Yurt dışında işlenen suçlardan dolayı Türkiye`de yapılan yargılamalarda yabancı ceza kanununun göz önünde bulundurulması

Abstract

`Yabancı ceza kanununun göz önünde bulundurulması`, yurt dışında işlenen bir suçtan dolayı kovuşturma yapılması durumunda, faile ceza tayin edilirken suçun işlendiği yabancı ülkenin kanununda öngörülen cezadan daha ağır bir ceza verilememesi anlamına gelmektedir. Türk hukukunda ilk olarak 1980'li yıllarda yargı kararlarıyla kabul edilen bu kural, 1991 yılında 765 sayılı TCK'ya eklenen 10/a maddesiyle kanuni bir dayanağa kavuşmuş, 2005 yılında yürürlüğe giren 5237 sayılı TCK'nın 19. maddesinde de farklı bir şekilde yeniden düzenlenmiştir.5237 sayılı TCK'nın 19. maddesine göre, Türkiye'nin egemenlik alanı dışında işlenen suçlar dolayısıyla Türkiye'de yargılama yapılırken, Türk kanu¬nuna göre verilecek olan ceza, suçun işlendiği ülke kanununda öngörülen cezanın üst sınırından fazla olamayacaktır. 19. maddenin 2. fıkrasında, yabancı kanunun göz önünde bulundurulmasına bazı istisnalar getirilmiştir. Buna göre, suçun `Türkiye'nin güvenliğine karşı veya zararına` ya da `Türk vatandaşına karşı ya da Türk kanunlarına göre kurulmuş özel hukuk tüzel kişisi zararına` olarak işlenmesi hallerinde yabancı kanun göz önünde bulundurulmayacaktır. Bu düzenlemeler çerçevesinde, yabancı ülkede işlenen suçlar dolayısıyla, faile göre şahsilik, evrensellik ve ikame yargı yetkisi ilkeleri uyarınca Türkiye'de yapılan yargılamalarda suçun işlendiği yabancı ülke kanunu göz önünde bulundurulacak; mülkilik, mağdura göre şahsilik ve koruma ilkeleri bakımından ise bu kural uygulanmayacaktır.ANAHTAR KELİMELER: YABANCI CEZA KANUNU, LEX MITIOR KURALI,YURT DIŞINDA İŞLENEN SUÇ

`Consideration of foreign penal law` amounts to the prohibition of imposing a penalty more than the punishment stipulated in the law of foreign country which the offence was committed in its territory, when determining the penalty during the adjudications for extraterritorial offences. In Turkish law, this rule had been initially accepted by judicial decisions in 1980s and then gained legal basis by Article 10/a of former Turkish Penal Code (Law number 765) in 1991. The new Turkish Penal Code (Law number 5237) which entered into force in 2005 reformulated the rule in a different way.According to Article 19 of the new Turkish Penal Code, during adjudications in Turkey for offences committed outside the sovereign territory of Turkey, the penalty to be imposed under Turkish law shall not exceed the maximum limit of the penalty stipulated in the law of country where the offence was committed. However, in the second paragraph of this Article, several exceptions has been brought to this rule. Accordingly, foreign penal law shall not be taken into consideration if the offence was committed `against the security, or to the detriment, of Turkey` or `against a Turkish citizen, or to the detriment of a private legal entity established under Turkish law`Pursuant to these regulations, the rule on consideration of foreign penal law shall be applied during the adjudications for extraterritorial offences under the jurisdictional principles of active personality, universality and representation. On the contrary, this rule is not applicable for the territoriality, passive personality and protective principles. KEY WORDS: FOREIGN PENAL LAW, LEX MITIOR RULE, EXTRATERRITORIAL OFFENCES