16-18. yy Osmanlı minyatürlerinin tasarım ilkeleri açısından değerlendirilmesi ve çağdaş yorumları

Abstract

Geleneksel Türk resminin temellerinden biri olan minyatür, tarihi olayları betimleyen, anlattığı zamanın geleneklerini, kültürünü, yaşam tarzını anlatan belge niteliğinde önemli bir sanattır. Uygur Türkleri tarafından ilk örnekleri verilen bu sanat Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde gelişerek özellikle 16. Yüzyılda en parlak çağını yaşamıştır. Önemli tarihi ve günlük olayları resmetmekte kullanılan minyatür sanatı, kurgusal olarak da belli öğelere dayanarak kendi içinde bir denge barındırır. Görsel sanatların yorumunda faydalanılan bazı tasarım öğeleri minyatürlerin incelenmesinde de kullanılmaktadır. Nokta, çizgi, biçim, ölçü, doku, ışık ve renk gibi bu öğeler, günümüzde minyatürlerin çağdaş bir biçimde açıklanmasına katkı sağlarken aynı zamanda geçmişin sanatsal değerlerinin de yorumlanmasına yardımcı olmaktadır. Minyatürler incelendiğinde, her sanatçının teknik, renk, motif bakımından belirli bir üslup geliştirdiği dikkati çekmektedir. Sanatçıların kendi tekniklerini kullanarak oluşturdukları minyatürler tasvir edilen olayları eksiksiz bir biçimde anlatan kompozisyonlar olarak kurgulanır. Bu çalışmada, minyatürlerin soyutlama yöntemi kullanılarak tasarım öğeleri açısından irdelenmesi, görsel analizlerinin yapılarak üretildikleri dönemdeki sanatsal bakış açısının kavranması ve kompozisyon öğelerinin minyatür içindeki kullanımı ile dengesinin araştırılması amaçlanmaktadır.Anahtar kelimeler: Minyatür, tasvir, soyutlama, stilizasyon, kompozisyon, kurgu,denge

Miniature, which is one of the basis of traditional Turkish art, is significant documentary kind of art that depicts historic events, traditions, culture and life style of described time. First examples of this art was presented by Uyghur Turks, it had its golden era especially on 16th century by developing during Seljuk and Ottoman periods. Miniature art describing important historic and daily cases is based specific elements in a fictional way and obtains a balance itself. Some design elements which are utilized for visual art interpretation, are also used in miniature analysis. Elements such as point, line, shape, dimension, texture, light and color, contribute to contemporary expression of miniatures today as well as helping the interpretation of artistic value of past.When miniatures are analyzed it is pointed out each artist has a particular style of technique, color and decorative figure. Miniatures formed through artists' own technique are built as compositions expressing the described events or topics flawlessly. In this study, it is aimed that examining miniatures by abstraction method, understanding the artistic point of view in their time through visual analysis, use of compositional elements in miniature and their balance.Key words: Miniature, depiction, abstraction, stilization, composition,fiction, balance.