine verilen Anne Değerler Eğitimi Programı (ADEP)?nın çocukların sosyal becerilerini olumlu yönde desteklediği söylenebilir.Anahtar Sözcükler: Okulöncesi eğitim, değerler eğitimi, sosyal beceri

Preschool period is important for the acquisition of the fundamental values and transfer of these values to the future years. The family atmosphere is a place where many basic habits and behaviors are gained. Basic values (responsibility, honesty, sharing, respect, co-operation, etc.) are also obtained first in the family. Fundamental values obtained in the family play an important role when children communicate and interact with his/her environment. When individuals who have values contact against others, they exhibit behaviors which are contained in social skills such as complying with the rules of courtesy, respecting for the rights of others, empathizing, being self-expressed, etc. In this respect, it can be considered that the values may have an impact on social skills.This research is planned on the purpose of investigation the effect of Mother Values Education Program (ADEP), which is provided to the mothers of children who attend kindergarten, to the social skill level of 5-6 years old children. The dependent variable of this work is the social skill levels of the 5-6 year old children who attend kindergarten and the independent variable is the MotherValues Education Program. The research is on the experimental model and a pretest /posttest control group model of the actual experiment is used. For this research, a total of 48 five-six-year-old children study group selected by random cluster sampling method, 24 of them are experimental group and 24 of them are control group from the kindergartens within the Ayşe Melahat Erkin primary school in Alanya district of Antalya province are included. The Mother Values Education Program (ADEP) is applied to the mothers of children in the experimental group during 9-weeks. There are 18 sessions and the duration of each is 120 - 150 minutes. There has not been any application for the children in the control group.For data collection, the family information form, the Social Skills Improvement System ?SSİS?, which is developed by Gresham and Elliot (2008) and adapted to Turkish with the validity and reliability studies for five to six years old children by Neslitürk (2012), is used. The scale for children is completed by parents of children before and after the program, and also re-filled four weeks after the end of the training program for the experimental group. In analysis of data SPSS 16.0 software package is used. In order to compare the pretest and posttest scores of the experimental and control groups Covariance Analysis (ANCOVA) technique is used. In addition, in order to determine the difference between posttest and follow-uptest, paired t-test is used.As a result of the analysis, a significant difference was not observed in the control group. However, significantly increasing effect in communication, cooperation, self-expression, responsibility, empathy, acting together with the group and self-control related to the social skills was observed in the experimental group students. In addition, after 4 weeks, as a result of the screening test, this effect was also observed in other social skills other than communication.As a result, it can be said that The Mother Values Education Program (ADEP), which is provided for the mothers of children of 5-6 years old who attend kindergarten, support for children's social skills in a positive way.Keywords: Preschool education, values education, social skills