Kamu özel işbirliği projelerinde üst hakkı: Şehir Hastanesi örneği

Abstract

Bu çalışmada kamu özel işbirliği modeli içerisinde yapılan şehir hastaneleri örneğinde üst hakkı incelenmiştir. Bununla beraber kamu özel işbirliği modeli, sağlık hizmetlerinde kamunun özel sektörden yararlandığı modele özgülenmiş olarak başka bir deyişle şehir hastaneleri modelini tanımlamak için kullanıldığından, kavram karışıklığının önüne geçmek amacıyla en yaygın kullanımı olan PPP (public private partnerships) kavramının kullanılması tercih edilmiştir. Bu amaç çerçevesinde konu üç ana başlık altında incelenmiştir. İlk ana başlık altında üst hakkının Türk Medeni Kanunu'nda düzenleniş şekli ile tanımı, önemi, hukuki niteliği, çeşitleri, içeriği, kazanılması ve sona ermesine ilişkin hükümler değerlendirilmiştir. İkinci ana başlık altında PPP modelinin tarihsel süreci, Türkiye'deki uygulamaları, PPP proje modelleri, hukuki yöntemleri ve benzerleri ile olan farklılıkları üzerinde durulmuştur. Üçüncü ana başlık altında ise Türkiye'deki sağlık hizmetlerinin sunumunda özel sektörden destek alınması ile başlayan ve yeni bir PPP uygulaması olan şehir hastaneleri modeli açıklanmış, devamında şehir hastanelerinde üst hakkı kurulması ve buna ilişkin örnek üst hakkı sözleşme incelemesi yapılmıştır. Şehir hastanelerinde kurulan üst hakkı incelendiğinde, şehir hastanelerine ilişkin mevzuatta tesis edilecek üst hakkının düzenlendiği ve birçok maddesinde üst hakkının şekli, süresi, devri, bedeli, içeriği ve sona ermesinin sonuçlarına değinildiği görülmüştür. Şehir hastaneleri modelinde idare kavramı ile hem Hazine ve Maliye Bakanlığı, hem de Sağlık Bakanlığı'nın projenin kamu tarafını oluşturduğu, ancak uygulamaya bakıldığında Sağlık Bakanlığı'nın temel sağlık hizmetlerini sunması sebebiyle öne çıktığı, buna karşın üst hakkının kurulmasına ilişkin düzenlemelerin geri planda kaldığı kanaati oluşmuştur. Oysa ki şehir hastanelerinde tesis edilecek üst hakkının kurulması, süresi, başlangıcı, sona ermesi, niteliği, bedeli, kapsam ve içeriği gibi hususlar; hem hukuki, hem mühendislik, hem de gayrimenkul ve değerleme bilgisi gerektirmektedir. Bu sebeple sağlık hizmetlerinin sunulmasına yönelik olarak inşa edilen ve işletmeye açılan ve disiplinlerarası bir uygulama olarak görülen şehir hastanelerinde üst hakkı kurulma sürecinin gayrimenkul geliştirme ve yönetimi bölümlerinden mezun olan uzmanlar tarafından yönetilmesinin yararlı olabileceği ortaya çıkmaktadır.

In this study, the construction right in Public Private Partnerships (PPP) model within the city hospitals case was examined. Therefore, the commonly used Public Private Partnership (PPP) term was preferred in order to avoid confusion since PPP model has been used to describe a model where the public benefits from private sector for healthcare services, i.e. the City Hospitals. Within the framework of this aim, the subject has been analyzed under three main sections. In the first section, the definition of construction right and its configuration form in Turkish Civil Law, importance, legal characteristic, types, content and provisions for the acquisition and expiration were assessed. In the second section, historical background of PPP model, its implementation in Turkey, PPP project models, legal methods and differences between its similar were emphasized. In the third section, city hospitals model that started with private sector support in health services in our country and newly adopted PPP implementation was explained, furthermore, the examination of establishment of construction right in city hospitals and sample construction right contract regarding this was conducted. When analyzing the construction right in city hospitals, it is observed that eventual construction right is regulated by the legislation regarding city hospitals and the form, duration, transfer, price, content and results of expiration are mentioned in many articles. When referring to administration in the model of city hospitals, it is considered that both the Ministry of Treasury and Finance and the Ministry of Health constitute the public side of the project, however, the Ministry of Health becomes prominent because of offering basic healthcare services in practice, despite that the Ministry of Treasury and Finance which is a party of the construction right contract is drawn background. Under these circumstances, it is required to examine the city hospitals model not only in terms of healthcare services, but also in terms of construction right contract to be signed between the Ministry of Treasury and Finance and the private sector. In another hand, issues related to the establishment, duration, beginning, ending, nature, cost, scope and content of the construction right to be established in city hospitals require both legal, engineering and real estate and valuation knowledge. Because of the interdisciplinary required in the establishment of construction right in the case of city hospital, it will be useful that experts graduated from the experts of real estate development and management be responsible for the management of establishment process of this construction right.