5-6 yaş grubu çocukların okula hazırlık becerilerinin çocuğa, ebeveynlere ve ev ortamına yönelik değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı 5-6 yaş grubu çocukların okula hazırlık becerilerinin çocuğa (cinsiyet, okul öncesi eğitim alma durumu, kardeş sayısı), ebeveyne ( anne- baba öğrenim durumu, annenin çalışma durumu, ailenin gelir durumu, annenin ebeveynliğe yönelik tutumu ve annenin çocuklarının dil ve okuryazarlık gelişimindeki rollerine ilişkin inançları) ve ev ortamına (ev erken okuryazarlık ortamı) yönelik değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir.Araştırma genel tarama modelinde olup hem tekil tarama modeli hem de ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2014-2015 eğitim öğretim yılında Konya il merkezinde Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı ilkokulların bünyesinde bulunan anasınıflarına devam eden 5-6 yaş grubundaki çocuklar ile aynı semtlerde yaşayan anasınıfına devam etmeyen 5-6 yaş grubundaki çocuklar oluşturmaktadır. Araştırma evreninden anasınıfına devam eden çocuklar tesadüfi küme örnekleme yöntemi ile anasınıfına devam etmeyen çocuklar ise tesadüfi eleman örnekleme yöntemiyle seçilmişlerdir. Araştırmanın çalışma grubunu evrenden tesadüfi yöntemle seçilen ve araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden anasınıfına devam eden 178 çocuk,anasınıfına devam etmeyen 103 çocuk olmak üzere toplam 281 çocuk ve bu çocukların anneleri olmak üzere 562 kişi oluşturmaktadır.Araştırmada 5-6 yaş grubunda yer alan çocukların ev ortamında kendilerine sağlanan erken okuryazarlık deneyimlerine ilişkin bilgi toplamak amacıyla; `Ev Erken Okuryazarlık Ortamı Ölçeği`, annelerin çocukları ile ilgili deneyimlerini dikkate alarak kendilerini değerlendirdikleri ve ebeveynliğe yönelik tutumlarını yansıttıkları `Ebeveynliğe Yönelik Tutum Ölçeği-Anne Formu`, annelerin, okul öncesi dönemindeki çocuklarının dil ve okuryazarlık gelişimindeki rolünü, çocuklarına kitap okuma süreci ve amacına ilişkin inançlarını belirlemek amacıyla ise, `Ebeveyn Okuma İnanç Ölçeği`, çocukların okula hazır bulunuşluk becerilerini değerlendirmek amacı ile ise Metropolitan Okul Olgunluk Ölçeği`, çocuklara ve ebeveynlere yönelik demografik özelliklerinin belirlenebilmesi amacıyla ise `Kişisel Bilgi Formu` kullanılmıştır.Araştırma verilerinin analizinde ölçek ve alt boyut puanları ile Metropolitan Olgunluk Ölçeği alt boyutları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Pearson Korelâsyonu, Ebeveyn Okuma İnancı, Ev Erken Okur-Yazarlık ve Ebeveynliğe Yönelik Tutum değişkenlerinin Metropolitan Okul Olgunluk Ölçeği alt boyutları üzerindeki anlamlı etkisinin olup olmadığını sorgulamak amacıyla demografik değişkenler kontrol altında tutularak Aşamalı Çoklu Regresyon Analizinden yararlanılmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda `Ebeveyn Okuma İnancı Ölçeği` ile `Metropolitan Okul Olgunluk Ölçeğinin` kelime anlama, eşleştirme, cümleler, genel bilgi, kopya etme, sayı olgunluğu, okuma olgunluğu alt boyutları ile genel olgunluk puanları arasında düşük düzeyde, pozitif yönlü ve anlamlı düzeyde bir ilişki saptanmıştır. Ev Erken Okur-Yazarlık Ortamı Ölçeği` ile `Metropolitan Okul Olgunluk Ölçeğinin` kelime anlama, cümleler, genel bilgi, kopya etme, sayı olgunluğu, okuma olgunluğu alt boyutları arasında düşük düzeyde; eşleştirme alt boyutu ve genel olgunluk puanları arasında orta düzeyde, pozitif yönlü ve anlamlı düzeyde bir ilişki bulunmaktadır. Yine araştırma sonucunda Ebeveynliğe Yönelik Tutum Ölçeği` ile `Metropolitan Okul Olgunluk Ölçeğinin` kelime anlama, eşleştirme, cümleler, genel bilgi, kopya etme, sayı olgunluğu, okuma olgunluğu alt boyutları ve genel olgunluk düzeyi puanları arasında düşük düzeyde, pozitif yönlü ve anlamlı düzeyde bir ilişki bulunmaktadır.Araştırma sonuçlarından elde edilen bulgular doğrultusunda genel olarak incelendiğinde ise; okul öncesi eğitim alma değişkeninin Metropolitan Okul Olgunluk Ölçeğinin tüm alt test ve toplam test puanlarını yordadığı, anne öğrenim durumu değişkeninin; Metropolitan Okul Olgunluk Ölçeğinin kelime anlama, eşleştirme, okuma olgunluğu alt test ve genel toplam puanlarını yordadığı, ebeveynliğe yönelik tutum değişkeninin ise, Metropolitan Okul Olgunluk Ölçeğinin kelime anlama, sayı olgunluğu, kopya etme alt test ve genel toplam puanlarını yordadığı, anne çalışma durumu değişkeninin Metropolitan Okul Olgunluk Ölçeğinin eşleştirme, sayı olgunluğu alt test ve genel toplam puanlarını yordadığı, kardeş sayısı değişkenin ise, Metropolitan Okul Olgunluk Ölçeğinin kopya etme alt test puanlarını yordadığı saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Okula hazırlık becerisi, okul öncesi eğitim, ebeveyn tutumu, ev erken okuryazarlık ortamı

