The function of social backgrounds in the detective novels of Agatha Christie, Ahmet Umit, Chingiz Abdullaev

Abstract

Bu tezin temel amacı, üç farklı edebiyattan olan dedektif romanlarını Karşılaştırmalı Edebiyat temelinde incelemek ve bu edebi eserlerde sosyal yapının işlevlerini vurgulamaktır. Öncelikle gizem öğesinin nasıl işlendiği üzerinde durulduktan sonra 1841 yılında Edgar Allan Poe'nun ilk dedektif romanı Morgue Sokağı Cinayetleri ile bu roman türüne olan etkisi üzerinde durulmuştur. Böylece bu türün etkinliğinden söz edilmiştir.Tez üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm dört alt başlığa ayrılmıştır ve ilk başlıktaİngiliz Edebiyatında detektif türününortaya çıkması nedenleri ve gelişimi irdelenmektedir. İkinci alt-başlıkta Türk Edebiyatında yabancı dilden ilk çeviri polisiye romanlarından ve Osmanlı'dan günümüze kadar polisiye türünün tarihinden söz edilmiştir. Sonraki alt başlıkta Azerbaycan edebiyatındaki polisiye romanının ortaya çıkışı verilmiştir. Bir sonraki ve son alt-başlıkta `dedektif romanı yazmak için Van Dine`ın yirmi kuralı`na göre dedektif romanlarının genel özellikleri verilmiştir. İkinci bölümde Agatha Christie, Ahmet Ümit, Cengiz Abdullayev'in edebi eserlerini göstererek yazarların tanıtımı üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölüm, Roger Ackroyd Cinayeti, Beyoğlu Rapsodisi, Etiraflar Vadisi, ve On Küçük Zenci'nin özetleri verildikten sonra, bu eserler karşılaştırılarak cinayetlerin toplumsal nedenleri verilmiştir. Yapılan inceleme sonucu farklı edebiyatların detektif romanları olmasına karşın aslında kötülük ve suç nedenlerinin sosyal yapılara dayanması nedeniyle eserlerin aralarında kuvvetli bir ortak nokta oluştuğu görülmektedir.

The main aim of this thesis is to compare the detective novels from three different literatures on the basis of Comparative Literature and to analyze the social problems in these literary works. In this thesis we wanted to mention detective genre's recognition of the concept of mystery during historical period and expanding detective genre with Edgar Allan Poe's first detective novel The Murders in the Rue Morgue in 1841. The thesis consists of three chapters. The first chapter includes four sub-titles, so first sub-title consists of the history and the development of detective genre in English Literature. Second sub-title is about the first translated foreign detective novels and the history of detective genre in Turkish Literature from Ottoman to Modern period. In the next sub-title the creation of detective genre and the first detective novel in Azerbaijan literature is studied. The next and last sub-title is about general characteristics of detective novels according to `Van Dine's twenty rules to write detective novel`. The second chapter focuses on Agatha Christie's, Ahmet Umit's, Chingiz Abdullaev's introduction to their literary works.The third chapter of this thesis includes the summaries of the novels The Murder of Roger Ackroyd, Beyoglu Rapsodisi, Etiraflar Vadisi, and And Then There Were None in order to compare them in the following chapter and to illuminate and to conceive the major social causes of crime by the use of those novels. As a chief aim this refinement led us to elucidate the common sources of villainy and crime in the novels.