Kayseri Keykubadiye Sarayı arkeolojisi

Abstract

Bu çalışmada, Kayseri'de bulunan ve bir Sultan Sarayı olan Keykubadiye Sarayı'nın tarihçesi, mimarisi ve arkeolojik bulguları kapsamlı bir şekilde incelenmiş, kısacası tüm bilinmeyenleriyle Keykubadiye Sarayı arkeolojisi ele alınmıştır. Çalışmada Saray'ın en önemli arkeolojik verileri olan çini buluntuları malzeme, teknik, biçim ve kompozisyon özelliklerine göre tasniflenip tanımlanarak değerlendirilmiştir. Kayseri Müzesi'nde bulunan çiniler yoluyla Saray'ın süsleme programını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Keykubadiye Sarayı çini buluntuları arasında çok az figürlü çini olması Selçuklu Sarayları süsleme programı açısından bakıldığında şaşırtıcı bir durumdur. Oysaki Kayseri'de bir hamam yapısında eşsiz güzellikte figürlü çiniler bulunmuştur. Kayseri'de bulunan ve Saray çinileri özelliği gösteren Hunad Hamamı çinileri de bu çalışmanın konusu içine dahil edilmiştir. Yapıya sonradan yerleştirildikleri bilinen Hunat Hamamı çinileri yakınındaki bir Saray'dan getirilmiş olmalıdır ki, bu Saray muhtemelen Sultan'ın Sarayı Keykubadiye olmalıdır. Bu çiniler teknik ve desen özellikleriyle Sultan'ın inşa ettirdiği diğer bir Saray yapısı olan Kubadabad Sarayı örnekleriyle paralellik göstermektedir. Kubadabad gibi zengin süsleme repertuarının banisi olan Alaaddin Keykubad'ın Keykubadiye Sarayı'nı da aynı ihtişam ve güzellikte çinilerle süsletmiş olması muhtemeldir. Ortaçağ kaynaklarında da Saray'ın ihtişam ve güzelliğinden övgüyle söz edilmesi bu görüşümüzü desteklemektedir. Çalışmamızın konusunu, Kayseri Müzesi depolarında bulunan Keykubadiye sarayının arkeolojik bulgu ve buluntularından yola çıkılarak Selçuklu döneminde sarayın mimarisinin ve özgün niteliğinin anlaşılması oluşturmaktadır. Sarayın ilk inşasının ne zaman olduğu bilinmemekle birlikte Anadolu Selçuklu mimarisindeki ilk saray yapılarından birisi olması yapıyı önemli kılmaktadır. Bu sebeple söz konusu yapının arkeolojik bulgu yönünden incelenmesi bu araştırmanın konusunu oluşturmuştur.

In this study, the history, architecture, archeological finds and shortly all the unknown archeology of the Keykubadiye Palace which is located in Kayseri and considered as a Sultan Palace are discussed.In this study, the most important archeological finds of the Palace, tile materials are aimed to classify according to technique, form and composition then identified and evaluated. It is aimed to find out the decoration program of the palace through the tiles in Kayseri Museum.The tiles having less figures in Keykubadiye Palace when compared to Selcuk Palaces is surprising in terms of decoration program. However, tiles with unique ıllustrations were found in a bathhouse (hamam) in Kayseri. The tiles in Hunad Bathhouse (Hamam) in Kayseri which have Palace tile features are also included in the framework of this study. It is known that these tiles were taken from a close Palace that it is probably the Sultan's Palace Keykubadiye. The technique and design features of these tiles show parallelism with the ones in Kubadabad Palace which was built by Sultan. It is possible that Alaaddin Keykubat who is the architecture of Kubadabad and has such a rich decoration repertoire had Keykubadiye Palace decorated with similar magnificient tiles. Our opinion is supported by the medieval sources which praise the Palace's beauty. The subject of our study is based on understanding the Seljuk Era Palace architecture and original features through the archeological finds and findings of Keykubadiye Palace which are stored in Kayseri Museum. It is not known when the palace was built however its being one of the first Anatolian Seljuk Palaces makes it so important. For that reason, the investigation of the archeological finds in this structure is our main point.