Bilincin moda yönelimine etkisi (Moda bilinci, öz-bilinç ve öznel mutluluk üzerine alan araştırması)

Abstract

Öz-bilinç, kişinin toplumsal yaşam içerisinde taşıdığı sosyal kimliği, güdü ve davranışları konusunda farkındalığa sahip olmasıdır. Öz-bilinç düzeyi yüksek olan kişilerin kendilerini diğerlerinden ayırabildikleri, dış görünümlerine ve bıraktıkları izlenime karşı duyarlı oldukları görülmektedir. Moda bilinci, kişinin moda tarzları ile ilgilenme, bağlılık, ilişki kurma derecesi olup modaya yönelim derecesinin ifadesidir. Öznel mutluluk ruh sağlığının pozitif yönünü temsil etmektedir ve alan yazında iyi oluş kavramının karşılığı olarak kullanılmaktadır. Araştırmada, Selçuk Üniversitesi öğrencileri ve akademisyenlerin kendileri hakkındaki görüşleri aracılığı ile öz-bilincin moda yönelimine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Var olan durumu betimlemek amacıyla nicel araştırma yöntemlerinden genel tarama modeli ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma evreni, Selçuk Üniversitesi sosyal bilimler, fen bilimleri ve sağlık bilimleri alanlarında merkez yerleşkesinde öğrenim gören öğrenciler ve ilgili kürsülerde ders veren akademisyenler olup, 11 fakültedeki 19 bölümde 1663 katılımcıya ulaşılmıştır. Veri toplama araçları olarak ` öznel mutluluk ölçeği, moda bilinci ölçeği ve öz-bilinç ölçeği` olarak üç adet ölçek kullanılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre, Selçuk Üniversitesi öğrencilerinin ve akademisyenlerinin moda bilincinde, görünüm bilinçliliği ve içsel öz-farkındalık boyutları öz-bilincin diğer alt boyutlarına nazaran önemlidir. Araştırma genelinde, öznel mutluluk düzeylerinin öz-bilinç ve moda bilincinde etkili olduğu; bilincin moda bilinci yani modaya yönelim üzerinde anlamlı olduğu ve etkisinin düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Self-consciousness is the awareness of social identity, motive and behaviours that a person carries in social life. It is observed that the people with self-consciousness at high levels are able to distinguish themselves from others and are sensitive about their appearance and the expression they make. Consciousness on fashion is the degree of a person's being interested, commitment and establishing relation with fashion styles and the expression of orientation with fashion. Subjective happiness represents the positive aspect of the mental health, and it is used as the correspondence of the notion of well-being in literature. In the research, it was aimed to determine the impact of self-consciousness on fashion orientation through the opinions of Selçuk University students and academicians about themselves. General screening model and relational screening model of quantitative research methods were used to describe the situation that exists in research. The research population comprises the students receiving education in the central campus of Selçuk University in the fields of social sciences and physical sciences and the academicians giving lectures in the related courses, and reached 1663 participants from 19 departments in 11 faculties. As data collection tools, three scales as `subjective happiness scale, fashion consciousness scale and self-consciousness scale` were used. According to the results of the analysis, the appearance consciousness and the aspects of inherent self-consciousness of Selçuk University students and academicians are more important compared to the other sub-aspects of self-consciousness in fashion consciousness. In the overall research, subjective happiness levels were found to be effective in self-consciousness and fashion consciousness, and that consciousness is significant on fashion consciousness, in other words, fashion orientation, and has a low impact on it.