The aim of this research is examine if the 5th and 6th age group children's school preparation skills are getting any different or not according to child (gender, pre-school education, number of siblings), parent (education status of mother and father, income status of family, mother's attitude toward parenting and mother's belief on their children's literacy development role) and home environment (home early literacy environment) variables.The research is done with general screening model and it includes single screening model and relational screening model. The study group of the research is composed with the 5th and 6th age group children who are going to nursery class belongs to primary schools of Directorate of National Education in the city center of Konya and the 5th and 6th age group children who are living in the same neighbor and not going to nursery class. The children from population who are going to nursery class is chosen with the random cluster sampling method and the children who are not going to nursery class is chosen with the random element sampling method. The study group of the research is composed with 178 children who are going to nursery class, and chosen with the random method from the population and voluntarily participate, 103 children who are not going to nursery class so in short with 281 children and including their mothers totally 562 person.In the research, followings are used; `Home Early Literacy Survey` to gather information about the children who belongs to 5th and 6th age group and given early literate experience at home, `Toward Parenting Attitude Scale- Mother Form` which mothers reflect their attitude toward parenting and examine themselves according to their experience related to their children, `Parental Reading Belief Scale` to identify mothers' belief related to their role on children's language and literate improvement at the pre-school era, reading book to their children and its purpose, `Metropolitan School Maturity Test` to examine children's skills about being ready to school and lastly `Personal Information Form` to identify mother's and children's demographic information. On data analyze of the research followings are used; `Pearson Correlation` to identify the relation between sub-dimensions of Metropolitan Maturity Scale, and sub-dimension and scale points, `Progressive Multiple Regression Analysis` by controlled with the demographic variables to question if there are any meaningful influence of Parental Reading Belief, Home Early Literacy and Toward Parenting Attitude variables on the sub-dimensions of Metropolitan School Maturity Scale.According to results of the research, there is a positive and meaningful relation between `Parental Reading Belief Scale` and `Metropolitan School Maturity Scale` with the sub-dimensions of word understanding, matching, sentences, general knowledge, copying, number mood, reading mood and general mood points. There is a meaningful, medium level and positive relation between `Metropolitan School Maturity Scale` and `Home Early Literacy Survey` when it is about matching sub-dimension and general mood points while there is low level with the sub dimensions of word understanding, sentences, general knowledge, copying, number mood, reading mood. There is a meaningful, low level and positive relation between `Metropolitan School Maturity Scale` and `Toward Parenting Attitude Scale` with the sub-dimensions of word understanding, matching, sentences, general knowledge, copying, number mood, reading mood and general mood points.When the results from the research is generally examined, the followings are identified; pre-school education variable is predicting the Metropolitan School Maturity Scale with its all sub test and total test points, mother's education status variable is predicting the Metropolitan School Maturity Scale with its word understanding, matching, reading mood sub tests and general total points, Toward Parenting Attitude variable is predicting the Metropolitan School Maturity Scale with its word understanding, number mood, copying sub tests and general total points, mother's occupation variable is predicting the Metropolitan School Maturity Scale with its matching and number mood sub tests and general total points and number of siblings variable is predicting the Metropolitan School Maturity Scale with its copying sub test points.Keywords: Readiness to School, pre-school education, parental attitude, home early literacy environment